Erken Cumhuriyet Döneminde yerel basın yoluyla Türklüğün inşası: Van gazetesi örneği (1939-1943)

Abstract

Modern ulus devletlerde kimlik inşa politikaları, bu devletlerin yapısı içerisinde sonderece önemli bir yere sahiptir. Türkiye'de, cumhuriyetin kuruluşundan günümüzekadar uzanan siyasi ve toplumsal tartışmaların büyük bir kısmının kökeninde ulusdevletkavramı çerçevesinde bir ulus anlayışının inşası yatmaktadır. Bu anlayış, Türketnik kimliğinin her düzeyde egemenliğini üst düzeyde kabul eder. Türkçülüğü esasalan bu ulus inşası, Türkleştirme politikaları üzerinden toplumsal alandan iktisadihayata, eğitimden kültürel yapıya kadar geniş bir yelpazede kendini hissettirmiştir.Kültürel manada heterojen bir toplumsal yapıya sahip olan imparatorluk mirasından birmilliyete dayalı ulus-devlet sürecine geçiş, günümüze kadar süregelen tartışmaları daberaberinde getirmiştir. Ulus devlet olarak tarih sahnesine çıkan TürkiyeCumhuriyeti'nin ulus inşa politikalarını toplumun geneline yaygınlaştırmak amacıylakullandığı en önemli argümanlardan biri de yerel gazetelerdir. Van Gazetesi de buanlamdan erken cumhuriyet döneminde kurulmuş gazetelerden biridir. Bu çalışmada,Van şehrinde 1939 yılında yayın hayatına başlayan Van Gazetesi'nin 1939 ila 1943yılları arasındaki 162 sayısı, 'Yerel gazeteler yoluyla Türklük, Türk ulusçuluğununkimlik inşası' çerçevesinde incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Ulus, milliyetçilik, yerel gazete, ulus devlet, Van Gazetesi, kimlik.

In modern nation-states, the identity-building policies have a highly important place inthe structure of these nations. . In Turkey, building a mentality of nation on the basis ofnation-state concept lies at the root of greater part of political and public debatesranging from the foundation of the republic to present. This mentality accepts everylevel of sovereignty of Turkish ethnic identity on high level. This nation-buildingmentality that bases on Turkism have made itself apparent on wide range from socialsphere to economic life, education to cultural structure through the Turkificationpolicies. Changeover from a culturally heterogeneous-structured imperial heritage to acourse of nation-state based upon one nationality have brought ongoing debates untiltoday with it. Local newspapers are one of the most important arguments that theRepublic of Turkey, appeared on the stage of history as a nation-state, uses on thepurpose of spreading the nation-building policies through community-wide. In thissense, the Van Newspaper is one of these newspapers founded in the early republicanperiod. Of Van Newspaper which has begun its broadcasting life in 1939, a number of162 issues published between 1939 and 1943 were researched in this study within thescope of 'The Turkishness and identity-building of Turkish nationalism via localnewspapers'.Keywords: Nation, nationalism, local newspaper, nation-state, Van Newspaper,identity.