Türkiye` de döviz kurları ile dış ticaret hacimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Türkiye' nin ekonomisinin büyümesi için son yıllarda gelişen küresel ekonomiye ve artan rekabet ortamına ayak uydurması zorunlu hale gelmiştir. Bu nedenle ekonomide dışa açılmak için birçok çalışma yapılmıştır. Yapılan çalışmalarla birlikte Türkiye nin dış ticaret hacminde önemli oranlarda artışlar sağlanmıştır. Öte yandan uygulanan kur politikaları ile Türk lirası da değer kazanmıştır. Tüm bu gelişmeler dikkate alındığında döviz kuru ile dış ticaret ilişkisinin analizi önem kazanmıştır. Çünkü dış ticaret politikasının doğru belirlenebilmesi için döviz kurunun dış ticaret üzerindeki etkisi incelenmelidir. Bu sayede hem dış ticaret hem de kur politikaları ile ilgili doğru kararlar alınarak başarı oranı yükseltilebilir. Bu çalışmada Türkiye' de döviz kurlarının dış ticaret hacimleri arasındaki ilişkisi incelenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre döviz kuru ile ihracat hacmi arasında ne kısa ne de uzun dönemde anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır. İthalat hacmi ve döviz kuru arasında ise hem kısa hem de uzun dönemde nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Çalışma genel olarak değerlendirildiğinde uygulanan döviz kuru politikalarının dış ticaret hacimleri üzerinde olumlu bir etkisi görülmemiştir. İthalat hacmi yabancı ürün talebiyle doğru orantılıyken, ihracat hacmi de ihracatın yapıldığı pazarlar ve bu pazarların ekonomik yapılarıyla doğrudan bağlantılıdır.

Turkey's economy forced to adapt to an increasingly competitive environment for growing. For this reason, many studies have been done in order to open up to abroad in the economy. on studies in Turkey's foreign trade rate in significant increases were achieved. On the other hand, the Turkish lira gained value with the foreign exchange policies implemented. Considering all these developments, the analysis of the exchange rate and foreign trade relationship has gained importance. Because, in order to determine the foreign trade policy correctly, the effect of exchange rate on foreign trade should be examined. In this way, the success rate can be increased by taking the right decisions regarding both foreign trade and exchange rate policies. In this study, Turkey's foreign trade has examined the relationship between rates and foreign exchange. According to the results of the study, no significant relationship was found between exchange rate and export in either short or long term. On the other hand, causality relationship was determined between import and exchange rate in both short and long term. Overall, exchange rate policies did not have a positive effect on foreign trades. While the import is directly proportional to the demand for foreign products, the export is directly related to the markets and the economic structure of these markets.