Van yöresinde görülen mide kanserlerinin epidemiyolojik özellikleri

Abstract

2. ÖZET: Mide kanseri Van ve çevresinde genel populasyonda kanserler arasında birinci sırada yer almaktadır. Yöremizde erkeklerde birinci kadınlarda ise üçüncü sırayı işgal etmektedir. Bu tez çalışmasında amaç risk sayılabilecek faktörlerin vaka-kontrol çalışmasıyla sorgulayıp mide kanserinin yöremizde epidemiyolojik özelliklerini ortaya çıkarmaktır. Hastalarla yüz yüze konuşma ile 2000 ile 2002 yıllan arasında biyopsiyle tamları konan 119 hasta ile kontrol grubu 104 olmak üzere toplam 223 kişi çalışmaya alındı. Bu kişilerde yaş, cinsiyet, beslenme alışkanlıkları, eğitim durumu, yaşam yeri, meslek, sigara, kıtlama ve sıcak çay içme alışkanlığı, yemek pişirme şekli, tezek (biomass) ve tandır kullanımı, kullanılan yağ çeşidi, buzdolabı kullanımı, tuzlu yeme, diş fırçalama alışkanlığı, içilen suyun kaynağı, taze sebze ve meyve tüketimi, ailede mide kanser öyküsü ve Helicobacter pylori infeksiyonu gibi parametreler sorgulandı. Hasta ve kontrol grubu ile yüz yüze görüşerek hazırlanan anket dolduruldu. Mide kanserli vakaların 89'u (%74.8) erkek, 30'u (%25,2) kadındı. Hasta grubunda erkek/kadın oram 3/1 idi. Mide kanserli hastaların yaş ortalaması; 57,51 ± 11,62, kontrol grubunun ise 56,91 ±11,09 idi. Yöremizde erkek cinsiyet, kötü beslenme alışkanlıkları, eğitim düzeyinin düşüklüğü, kırsal kesimde sağlıksız yaşam tarzı, tezek ve tandır kullanımı, tuzlu yeme alışkanlığı, sigara, kıtlama ve sıcak çay içme alışkanlığı, sağlıksız yemek pişirme şekli, kullanılan yağ çeşidi (özellikle margarin ve tereyağı gibi hayvansal yağlar), gıdaların sağlıksız saklanma şekli ve koşulları (turşu, salamura ve kurutma gibi), buzdolabı kullanmama, diş fırçalama alışkanlığı olmaması, içilen suyun kaynağı (yüksek nitrat ve nitrit içeren kuyu suyu ve köy çeşmeleri), taze sebze ve meyve tüketim alışkanlığının yokluğu, ailede kanser öyküsü (mide kanseri öyküsünün pozitif olması) ve Helicobakter pylori infeksiyonu önemli risk faktörleri idi (p<0.001-0.05). Sonuç olarak, Van yöresinde mide kanseri patogenezinde rol oynayan birçok risk faktörleri vardır. Halkın eğitimi, yanlış beslenme alışkanlıklarının düzeltilmesi, sebze ve meyveden zengin sağlıklı bir diyetin uygulanması ve özellikle kırsal kesimde sağlıksız yaşam standardlarının iyileştirilmesi Doğu Anadolu'da mide kanseri ile mücadelede hayati öneme sahiptir.

3. SUMMARY: Gastric cancer is the most commonly seen malignancy in general population in down town and the rural area of Van. It is the third most common among men and third cancer among women. In this study our aim is to investigate the epidemiological features of gastric cancer and it's risk factors by a case control study. Patients were recruited in years 2000 - 2001 among patients admitted to the gastroenterology and general surgery out-patient clinics and interviewed individually. The study group consisted of 119 patients (89 male, 30 female) with gastric cancer and 104 patients (80 male, 24 female) with dyspeptic symptoms in whom GI malignancy ruled out endoscopically as controls. They were investigated for age, sex, dietary habits, education, life style, job, smoking, drinking hot tea and `kitlama` (keeping a piece of hardened cubic sugar is placed under the tongue and draught of liquid is send to the pharynx without mixing it with sugar but it melt slowly), means of home heating, exposure to biomass, type of cooking oil, food keeping methods, using fridge, intake of saltly foods, dried and salted fish, teeth brushing and teeth lost, the sources of drinking water, consumption of fresh fruit and vegetables, the family history of gastric cancer, sociodemographic characteristics and Helicobacter pylori infection. There were no significant differences in age, sex distribution between the groups. The mean age of the gastric cancer patients were 57.51±11.62 and 56.91+11.09 in controls. Male/female ratios were 3 in both groups. Statistical analysis revealed a significant correlation between gastric cancer risk and the following factors: male sex, poor nutrition, the low level of education, unhealthy life style in rural area, cigarette smoking, drinking very hot tea, unhealty food cooking and using biomass and oven, using margarine and butter, pickling and sun dryed vegetables, dryed and salted fish, using of refrigeration less then five years, eating saltly foods, absence of tooth brushing, teeth lost, drinking waters rich in nitrate, the lower comsumption of fresh vegetables and fruits, the family history of gastric cancer, economic status and Helicobacter pylori infection (pO.001-0.05). In conclusion, there are multiple specific risk factors in Van region which may play a role individually or may act cumulatively in the pathogenesis of gastric cancers. Public education, prevention of unhealthy feeding habits, promotion of consumption of fresh vegetables and fruits and overall improvement of living standarts may help to reduce the incidence of gastric cancer in Eastern Anatolia.