كتاب نور الحقيقة في إثبات المعرفة لأبي طاهر القزويني ( دراسة وتحقيق)

Abstract

Ġlim ve kültür mirasımızın ilmî konumu ve değerini ortaya koyan birçokkanıttan biri olan Nûrü‟l-hakika fî Ġsbâti‟l-ma„rifa kültür mirasımızın önemlieserlerindendir. Bu eseri mahtut olarak Ayasofya kütüphanesinde gördük. Mahtutundiğer nüshalarının olup olmadığını ciddi bir Ģekilde araĢtırdığımızda ٕٕٔٙ rakamlıTürkiye‟deki nüsha dıĢında baĢka bir nüshasını bulamadık. Bu nedenle bu nüshayıtemel aldık.Tezimizde politik, sosyolojik, ekonomik ve fikrî hayat açılardan Kazvînî‟ninçağı ve hayatını ele aldık. Ebû Muhammed Tahir ibn Ahmet el-Kazvinî, beĢinci asrınsonlarında ve altıncı asrın baĢlarında doğmuĢtur. Bu da egemenliği beĢ asır devameden Abbasi hilafetinin dönemine tekabül eder. Bu dönem, Ġslam dünyasının önemliolaylarla çalkalandığı bir zaman dilimine tekabül eder.ÇalıĢmamızda Kazvînî‟nin marifetüllaha oldukça önem verdiği sonucunavardık. Zira onun zamanında marifetüllaha iliĢkin ciddi ihtilaflar söz konusu olmuĢtur.Kazvînî bu durumu Ģöyle ifade etmektedir: Müslümanlardan bir grubun marifetüllahhakkında birbirleri ile kavga ettiklerini gördüm. Kimileri Yüce Allah'ın gerçekanlamda bilineceğini iddia ederken kimileri ise Yüce Allah'ın bilinemeyeceğini açıkçaifade etmektedir. Bu durum, eserimin en temel nedenidir.Bu çalıĢmamda eserin tanıtımı, isminin tahkikini, Kazvînî‟ye nispetini, telifzamanı, nedeni, metodolojisi ve değerini ele aldıktan sonra eseri tahkik etmeyebaĢladım. Ayrıca Kazvînî‟nin, mânevî, haberî ve selbî sıfatlar, rü‟yetüllah, ef‟alü‟libad,keyfiyet, kemiyet, cihet, inniyet ve illiyet gibi konulardaki tutumuna yer verdik.Kazvînî, bu eserinde nahiv, sarf ve belağat gibi diğer bazı konulara da temas etmiĢtir.

`Nurü'l-hakika fi Isbâti al-Ma'rifa` is one of the most important works of ourcultural heritage, which is one of the many proofs that reveal the scientific positionand value of our scientific and cultural heritage. We noticed this limited work in theHagia Sophia library. When we seriously investigated whether other copies of thiswork existed, we could not find a copy other than this copy numbered ٕٕٔٙ inTurkey. Thus, we based our study on this edition. In the present study, we scrutinized the era and the life of Kazvînî based onthe political, sociological, economic and intellectual life in his time. Abu MuhammadTahir ibn Ahmad al- Kazvînî was known to be born either at the end of the fifthcentury or in the beginning of the sixth century. This corresponds to the period of theAbbasi Caliphate, whose sovereignty continued for five centuries. This periodcorresponds to a period of time when the Islamic world was in turmoil with importantevents. In the present study, we found that Kazvînî focused significantly on theknowledge of Allah‟s names and wisdom. Because, at that time serious disputesconcerning the nature of this discipline were abound. Kazvînî expresses this situationas follows: I saw that a group of Muslims were fighting about the wisdom and thenames of Allah. Some claim to know Allah Almighty in the true sense, while othersexplicitly state that Almighty Allah could not be known. This is the main reason for mywork. In this study, initially, the work was introduced, its name was examined, itssignificance for Kazvini was assessed and its publication era, the reason behind, themethodology and the value of the work was investigated. Furthermore, the attitude of Kazvini on topics such as spiritual,informative, negative characters of Allah, physical observation of Allah in theafterlife, the actions of the subjects, qualitative properties of Allah, quantitativeproperties of Allah, self, and causation. Kazvini also mentioned certain other topicssuch as syntax, grammar and rhetoric in his work.