Urartu maden sanatında kalkan, miğfer ve sadaklar

Abstract

Urartu maden sanatının önemli bir grubunu oluşturan kalkan, miğfer ve sadaklar, savunma silahları arasında yer almaktadır. Bu silahlar hakkında ele geçen buluntular dışında Urartu ve Assur betimlemelerinden bilgi edinilmektedir. Savunma amacının yanı sıra bu eserler, Urartu kralı tarafından Urartu tanrısı Haldi'ye adanarak adak amaçlı da kullanılmıştır. Genellikle demir ve bronzun kullanıldığı bu eserlerde, ağırlıklı olarak dövme bunun yanı sıra döküm, perçinleme, repousse, kazıma-çizgi, granülasyon teknikleri uygulanmıştır. Kalkan ve sadakların, miğferlerden farklı olarak arabalarda da savunma sırasında kullanılan örnekleri de bulunmaktadır. Bu eserlerin kullanım amacı formları üzerinde herhangi bir etkiye sahip değildir. Kalkanlar, genelde ortası konik, kenarları yayvan formdadır. Miğferler altta yarım küre olup, yukarı doğru sivri uçla sonlanırken bazen bu uçta figür başları ve sorguçlara yer verilmiştir. Sadaklar ise silindir ?U? biçimli ve dikdörtgen formlar göstermektedir.Urartu kalkan, miğfer ve sadaklarında, yoğun Assur etkisinin yanında Kuzey Suriye, Geç Hitit devletlerinden Zincirli, Kargamış gibi kültürlerle yakın benzerlikler görülmektedir. Urartu, bu eserleri oluştururken yalnızca çevre kültürlerin etkisi altında kalmamış, bazen de kendine özgü kullanımlara yer vermiştir. Miğferler üzerindeki geometrik motif ve eserler üzerine yazıt yazma geleneği bu özellikler arasında yer almaktadır.Urartu betimleme sanatında yer alan kalkan, miğfer ve sadaklar, günümüze ulaşan örneklerle karşılaştırıldığında birbirleriyle örtüşmektedir. Bu durum, Urartulu sanatçıların gerçeği yansıtan tutumlarını gösterirken; Urartu betimleme sanatının araştırmalarında ki önemini bir kez daha gözler önüne sermektedir.

Having constituted an important group of the mining arts in Urartians; shields, helmets and quivers were among the defense weapons used. Information on these weapons can be obtained in Urartian and Assyrian portraits, besides by the found artifacts. Besides having been used for the objective of defense, these weapons were offered to Haldi, the god of Urartu, and thus used as alms. In these artifacts, where often iron and bronze were used, mostly the technique of forging, but also the techniques of casting, clinching, repousse, scraped-line and granulation were used. There are samples showing that shields and quivers were also used at wagons during defense unlike helmets. The aim of usage of these works of art bore no effect on their forms. Shields were often conic in the middle, and flat at the side. Helmets were hemisphere at the bottom and pointed towards the top, while sometimes these pointed tops had figure heads and plumes. Quivers had cylinder forms of ?U? and rectangular forms.Urartian shields, helmets and quivers reflect not only prominent influence of Assyria, but also they reflect close similarities to cultures such as Northern Syria; and Zincirli and Kargamis from Later Hittite states. While make up these weapons Urartu not stay under influenced these cultures only, sometimes to use itself peculiar in with original applications. Helmets on geometrical motives, and the tradition of writing were some of these features.Shields, helmets and quivers in the portrait art of Urartu are compatible with the found artifacts today. This situation shows the attitude of Urartian artistes in reflecting the reality, and also shows the importance of Urartian portrait art for Urartu studies.