Necip Fazıl Kısakürek`in ilk dönem oyunları üzerine bir inceleme

Abstract

Necip Fazıl Kısakürek (1905-1983), gerek sanatçı gerekse siyasû kimliği vefikirleri ile Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının önemli simalarındandır. Şiir, fıkra,makale, hikâye, tenkit, tarih, biyografi türlerinde eserler veren sanatkârın önemli biryönü de tiyatro yazarlığıdır.Necip Fazıl'ın sanatçı kimliğini şiirden sonra en çok ortaya koyduğu edebû türtiyatrodur. 1935-1978 yılları arsında ikisi tamamlanmamış toplam 17 tiyatro yazansanatkâr, 1949-1960 arasında tiyatro yazmaya ara vermiştir. Bu aradan sonraoyunlarındaki sanat anlayışını değiştiren sanatkârın tiyatro yazarlığı da bu yüzden ikidöneme ayrılır: Tekniğin ön planda olduğu 1935-1949 yılları, sanatçının tiyatroyazarlığının birinci, fikrin öne çıktığı 1960-1978 yılları arası ise ikinci döneminioluşturur.İki ana bölümden oluşan bu tezin birinci bölümünde, sanatçının hayatına,edebû faaliyetlerine ve eserlerine yer verilmiş; ikinci ana bölümde ise Tohum, BirAdam Yaratmak, Künye, Sabır Taşı, Para, Sır, Nam-ı Diğer Parmaksız Salih veSiyah Pelerinli Adam'dan oluşan ilk dönem tiyatroları; ?Olay Örgüsü?, ?ŞahısKadrosu?, ?Zaman?, ?Mekân?, ?Tema? ve ?Dil ve Anlatım? alt başlıkları altındametin merkezli bir incelemeye tabii tutulmuştur.İnceleme neticesinde yazarın tiyatrolarının tezli tiyatro türüne dâhiledilebileceği kanaatine ulaşılmıştır. Oyunların belli bir düşüncenin doğruluğunusavunmak için yazıldığı; oyun başkişilerinin çoğu zaman Necip Fazıl'ınkarakterinden önemli ölçüde izler taşıdığı; olayın, temaların ve diğerkahramanlarınsa başkişileri haklı çıkaracak şekilde kurgulandığı, tema örgüsünün;yazarın hayatının belli aşamaları ile yakından ilişkili olduğu ortaya konmuştur.Anahtar kelimeler: Necip Fazıl Kısakürek, tiyatro, Türk tiyatrosu, NecipFazıl'ın tiyatro eserleri

Necip Fazıl Kısakürek (1905-1983) is a leading literary figure in ModernTurkish Literature both in respect of his works and his political identity. He wrotepoetry, essays, articles, short stories, criticism, history, biography as well as plays.What makes Necip Fazıl a well known author is primarily his poetry; but hisplays also manifest his artistic abilities. He wrote 17 plays, two of incompleted,between the years 1935-1978 and wrote no plays till 1960. Since the plays he wroteafter that date reflect a radical change in his artistic view, they can be examined intwo periods; in the first period, 1935-1949, the technique comes before the contentwhile the content is more important in second period, 1960-1978.This thesis consists of two parts. In the first part the life, literary activities andan evaluation his works has been given. In the second part his plays of first periodTohum, Bir Adam Yaratmak, Künye, Sabır Taşı, Para, Sır, Nam-ı Diğer ParmaksızSalih and Siyah Pelerinli Adam have been examined in respect of plot, character,time, setting, theme, style and narration.We concluded that his plays are basically politically-oriented plays. We havedetermined that the plot has been designed and the characters have been drawn in away to prove the authors ideas and political inclinations.Key Words: Necip Fazıl, The theatres of Necip Fazıl Kısakürek, theatre,Turkish Drama