İmam Beyhaki`nin hayatı ve itikadi görüşleri

Abstract

Beyhâkî IV. yüzyıl sonu ile V. yüzyılda yaşamış önemli şahsiyetlerden birisidir. Özelde hadis âlimi genelde ise İslâmi ilimlerin hemen hepsinde otorite diyebileceğimiz bir konumdadır. Burada Beyhâkî'nin hayatı, ilmi çalışmaları ve itikadi fikirleri ele alınmaya çalışılmıştır. İtkadi fikirleri ele alınırken `el İtikad ve'l Hidaye` adlı eseri ölçü alınmıştır. Bu eser tamamıyla itikadi konulara ayrılmıştır. Müellif itikadi konuları incelerken ayet ve hadislerin ışığında fikirlerini ortaya koymaya çalışmıştır. Mantık yürütme teknikleri ile uğraşmaz öncelikli ikna yöntemi ayet ve hadislerdir. Ayet ve hadisleri tefsir, tevil veya yorumlamaya tabii tutmaz olduğu gibi bırakır. Eserin genel itibariyle sistematik olmadığı söylenebilir çünkü birbirine yakın konular dahi kitabın farklı yerlerine serpiştirimiş vaziyettedir. Bu tasnif sistemi muhalifler tarafından eleştirilmiş ve kendisinin selefi veya ashabu'l hadis tarafdarı olarak değerlendirilmesine sebep olmuştur. Yazdığı eserlerle Beyhâkî Şafiî-Eş'arî ekolünde önemli bir yer tutmuştur. Bu mezhepte hem fıkhi hem de itikadi konularda fikirlerini beyan etmiştir. İmam Şafiî'nin eserleri ve mezhebi üzerinde ciddi katkılarda bulunmuştur. Aynı şekilde Eş'arî'nin düşünce ve fikirlerinin yayılması noktasında faydalı çalışmalarda bulunmuştur. İtikadi konuların tamamında fikirler beyan etmiştir.

Beyhaki is an important person who lived at the end of the IVth century and Vth century. He is in a situation that in special we may call him a hadith erudite and in general authority of nearly all islamic fields. In this work our ail is to handle Beyhaki's life scientific studies and his ideas about faith. His work named 'el-İtikad ve'l Hidaye' is taken in consideration. This work is totally about subjects about faith. Author tried to display his ideas about faith by the light of hadith and verse. He doesn't attempt to rationalization techniques his prior persuassion methods are hadith ande verse. He doesn't comment, explain away or praphrase verses and hadithes he uses them as they are. Generally it can be said that his work is unsystematic because even the related subjects are sprinkled down the different parts of the book. This categorization system is criticised by adversaries and he is thought to be ancient and connoisseur if hadith. He has an important role in Şafii-Eş'ari school with his works. He declared his ideas both about canon law and faith for this school. He had serious contribution to İmam Şafii's works and school. Similarly he had benefical contributions on diffusion of Eş'ari's thoughts and ideas. He decklares his ideas in all subjects about faith.