Geleneksel Türk evlerinde kullanılan unsurların çağdaş mimariye yansıması

Abstract

50 ÖZET Geleneksel Türk evinin kültürel özünün ve mimari özelliklerinin günümüz çağdaş mekanlara olan etkisini araştırmaya yönelik bu çalışmada aşağıdaki saptamalar kısaca şöyle görülmektedir. Hızla değişen sosyal yapı içinde; kültürel süreklilik teknoloji veya maddi kültür bileşenlerinde değil hâlâ paylaşılan sosyal kültürel değer ve manevi kültür bileşenlerinde aranmalıdır. Çağdaş Türk evinin özü geleneksel biçimlerde değil onu yaratan kültürel özün bulup yeniden ifadelendirilmesi ile mümkün olabilir. Geçmişin uyumlu konut çevreleri yaratan geleneksel Türk evinin özünü oluşturan mahremiyeti, kişisel mekân egemenlik sınırı gibi davranış mekanizmaları ve Türk toplumunun geçmişten kaynaklanan bağımsız mekân içe dönük dışa kapalılık şekilde somutlaşan kültür bileşenleri bugünün çağdaş Türk evinin kültürel özünü oluşturmaya devam etmektedir. Geçmişin uygarlık ve deneylerinden yeni bir gelenek yaratma inancı, yeni mekân yaratma bilincinin temel taşıdır. Anlam ve içeriği ülke ve geleneklerinden tekniği çağ ve uygarlıktan alarak geleceği çözümleyebiliriz. Zaman ve yerin en belirgin yöneticisi İfadesi gelenek ve göreneklerdir. Bunlar çağdaş ve soyut mimarlık düşüncesini yaratan ve yöneten unsurlardır. Bu da her şeyden önce köklü bir çevre kültürüne bağlıdır. Günümüzde her konuda olduğu gibi mimari çevre konusunda da yeni uygulamaların süreklilik içinde oluşabilmesi için geçmişin birikimlerinin iyi yorumlanması gerekmektedir. Yeni kimlikli sağlıklı geçmişe saygılı ve geçmişe uyumlu çevrelerin tasarlanmasında tarihten gelen çevre kültürünün kalıcı değerlerinin öncelikle kavramsal yüzeylerde doğru bir biçimde ortaya konması zorunlu görünmektedir. Ancak bu değerlerin bilinmesi ile sağlıklı çevre yorumları yapılabilecektir.

51 SUMMARY The following determinations are shown friefly in the study about the effects of traditional Turkish house's cultural essence and architectural characters to the today's contemporary residences. * In a rapidly changable social structure; cultural continuity should be sought after in the combination of still shared social structure and spritual structure not after cultural continuity, technology or meterialistic culture. The essence of contemporary Turkish house is only possible to find out and retell the cultural essence of it's creator, not with a traditional way. It was privacy that constituted the essence of traditional Turkish house which had build harmonious residence environment. And behavioural mechanisms such as personal residence sovereignty limit and Turkish society's some cultural combinations, such as independet residences wich came from the past and were concretizet residences and closed to the outside- world, still form the essence of Turkish house, even today. The belief of creating a new tradition from the past civilizations and experiences is a cornerstone of the conscience of crenting new residences. We can solve or set up the future by taking mesning and content from the country and traditions, and taking the technique from the civilization and the age. Tradition and custom are the most prominant orientator of the time and place. Those are the elements which create and manage the contemporary and abstract architectural thought so, firstly, it is connected with a rooted environmental culture. Today, as it is for any subject, in architecture, past experients should be interpreted to get a continious process in new applications. To plan a new indentified, heslthy, respected for the past, harmonious to the past enviroment. It seems essential that the permanent values of environmental culture coming from the past should be brought up accurately, esspecially on conceptual surfaces.52 Only to know these values correctly, it is possible to create healty environmental interpretation.