Sınıf öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile yaratıcılık düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile yaratıcılık düzeylerinin bazı değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu Adıyaman ili Kâhta ilçesinde 2015-2016 eğitim öğretim yılında 8 ilköğretim okulunda görev yapan 189 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmada, sınıf öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimlerini ölçmek için `California Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği (CCTDI)` ve yaratıcılık düzeylerini belirlemek için `Ne Kadar Yaratıcısınız? (How Creative Are You?)` ölçeği kullanılmıştır. Bu araştırmada Eleştirel Düşünme Eğilim Ölçeğinin güvenirliği 0.86 olarak bulunmuştur. Yaratıcılık ölçeğinin güvenirliği ise 0.86 olarak bulunmuştur. Verilerin analizinde, bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Scheffe, Tukey HSD ve LSD testleri kullanılmıştır. Bununla birlikte sınıf öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve yaratıcılık düzeyleri arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını belirlemek için ise çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre, sınıf öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile yaratıcılık düzeyleri arasında yüksek seviyede pozitif bir ilişki vardır. Sınıf öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimleri cinsiyetleri, eğitim durumları ve anne eğitim düzeyi açısından anlamlı bir fark göstermezken, medeni durumları, kıdemleri, çocukluklarının geçtiği yerleşim yeri, kitap okuma alışkanlıkları ve baba eğitim durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı fark ortaya çıkmıştır. Sınıf öğretmenlerin büyük çoğunluğunun (%55) ise eleştirel düşünme eğiliminin `düşük` düzeyde olduğu belirlenmiştir. Sınıf öğretmenlerinin yaratıcılık düzeyleri ile cinsiyetleri, medeni durumları, eğitim durumları, anne ve baba eğitim düzeyleri açısından anlamlı bir fark bulunmazken, kıdemleri, çocukluklarının geçtiği yerleşim birimleri, kitap okuma alışkanlıkları durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Aynı zamanda araştırma sonuçlarına göre, sınıf öğretmenlerinin büyük çoğunluğunun düşük düzeyde yaratıcı olduğu görülmektedir.

The main purpose of this research is to examine primary school teachers' critical thinking disposition and creativity levels in terms of difference variable. Study group in this research consist of 189 primary school teachers who are give education at the eight primary schools in Kâhta district of Adıyaman city in 2015-2016 school year. The research is a survey model and descriptive study. In the research, to evaluate students' critical thinking disposition `California Critical Thinking Disposition Inventory` is used and to evaluate students' levels of creativity a scale named `How Creative Are You?` is used. The reliability of the critical thinking disposition scale, applied to primary school teachers, is found as 0.86. The reliability of the creativity scale, applied to primary school teachers, is found as 0.86. In the research, t-test, ANNOVA, Scheffe, Tukey HSD, LSD and Multiple Regression analysis tests are used in the analysis of the data. According to research results, there is positive significant relationship at high level between the primary school teachers' critical thinking dispositions and creativity levels. There is no meaningful difference between primary school teachers' critical thinking dispositions based on their gender, their educational status and mothers' educational background level whereas there is meaningful difference between primary school teachers' critical thinking dispositions based on marital status, seniority, places where they grown up, reading book habit and their fathers' educational background. There is no meaningful difference between primary school teachers' creativity levels according to their gender, marital status, their educational status and mothers and fathers' educational background whereas there is a meaningful difference between primary school teachers' creativity levels based on seniority, places where they grown up, reading book habit.