20. ve 21. yüzyılda İran ve İran`ı bekleyen gelişmeler

Abstract

Bulunduğu coğrafya ve sahip olduğu köklü uygarlık İran'ı dünya konjüktüründe önemli bir yere getirmiştir. Kilit ülke konumunu yıllar boyunca muhafaza etmiştir. İran'ın bu denli önemli oluşu kendi iç dinamiklerinin yapıtaşını oluşturmuştur. Salt tarihsel olarak ele alınmamıştır. Sosyal, siyasal ve kültürel açıdan da ele alınmıştır. Daha öncede değinildiği gibi kilit bir noktada bulunması, topraklarının birçok uygarlığa ev sahipliği yapmasına neden olmuştur. Bu uygarlıklar sadece tarihsel açıdan ele alınmış siyasi açıdan değerlendirilmemiştir.İran tarihi ve aslında Dünya tarihi açısından önemli bir gelişme olan İran islam devrimi üzerinde durulmuştur. Zira, İslam Devrimi, rejimi değiştiren bir hareket olsa da; İran, tarihsel devamlılığı en fazla ve köklü politik yapılardan biridir. Bu nedenle, rejim değişse de; sosyo?politik dinamiklerde kökten bir değişim beklenmemelidir; çünkü kültürel antropoloji ve sosyoloji açısından, geçmişin tortularının toplum üzerindeki belirleyiciliği yadsınamaz boyutlardadır. Devrim oluştuğu süreç içersinde birçok farklı kesimin desteğini alarak oluşmuştur. İstenilen tek şey Şahlık rejiminin son bulması ve İran halkının düşünsel açıdan, ekonomik açıdan ''özgürleşmesi'''dir. İran kalabalık ve genç bir nüfusa sahiptir, ayrıca dünyanın önde gelen petrol üreticisi ülkelerinden biri olması ekonomisini önemli bir hale getirmiştir. Bu çalışmada kısaca İran ekonomisi ve demografik yapıyada değinilmiştir.Ayrıca İran'ın son zamanlarda dünya kamuoyunu ciddi şekilde işgal eden nükleer enerji üretimine yer verilmiştir. Bu sürecin nasıl başladığına, nasıl geliştiğine ve nükleer enerjinin gerçekten ''enerji'' amaçlı olarak üretildiğine mi yoksa dünya ülkelerinin iddia ettiği gibi bir ''bomba'' yapımına dönüştüğü konuları hakkında bilgi verilmiştir.. Bunun dışında İran'nın Ortadoğu ülkeleriyle, komşularıyla ve her fırsatta düşmanlığını ifade etmekten kaçınmadığı Amerika Birleşik Devletleri'yle ilişkilerine değinilmiştir.Anahtar Kelimeler: İran, İran Tarihi, Devrim, Nükleer Enerji, Ortadoğu, Petrol, Amerika Birleşik Devletleri.

The geography which ıt exist and It?s great civilization bring Iran to a importand place in world conjuncture. It has kept ıt?s key country position for several years. Being such importand compose building stones of Iran?s own dynamics. It doen?t handed only historical. Also handed social, political and culturel. As said before bein in a key position, couses to host several civilization in it?s teritory. Those civilizations handed only historical respect, doesn?t assessed from political respect.Emphasized on history of Iran and Iran İslam Reveloution which is an importand event from world history respect. But also Islam Revelotion is a regime changing movement, Iran is one of the politic constition that has the longest historical contunity. For that reason also the regim change, a rooted change is not to waited in the politico-social Dynamics, because for the respect of anthropolgy and sociolgy, dregs of history?s specifty on comminty is on size that can not be rejected. The revelotion is formed by the support of many different sector The only thing that is wanted is to end of shah regime and the become free of Iran community from respect of intellectual and economical. Iran has a crowded and young ascendance, and also being a one of the biggest petrolium producer countries has brougth it?s economy in to a immportand situation. İn this thesis shortly emphasised to Iran econmy and demograpgh structure.Also given place to Iran nucleer energy producing that seriously occupy the world community agenda. İnformatin is given about how this process has begun, how ıt has developed and whether nucleer energy is produced realy for ?energy? or as it is mentioned by world country that it has turned into bomb producing. Except that mentioned about the relation with Middle East countries, It?s neighbours and United States Of America that ıt never call off to tell It?s hostility.Key Words: Iran, History of Iran, Nucleer Energy, Middle East, Petrolium, United States Of America. Revulation.