Yeni dünya düzeninde siyasal yapılanmalar

Abstract

110 ÖZET Bu çalışmada, en geniş anlamıyla, başını Amerika'nın çektiği yeni dünya düzeni retoriğinin içeriğine değinilmiş, özellikle kavramın ifade ettiği siyasal boyutun içerik çözümlemesine gidilerek, yeni düzenin başat aktörlerini ve yeni siyasal arayışların kuramsal ve pratik yansımaları üzerinde durulmuştur. Başka bir deyişle; söz konusu yeni düzenin siyasal, ekonomik, askeri ve ideolojik boyutu incelenmiştir. Çalışmanın temel tezi, tek kutuplu bir dünya tasavvuruna dayanan yeni dünya düzeninin ; ABD'nin küresel hegemonyasını teorik düzeyde meşrulaştıran ideolojik bir söylem olduğunu ortaya koymaya çalışmaktır. Sosyolojik zeminden kopmayan bir söylem analizine başvurursak, yeni dünya düzeninin, aslında post kapitalizmin yeni bir versiyonu olarak, dünyadaki tek kutuplu ve tek merkezli gücün (ABD) karşısına çıkabilecek alternatif güç odaklarının önlenmesi amacını taşıyan, stratejik ve politik bir siyasal yapılanmanın adı olduğu görülecektir. Öncelikle yeni yüzyılda yeni kurulması planlanan yeni dünya düzeninin, kimin, nasıl ve niçin kurmaya çalıştığı sorusuna cevap aranmıştır. Söz konusu bu arayışa sosyolojik bir perspektiften yaklaşarak, söylemin ifade etmeye çalıştığı alanların (sosyal, ekonomik, dini, askeri ve özellikle siyasi) açıklanması amaçlanmıştır. Ayrıca bu çalışmada, Amerika'nın küresel konumunu tartışmak için iki temel ayrım yapılması gerektiği öne sürülmüştür. Bunlardan birisi, siyasal, askeri ve ideolojik güç arasında; diğeri iç çürüme ve ekonomik resesyon açısından. Bu ayrım temelinde Amerika'nın küreyel gücü hakkında şu tezler öne sürülmüştür. Birincisi, Amerika, siyasi askeri, ve ideolojik açıdan halen yükselen en önemli güçtür. İkincisi, Birleşik devletlerin ulusal ekonomisi, küresel rakiplerine kıyasla sürekli güç kaybetmektedir. Üçüncüsü, Birleşik devletler, cumhuriyetten imparatorluğa doğru evrildiği için bütün enerjisini söz konusu hegemonik gücünü korumak için harcamaktadır. Çalışmanın temel çıkış noktasını ise, soğuk savaş sonrası küresel güç ilişkilerini, çekişmelerini ve bloklaşma eğilimlerini, yeni konseptler temelinde incelemek olmuştur ve yeni bir dünya düzeni arayışının zemenini de, küresel eğilimlerin başat dinamikleri çerçevesinde ortaya koymaya çalışılmıştır. Başka birIll deyişle; dinamik bir oluşum sürecini yaşayan günümüzün jeopolitik güç ilişkilerini, uluslararası siyasal gerçeklikler bağlamında yeniden okuma çabasına girişilmiştir.

112 ABSTRACT In this study, the content of the term New World Order, in which America has a leading rolers has been discussed and throught analiyzing the content of political dimention, which the concept comes to mean, the main actors of the new order and the theoretical and practical reflections of the new political efforts have been examined. In other words;political, economical, military and ideological dimensions of the new order mentioned above have been studied. The substantional thesis of the study is to put forth that the new world order. which is based on an imaginary world with a unigue pole, is nothing but an ideological suggestion which legalizer the global hegemony of America on a thereotical level. By considering an idea analysis, depending on sociological base, new world order, in fact being a new version of pobt-capitalism, seemingly came to suggest a strategic and political constitution which aims at preventing the alternative powers that may defy America, the sole poled and th esole centered power of the world. Primarily, the answers to the questions of who, how and why, in construction of the new world order, assumed to be built in the new era are also among the aims of the study. By approaching the search for the above questions in a sociological view. We have tried to explain the fields, which are implied by the suggestion.