Avahîya derûnî ya karekter di romana Diwahemîn Henarî Dunya yê Bextiyar Elî de

Abstract

Insanın psikolojik halleri romanin içinde önemli bir yer tutar, ve insanlarin birbiriyle rekabet halinde olmasi yazarin romanında öne çıkan önemli bir boyuttur.Bahtiyar Ali Süleymanyali ama şimdi Almanya oturuyor. Bahtiyar Ali bir kaç roman ve kaside yazmiş; romanlarından bazıları: Pervane akşamı, Şimdi ikini ruh,Üzgün kuşların köşkü,Beyaz sakalların müzik şehri,Dünya narın sonu... romandaki olaylar ve karakterler kendi zamanini anlatiyor yani 1990lı yıllardaki olaylar; iç savaş, devrimler ve göçler....Bu araştirmalmda sosyal, siyasi, ve iktisadi problemlerin sebeplerinden bahsediliyor ki insanin karakterine ve ruhuna dolayısıyla etkide bulunuyor. Ve ayni zamanda kürd toplumun sorunlarinin çözümüne yönelik dolaylı ve dolaysız imalarda bulunuluyor.Anahtar kelimeler:Piskoloji, Edebiyat, Piskolojik Eleştri, Karekter Çözümlemeleri, Behtiyar Ali

The psychological side of character is one of the main genres in the novel. The conflict is happening between characters in the author's novel, on the other, selecting the aesthetic use of the author in providing the psychological side of the character.Bakhtair Ali is from Sulaimani and living in Germany. He wrote many novels and poems. Novels are Ewaray Parwana, Marji Taqanay Dwam, koshki Balinday Ghamginakan, Shari Mosiqa Spyakan and Dwahamin hanari dunya. The novel of (Dwahamin hanari dunya) is talking about the author's life in 90s and mostly the novel talks about the kurdish uprising and civil war. The research reveals the reasons and issues of the social, political and economic which effect on the psychology of the character, furthermore, solving the problems that appear in the Kurdish community. The 3 reasons that mentioned before effect on the characters. The psychological features of the characters become apparent on the novel such as optimistic, pessimistic, relaxing and boring of the characters.Key words: psychology, psychology and literature, psychological criticism, character, Bakhtiar Ali.