Kredi temerrüt takasları (CDS) primleri ve hisse senetleri getirileri ilişkisi: Türkiye finans piyasaları üzerine bir ekonometrik analiz

Abstract

Ekonomik sınırların yavaş yavaş ortadan kalkması ve küresel yatırımcı denilen yeni bir yatırımcı türünün ortaya çıkması yatırım yapılacak bir ülkenin ekonomisinin durumu hakkında hızlı bir şekilde bilgi sahibi olma ihtiyacına neden olmuştur. Bu sebeple 1990'ların sonunda ortaya çıkıp 2000'li yıllarda tanınan ve yaygınlaşan, bir çeşit kredi türevi olan ayrıca bir ülkenin ya da şirketin borcunu ödememe riskine karşı bir nevi sigorta görevi gören kredi temerrüt takası (KTT) primleri, hisse senedi getirilerinde olduğu gibi, bir ekonominin mevcut durumu hakkında pratik bir gösterge olarak kullanılmaktadır. Bu sebeple, bu çalışmada BIST100 endeksi günlük getirilerinin ekonometrik yöntemler kullanılarak öngörülmesinde, Türkiye KTT primlerinin performans arttırıcı bir unsur olup olmadığı incelenmiştir. BIST100 endeksi ve Türkiye KTT primlerine uygulanan temel istatistik testleri sonrasında, zaman serisi analizinde söz konusu serileri en iyi şekilde modelleyen mimariyi belirlemede, otoregresif hareketli ortalama (ARMA) modelleri ve otoregresif koşullu değişen varyans (ARCH) modellerinden ARCH, GARCH, TGARCH, EGARCH ve APGARCH modelleri kullanılmıştır. Çalışmada küresel ekonomik kriz öncesi dönemde ve kriz döneminde KTT primlerinin BIST100 endeksi öngörü performansını arttıran bir unsur olduğu tespit edilirken kriz sonrası dönemlerde aynı bulgulara ulaşılamamıştır.

The gradual disappearence of economic borders and the newly emerging investor type called global investor have led to the need to have quick knowledge about the condition of the economy of invested country. As a result, credit default swap (CDS) premiums which are a kind of credit derivative, which emerged at the end of 1990s and became widespread in the 2000s as a kind of insurance against the risk of not paying debt, are used as a practical indicator - stock return - of the current state of an economy.For this reason, in this study, it is investigated that whether Turkey's CDS premiums are a performance enhancing factor in the forecasting of BIST100 index daily returns by using econometric methods. After applying basic statistical tests to BIST100 index and Turkey's CDS premiums, autoregressive moving average (ARMA) models and ARCH, GARCH, TGARCH, EGARCH and APGARCH models of autoregressive conditional heteroscedasticity (ARCH) models are used to determine the architecture which models the the series best in time series analysis. In the study, it is found that CDS premiums are a factor that increases the performance of BIST100 index forecasting during pre-crisis and the global economic crisis period, but the same findings were not obtained the post-crisis period.