Seyyid Sabık`ın Fıkhü`s-Sünne adlı eserinin metodolojik analizi

Abstract

87 7. ÖZET Araştırmamızın konusunu oluşturan `Fıkhü's-Sünne ` adlı eser, telif edildiği yörenin ve İslam dünyasının içinde bulunduğu durum göz önüne alınarak kaleme alınmıştır. Amacı fıkhî çözümlerde genişlik oluşturmak olan eser, içtihat, taklit ve telfik gibi kavramlara vurgu yapmış; fıkıh tarihi dönemlerinden, taklit ve duraklama devriyle birlikte ortaya çıkan taassup ve taklitten, müslüman toplumu arındırmayı bunu yaparken de, kolaylaştırıcı ve genişletici bir yaklaşım sergilemeye çalışmıştır. Eser fıkhî çözümlerde, sıkıntıdan kurtarıcı yöntemiyle öne çıkmış olup, yöresinin insanlarına olduğu kadar, dünya Müslümanlarına da rehber olmayı hedeflemiştir. Yazarın ulaşmaya çalıştığı hedefi gerçekleştirebilmek için telif ettiği eserinin yöntemi her ne kadar tarafımızca tutarlı bulunmasa da, söz konusu eser, geniş kitlelere ulaşmış ve bir çok dünya diline tercüme edilmiştir. Çalışmamızda içtihat, taklit, telfik, mezhep, fıkhu'l-hadis, fıkhu's-sünne ve ehl-i hadis kavramları ile Seyyid Sabık ve Fıkhu's-Sünne adlı eserinin öne çıkan özellikleri ve yöntem önerileri üzerinde durduk. Ayrıca eserin metodolojik analizini, İslâm Hukuku kaynakları bağlamında yazarın hadis yöntemi de dikkate alarak ortaya koymaya çalıştık. Müellif özellikle hadis yöntemi hususunda tutarlılık sergileyememiştir. Yazar klasik fıkıh usulü yaklaşımında olduğu gibi, örf ve maslahata vurgu yapmış, birçok hükmün maslahat yönüne işaret ederken, naklin olmadığı bazı konularda çözümü maslahat ve örfte aramıştır. Yazar klasik fıkıh usulcülerinin yaklaşımında olduğu gibi, icmaya muhalefet eden görüşe itibar olunmayacağı kanaatindedir. Kıyas konusunda mutedil eserciler gibi tutum sergileyen müellif, sahabe kavlinin, Hz. Peygamber' in uygulamasıyla çelişmemesi ve aksine bir delil olmaması durumunda delil olacağını düşünmektedir. Eser yönteminde aksaklıklar gösterse de, taassup ve taklidi kaldırmak gibi hedefle rine ulaşacak adımlar atmıştır.

88 SUMMARY The work which constitutes the subject of our research, `Fıkhüsünne` was written, bearing in mind the conditions under which the Islam world was and the vicinity it had been published. Its aim was to povide a vastness in canocical jurisprudential solutions. It emphasized on the concepts like imitation, ictihad and telfik. On the other hand, it aimed to purify the Islam society from imitation and bigotry that had occured by the imitation and declining period, and it exibited an easing approach. In canocical jurisprudential solutions, the work aimed to be guide not only for the vicinity in which it had been written, but also for the Islam world. Though we do not consider that the method the writer used to realize the aim he was trying to reach is consistent, it has been translated into many world languages and is read by a vast majority. The writer exibited no consistency, especially regarding to hadith method. He emphasized on Maslahat, customs, canocical jurisprudential method approach. While pointing out the aspects of Maslahat in many decisions, he solved the problems in some points in which there was no transfer. Like the classic canocical jurisprudential aproach does, he thinks that it can not be showed consideration and respect towards the view that opposses Icma. The writer who shows an attitute in deductive reasoning as moderate writers do thinks that it will be a proof when the şahaba' s application is not paradoxical with that of the Prophet. Although the work shows some defects in its technique, it took big steps to destroy bigotry and imitation.