Baki`nin gazellerinde anlam çerçevesi

Abstract

1097. ÖZETŞiir, dilin en üst seviyede kullandığı bir ifade biçimidir. Şiir dilinehakimiyetiyle tanınan 16. yüzyılın büyük şairi Bâkû, devrinin İstanbul Türkçesini vekonuşma dilini gazellerine çok güzel yansıtmıştır. Sözcüklerin sadece göndergeselanlamlarından yararlanarak lirizm dolu beyitler oluşturmuştur. Türkçe sözcükleri yananlamlılık ve çok anlamlılık bakımından beyitlerinde ustaca kullanmıştır. Anlamaçısından nitelikleri ve ses değerleriyle gösterge seçiminde son derece titizdavranmış, seçtiği göstergeleri yine ustalıkla bağdaştırabilmiştir. Soyut kavramlarınsomut varlıklara benzetilerek bağdaştırıldığına da beyitlerinde çokça rastlanır. Divanşiirinin sembolik dilini de çok iyi kullanabilen şair, edebû sanatlar aracılığıylagazellerinde kullandığı sözcüklerin duygu değeri ve çağrışım bakımından semantikalanlarını genişletmiştir. Sözcük yinelemeleri ve ses tekrarlarıyla biçim - anlamilişkisini de gazellerinde çok iyi sağlamıştır.Anahtar sözcükler: Bâkû, anlam çerçevesi, gösterge, gönderge, bağdaştırma

1108. ABSTRACTPoetry is a way of expression through which language is used effectively.Bâkû, the great poet of the 16th century, who is known being goood at using languagein poetry, greatly reflected the `Istanbul Turkish? and spoken language of his era. Hecreated couplets which are full of lyricism using only signified meanings of words.He used Turkish words skilfully in his couplets with their collateral and multi-meaning. He was chossy at deciding signifiers with their quality and sound value onaccout of meaning and could harmonize these signifiers skilfully. Also in hiscouplets abstact concepts are likened to concrete beings as harmonization. The poet,who also could use the symbolic language of Divan Poetry in his couplets, widenedsemantic area of words on account to their emotion value and connotation by thehelp of literary arts. He also created a good from-meaning relation by using word andsound repetition in his couplets.Key Words: Bâkû, meaning, frame, signifiers, signified, harmonization