Uçak fobisinin giderilmesinde `Hipnotik yaklaşım` ve `Sanal gerçeklik` uygulamalarının etkililiğinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi

Abstract

Bu tez çalışmasında uçak fobisi tedavisinde hipnotik yaklaşım ve sanal gerçeklik teknolojisiyle gerçekleştirilen maruz bırakma terapisinin karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda uçuş fobisi taşıyan 36 katılımcı (12 katılımcı VR grubu, 12 katılımcı Hipnotik Yaklaşım grubu, 12 katılımcı kontrol grubu) üç gruba ayrılarak araştırma yapılmıştır. Katılımcılara tedavi süreci ve uçuş deneyimlerinden sonra `Sosyodemografik Veri Formu`, `Beck Anksiyete Ölçeği` `Öznel Tehlike Birimleri Ölçeği (SUD)` uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Grup içi ve gruplar arası karşılaştırmalarda parametrik olmayan testler kullanılmıştır. Grup içi karşılaştırmalarda, ilişkili örneklemler için Friedman Mertebeler testi, Wilcoxon İşaretli Sıralar testi, gruplar arası karşılaştırmalarda ise Kruskal Wallis H Testi ve Mann-Whitney U testleri kullanılmıştır. Korelasyon analiz için ise Spearman's Rho kullanılmıştır.Çalışma sonucunda hipnoz uygulamasının ve sanal gerçeklik teknolojisinin uçuş korkusunu azaltmada etkili oldukları tespit edilmiştir. Hipnoz uygulamasının ve sanal gerçeklik teknolojisinin uçuş korkusunu azaltmada benzer etkiye sahip olduğu gözlenmiştir. Bulgular, literatür kapsamında tartışılmıştır.

In this thesis, it is aimed to evaluate the exposure therapy performed with virtual reality technology and hypnotic approach in the treatment of flight phobia in a comparative manner. In this context, 36 participants with flying phobia were divided into three groups (12 participants VR group, 12 participants Hypnotic Approach group, 12 participants control group). After the treatment process and flight experiences, `Sociodemographic Data Form`, `Beck Anxiety Scale` and `Subjective Units of Distress Scale (SUD)` were administered to the participants. The data obtained were analyzed with SPSS package program.Nonparametric tests were used for intra and intergroup comparisons. Friedman test, Wilcoxon Signed Ranks test, Kruskal Wallis H Test and Mann-Whitney U tests were used for intra-group comparisons. Spearman's Rho was used for correlation analysis.As a result of this study, hypnosis and virtual reality technology were found to be effective in reducing the fear of flight. It has been observed that hypnosis and virtual reality technology have a similar effect in reducing flight fear. Findings are discussed within the scope of literature.