Meslek seçiminde öğrencinin karşılaştığı sorunlar ve farkındalık

Abstract

Lise son sınıf öğrencileri, eğitim dönemlerinin sonunda gelecekteki mesleki yaşamları ile ilgili bir takım kaygılarla karşı karşıyadır. Bu aşamada, lise son sınıf öğrencilerinde anksiyete ve depresyon bozukluğu belirtisi gösterme sıklığını ve bu durumun bazı sosyodemografik değişkenlerle ilişkisini incelemeyi amaçladık. Bu tezin bir diğer amacı ise Van'da lise son sınıfta okuyan öğrencilerin meslek seçimlerini etkileyen sosyo-ekonomik ve kültürel faktörlerin neler olduğunu ortaya çıkarmaktır.Bu bağlamda; araştırma 2011 yılı ikinci yarıyılında Van il merkezinde yapıldı. İstatistiksel analiz için Student t testi ve tek yönlü Anova testi kullanıldı. Toplam 412 öğrenciye Sosyodemografik Bilgi Formu, Meslek Seçimi Farkındalık Formu, Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Anksiyete Ölçeği (BAÖ) uygulandı.Meslek seçimini etkileyen faktörlerin sayısız çeşidine rağmen temelde çevresel koşullardan aile, ailenin iş olanakları, ekonomik ve eğitim düzeyi, öğrencinin doğup büyüdüğü yerleşim birimi, iş olanakları, mesleğin getirdiği maddi kazanç, mesleğin ilgi ve yeteneklere uygun olması gibi etkenlerin belirleyici olduğu gözlemlenmiştir.Bu çalışmada BAÖ puanı ortalaması ve BDÖ puanı ortalaması sırasıyla 15,4±13,3 ve 15,3±12,8 olarak bulundu. BAÖ puanı, Anadolu lisesi öğrencilerinde genel lise öğrencilerinden daha yüksek bulundu. Kız öğrencilerin hem BAÖ hem de BDÖ puanları erkeklerden daha yüksek bulundu. Öğrencilerin yaş ortalaması 16,8 yıldı, %73,8'i erkekti ve %95'i anne babası ile birlikte kalıyordu. Babalarının %18,2'si, annelerinin %43,9'u ilkokul ve üstü eğitim düzeyindeydi. %58'inde BAÖ, %66'sında BDÖ puanı 41 ve üstündeydi, %37'sinde BDÖ puanı 17 ve üstündeydi. BAÖ puanları kız öğrencilerde daha yüksekti. BDÖ ve BAÖ puanları arasında pozitif korelasyon saptandı (p<0.001).Bilişsel-davranışçı terapi teknikleri bireyin baş etme becerilerini genişleterek kişisel gelişimine ve hastalıkla ilgili yaşantılara uyum göstermesine yardım edebilir. Bu tekniklerden bazıları aile hekimliği biriminde okulda, evde, iş ortamında uygulanabildiği gibi, boş zaman etkinliği olarak da uygulanabilmektedir. Bilişsel-davranışçı terapi teknikleri, bireyin uyumsal olmayan davranışlarını değiştirmek ve sağlıklı baş etme yanıtlarını artırmak amacıyla aile hekimleri tarafından sağlık bakımının verildiği her ortamda kullanılabilir.Sonuç olarak, öğrencilere psikolojik değişiklikler ve meslek seçimi hakkında danışmanlık ve etkin bir rehberlik hizmeti verilmelidir.

Final year high school students face a number of stressors about future career, at the end of their training. In this stage, we aimed to investigate the relationship between prevalance of anxsiety and depressive disorder symptoms and some sociodemographic variables in the final year high-school students. Another aim of this study was to determine the socio-economic and cultural factors which affect choosing professions among the high school senior students in the province of Van.In this context, the study was performed in the provincial centre of Van in the second somestry of 2011. Unpaired t test and one way Anowa test were used for statistical analysis. Sociodemographic Information Form, Awareness of Career Choice Form, Beck Depression Inventory (BDI), and Beck Anxiety Inventory (BAI) were applied to a total of 412 students.Though a number of factors to choose professions, basically the environmentaly conditions like family, job opportunities, the economic and education level of the family, the living area, the income level of professions, suitability of professions to the interests and abilities of the students etc. are seen as determinants.In this study BAI and BDI scores were 15,4±13,3 and 15,3±12,8 respectively. BAI scores of the students in Anatolian high school were found higher than the normal high school. Both the anxiety and depressive levels of female students were higher than the males. The mean age was 16,8 years, 73,8% of whom were male, and 95% were living with their parents. 18.2% of theirfather and 43,9% of their mother had at least primary level of education. In 58% of the students? BAI point, in 66% BDÖ point were 41?; and in 37% BDI point were 17?. Female students had higher BAI points. There was a positive correlation between BAI and BDI points (p<0.001).The techniques of cognitive behavioral therapy can indivudual?s personal growth by expanding their coping skills some of these techiniques can also be applied to at the family medicine clinic, school, home, work, etc. and as leisure activities.In conclusion, these students should be counseled about the psychological changes occurring and choice of occupations an efficient guidance services should be provided.