Arkeoloji konularının sınıf içi yaparak yaşayarak öğretiminin 6. sınıf öğrencilerinin tarihsel düşünme becerilerini geliştirmeye etkisi üzerine bir eylem araştırması

Abstract

Sosyal Bilgiler dersi, sosyal bilimler alanındaki birçok disiplinin çalışma yöntemini ve içeriğini çocuklara öğretmeyi amaç edinmektedir. Bu disiplinlerden biri de arkeolojidir. Arkeoloji ile ilgili konular çoğunlukla 6. sınıf düzeyinde öğrencilere verilmektedir. Ancak arkeoloji konularının okul dışı uygulamalarla yapılmasının önünde engeller mevcuttur. Bu tezin amacı da arkeoloji konularının sınıfta yaparak yaşayarak öğrenilmesini sağlayarak öğrencilerde tarihsel düşünme becerilerini geliştirmektir. Bu çalışma arkeoloji konularının sınıf içi uygulamalarla öğrenimini sağlaması ve öğrencilerin tarihsel düşünmelerini geliştirmesi açısından önemli olup `eylem araştırması modeli` ile çalışılmıştır. Araştırmanın problem durumunu tespit etmek amacıyla Adıyaman ilinde altı okulda toplam 218 öğrenciye ön tarama anketi uygulanmıştır. Anketin anketi verileri ile problem durumu tespit edilmiş ve eylem planı geliştirilmiştir. Ön tarama anketinin uygulandığı okullardan biri eylem araştırmasının uygulanması amacıyla seçilmiştir. Eylem planına uygun arkeolojik kazı simülasyonu,arkeovaryum ve istasyon etkinlikleri uygulanmıştır. Bu uygulamaların sonucunda eylem planının uygulandığı sınıfa yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formunun verilerinin analizi yapılarak kategoriler oluşturulmuş, veriler frekans ve yüzdelik oranlar kullanılarak yansıtılmıştır. Etkinliklerin öğrencileri oldukça memnun ettiği ve etkinliklerin öğrencilerde tarihsel düşünme becerilerini geliştirdiği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Sosyal Bilgiler, Tarih Öğretimi, Arkeoloji Öğretimi, Tarihsel Düşünme Becerileri, Eylem Araştırması

The lesson of Social Studies aims to teach method and content of several disciplines in social sciences field to the children. The subjects related to archeology are mostly trained to 6th grade children. However, many factors those are obstacles to be taught in place of archeology. The main purpose of this research was to reveal the effect of in-class learning archeology through experience upon developing the historical thinking skills of 6th grade students. In order to actualize this aim, action research which is one of the qualitative research methods was used. During the action research process, pre-screening questionnaire was performed to reveal the experience, pre-knowledge and affective potential related to archeology of 218 students in 6 middle schools in Adıyaman and an action plan was created as result of interpreting the data obtained from this screening. A 6th grade class of 1 Aralık Middle School was selected for application to conduct this action research. In according to the action plan the application was conducted to use Archeological Excavation simulations, station tecnic and mound analysis.After the practice, semi-structured interviews were performed with 26 students, and some of the findings obtained related to the solution of problem were interpreted depending upon these interviews. After deciphering the questions asked in semi-structured interviews, and transferring into Word file, the content analysis was performed and the categories were created. In a classroom environment, archeological excavation studies were enjoyed by the students and their historical thinking skills was developed by this action research. Keywords: SocialStudies, TeachingHistory, TeachingArcheology, Historical Thinking Skills, Action Research