Kamu sektöründe muhasebe standartları, tahakkuk esası ve Türkiye`de uygulanması: Sosyal Güvenlik Kurumu ve Rize Belediyesi örneği

Abstract

Kamu mali yönetiminin şeffaf ve hesapverebilir şekilde oluşturulması muhasebe sistemiyle yakından ilgilidir. Muhasebe sistemi yönetime yardımcı olduğu gibi, aynı zamanda paydaşlara da bilgi akışı sağlamaktadır. Bu sistemin sağlıklı oluşturulmaması ise mali tablolarının güvenilirliğini azaltmakta ve fonksiyonlarını yerine getirmesine engel olmaktadır.Türkiye?de uygulanan muhasebe sistemi 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu öncesinde nakit esasına dayalı olarak yürütülmüş ve bu sistem eksiklikleri yönünden eleştirilmiştir. Sonra tahakkuk esaslı muhasebe kabul edilmiş ve kamu kurum ve kuruluşlarında uygulanmaya başlanmıştır. Ancak, güvenilir bilgi üretmek ve mali tabloların kabul edilebilirliğini artırmak amacıyla dünyada uluslararası kamu sektörü muhasebe standartları kabul edilmeye ve uygulanmaya başlanmıştır. Türkiye?de IPSAS?ları kabul eden ülkelerden bir tanesidir.IPSAS?ların kabulü ve uygulanması kamu kurum ve kuruluşlarının mali tablolarının gerçeğe uygun olarak hazırlandığının en önemli göstergelerinden birisidir. IPSAS?ların kabulü teşvik edilmektedir. Türkiye?de de IPSAS?lar Devlet Muhasebe Standartları olarak yayınlanmaktadır. Henüz yürürlüğe girmemiş olan bu standartlar yakın zamanda kamu idarelerinde uygulanmaya başlayacaktır. Kamu idarelerinde uygulanacak olan IPSAS?ları tanımak ve uygulamada ortaya çıkabilecek sorunlara değinmek amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Mevcut muhasebe mevzuatına göre hazırlanan mali tabloların IPSAS?lar yürürlükte olsaydı nasıl ele alınacağı ve ne gibi değişiklikler yapılacağı çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu kapsamda iki farklı kamu idaresinde örnek uygulama yapılmıştır: Sosyal Güvenlik Kurumu ve Rize Belediyesi.

The creation of a transparent and accountable system of public financial management is closely related to accounting. As accounting system assists management, at the same time it provides information to stakeholders. This system that is not created healthy reduces the reliability of the financial statements and prevents the functions of financial statements.Accounting system implemented in Turkey prior to the 5018 Law called Public Financial Management and Control had been carried out on the cash basis and this system was criticized in terms of deficiencies. Then accrual accounting has been accepted and it has been operated in public institutions. However, to produce reliable information and to increase the acceptability of the financial statements, in the world, international public sector accounting standards (IPSAS) has been accepted and implemented. Turkey is one of the countries that accept IPSAS.The adoption and conduction of IPSASs is one of the most important indicators of financial statements of the public institutions that are prepared fairly. The adoption of IPSASs is encouraged. IPSASs has published in Turkey as the Governmental Accounting Standards. These standards which are not yet in force will be implemented in public administrations in near future. This study has been done in order to recognize IPSASs that will be implemented in public institutions and address problems that may arise in practice. The aim of this study is to evaluate financial statements in terms of IPSAS?s that are prepared in accordance with existing accounting rules and see the changes arising in the financial statements. In this context, sample application was done in two different public institutions: Social Security Institution and Rize Municipality.