Üç-altı yaşları arasındaki otistik çocuklarda uygulamalı davranış analiz yönteminin stereotipik davranışlara etkisi

Abstract

Bu araştırmada, üç-altı yaşları arasındaki otistik çocuklarda uygulamalı davranış analizi yönteminin stereotipik davranışlara etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmada Gilliam Otistik Bozukluk Derecelendirme Ölçeği (GOBDÖ-2-TV) kullanılarak, İstanbul ilinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı çeşitli özel eğitim ve rehabilitasyon kurumlarında özel eğitim almakta olan 3-6 yaşları arasındaki 8 kişilik deney grubu ve 3-6 yaşları arasındaki 8 kişilik kontrol grubu oluşturmuştur. Daha sonra 12 hafta süresince haftada 26 saat uygulamalı davranış analizi yöntemi uygulanan çocuklar ile kontrol grubundaki çocukların stereotipik davranış alt ölçeği sonuçları karşılaştırılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre uygulamalı davranış analizi öncesinde deney ve kontrol grubundaki çocukların stereotipik davranışlar, iletişim ve sosyal etkileşim düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmezken (p>0,05); uygulama sonrasında deney ve kontrol grubunun iletişim,sosyal etkileşim boyutunda istatistiksel olarak anlamsız (p>0,05), stereotipik davranışlar ve Otistik Bozukluk İndeksi (OBİ) değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklar bulunmuştur (p<0,05). Araştırma sonuçlarına göre kontrol grubunun üç boyutta ve OBİ değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmamıştır (p>0,05). Araştırmada elde edilen bu bulgular, uygulamalı davranış analizinin, 3-6 yaşları arasındaki otistik çocukların stereotipik davranışları üzerinde olumlu etkilerinin olduğunu göstermektedir.

In this research, it is aimed to research effect of applied behavior analysis method on stereotypic behavior in children with autism between three-six ages. In the research, Gilliam Autism Rating Scale (GOBDÖ-2-TV) was used, and 8-participant experiment and 8-participant control group were formed from children aging between 3 and 6 taking private education from rehabilitation institutes of National Education Ministry in Istanbul. Afterwards, stereotypic behavior scale results of children in control group and in experiment group applied weekly 26 hours applied behavior analysis for 12 weeks. According to results of the study, there were not statistically significant difference between stereotypic behavior, communication and social interaction levels of groups before application (p>0,05); on the other hand, there were statistically significant differences for stereotypic behaviors and Autism Rating Index (ARI) between groups (p<0,05), whereas there were statistically insignificant differences for communication levels of children after application. According to results of the study there were not statistically significant difference for three factors and ARI values of control group (p>0,05). Results of the study shows that applies behavior analysis has positive effects on stereotypic behaviors of 3-6 aged autistic children.