Cep telefonu mikrodalga radyasyonun farelerde folikül sayısı üzerine etkisi

Abstract

1. ÖZET Amaç: Cep telefonu kullanıcı sayısının hızlı bir artış göstermesi ile cep telefonlarından salman mikrodalga radyasyon, çevremizdeki elektromanyetik alan kirliliğinin daha da artmasına neden olmuştur. Bu çalışmada, cep telefonlarından salınan mikrodalga radyasyonun over üzerine toksik etkilerinin olup olmadığım araştırmak amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Etik Kurul izni alındı. Deney hayvanı olarak kullandığımız fareler, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi `Neuroscience` Araştırma Birimi'nden temin edildi. Çalışma (30 dişi, altı erkek fare) ve kontrol (30 dişi, altı erkek fare) grupları oluşturuldu. Onbeş adet dişi fare, üç erkek fare ile aynı kafese bırakılarak gebe kalmaları sağlandı. Günlük yapılan muayenede, vajinal plak tespit edilen fareler gebe kabul edilerek ayrı bir polipropilen kafese alındı. Çalışma grubundaki gebe fareler, gebelik süresince 1 1 saat 45 dakika standby ve 1 5 dakika konuşma modunda olmak üzere toplam 12 saat/gün, kafesin hemen altına yerleştirilen ve kafesle temas halinde olan cep telefonu mikrodalga radyasyonuna maruz bırakıldı. Gebe fareler vajinal yoldan doğum yaptıktan sonra yavru farelerin postpartum yirmibirinci güne kadar büyümesi beklendi. Postpartum yirmibirinci günde, dişi yavru fareler servikal dislokasyon ile sakrifiye edildi. Sakrifiye edilmeden hemen önce rektal ışılan, sakrifiye edildikten hemen sonra ağırlıkları ölçülerek kaydedildi ve sağ överleri çıkarıldı. Överler, 24 saat Bouin solüsyonunda bekletildikten sonra, 24 saat etanol içinde tutuldu ve patoloji laboratuvarında rutin takibe alınarak parafin bloklarına gömüldü. Hazırlanan bloklar, 6um kalınlığında kesildi ve her onuncu kesit lama alınarak preperatlarhazırlandı, hemotoksilen-eozin ile boyandı. Överlerin hacimleri hesaplandı ve primordial folikülerin sayımı bir patolog ile birlikte yapıldı. Bulgular: Çalışma grubundan 43, kontrol grubundan 39 olmak üzere toplam 82 adet, 21 günlük dişi yavru fare çalışmaya dahil edildi. Çalışma grubundaki yavru farelerin ortalama ağırlığı 8.55± 1.36 g ve ortalama rektal ısısı 37.34± 0.64 °C olarak bulundu, kontrol grubundaki yavru farelerin ortalama ağırlığı 8.88± 1.21g ve ortalama rektal ısısı 37.07± 0.67 °C olarak tespit edildi. İki grup arasında ağırlık ve rektal ısı açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı (p>0.05). Yavru farelerin sağ over hacmi çalışma grubunda ortalama 0.547Ü0.1445 mm3, kontrol grubunda ise ortalama 0.6081±0.2458 mm3 olarak bulundu, iki grup karşılaştmldığında over hacimleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmedi (p >0.05). Ovarian primordial folikül sayısının çalışma grubundaki yavru farelerde ortalama 475.41Ü55.4 sayı/sağ over, kontrol grubunda ortalama 757.58±275.90 sayı/sağ over olarak bulundu. Primordial folikül sayısının, çalışma grubunda kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecede daha az olduğu tespit edildi (pO.001). Sonuç: Bu çalışmada, intrauterin dönemde cep telefonu mikrodalga radyasyona maruz kalan yavru farelerin, over toksisitesinin bir göstergesi olarak düşünülen, primordial folikül sayısında bir azalma olduğu tespit edildi.

2. SUMMARY Objective: Natural environment has been altered by microwave radiation emitted from mobile phones with rapidly increasing number of users. This study investigated whether there are toxic effects on ovaries due to microwave exposure emitted by cellular phones. Material and Methods: Sixty female and 12 male mice, raised in the `Neuroscience` Research Unit in the Faculty of Medicine, Yüzüncü Yıl University, were used in this experiment. Mice were divided in to experimental (30 females and six males) and control (30 females and six males) groups. Fifteen adult female mice were housed together with three adult males and examined daily for the appearance of vaginal plugs, indicative of beginning of pregnancy. Mice with newly recorded plugs were transferred to seperate polipropilen cages. Mice in the experimental group were exposed to mobile phones placed beneath the cages for whole period of pregnancy. Mobile phones were in standby position for 11 hours 45 minutes and turned to speech position for 15 minutes every 12 hours. Mice were allowed to deliver. On the 21st postnatal day, pups were killed by cervical dislocation. Rectal temperatures, immediately before sacrification, and weights of the pups immediately after sacrification, were measured and recorded. Right ovary of all pups was removed, fixed in Bouin's medium, stored in ethanol, dehydrated, embedded, serially sectioned at 6um, mounted and stained with hemotoxylin & eosin. The volume of ovaries was measured and primordial follicle was counted in every 10th section. Results: A total of 82 pups at 21 day of age (43 in experimental group and 39 in control group) were studied. The mean weight and rectal temperature of pups inexperimental group were 8.55±1.36 g and 37.34±64°C, respectively. In control group, mean weight was 8.88±1.21 g and mean rectal temperature was 37.07±0.67°C. There was no statistically significant difference between two groups for weight and rectal temperature (p> 0.05). The volume of right ovary was found 0.5471±0.1445 mm3 in experimental group and 0.6081±0.2458 mm3 in control group. The difference of ovarian volume was not found statistically significant between two groups (p>0.05). For experimental and control group, mean numbers of primordial follicle in right ovary were 475.41±155.4 and 757.58±275.90, respectively. In experimental group, the number of primordial follicles was found to be significantly lower than control group (p<0.001). Conclusion: Primordial follicle count showed that intrauterine exposure to mobile phones has toxic effects on ovary of murine pups.