Evcil kedi ile beyaz Yeni Zelanda tavşanının III., V., VII. ve IX. beyin sinirleri üzerine karşılaştırmalı makro anatomik ve subgros bir çalışma

Abstract

ı.oz Bu çalışmada, ergin, her iki cinsiyetten, 20 adet evcil kedi ile ergin, her iki cinsiyetten, 20 adet Beyaz Yeni Zelanda Tavşanı'nın III., V., VII. Ve IX. beyin sinirleri karşılaştırmalı makro-anatomik ve subgros olarak incelendi. Materyallerden usulüne uygun olarak kadavralar hazırlandıktan sonra, %5'lik formol solüsyonunda muhafaza edildi. Çalışmaya konu olan beyin sinirleri, pens, bisturi, büyüteç ve diseksiyon mikroskopu yardımı ile hem medial'den lateral'e hem de lateral'den medial'e doğru diseke edildi. Kedilerde, ggl. ciliare'nin daha belirgin olduğu tespit edildi. Ggl. trigeminale'nin, kedilerde 4.2x5.3x1.7 mm. en, boy ve. derinliğe, tavşanlarda ise 4.0x4.9x1.5 mm. en, boy ve derinliğe sahip olduğu tespit edildi. N lacrimalis'in, kedilerde r. zygomaticotemporalis'den, tavşanlarda ise n. opthalmicus'dan çıktığı görüldü. Tavşanlarda, r. zygomaticotemporalis'in olmadığı belirlendi. Her iki türde, n. palatinus minor, n. palatinus major ve n. nasalis caudalis'in doğrudan n. maxillaris'den orijin aldığı tespit edildi. Kedi ve tavşanda, rr. alveolares maxillares caudales'in n. maxillaris'den çıktığı gözlendi. iler iki türde, ggl. geniculi'nin pek belirgin olmadığı gözlendi. N. auricularis caudalis'in, kedilerde çift olduğu ve iki n. auricularis arasında bir kommunikasyon dalının olduğu tespit edildi. Tavşanlarda, r. buccalis ventralis'in bir plexus buccalis oluşturduğu tespit edildi. Ggl. mandibulare'nin, kedilerde kıvrımlı bir kolye şeklinde olduğu, tavşanlarda ise 3-4 tane nokta büyüklüğünde ganglionik yapılardan oluştuğu belirlendi. Her iki türde, ggl. pterygopalatinum'un bir plexus pterygopalatine şeklinde olduğu görüldü. N. glossopharyngeus'un, kedilerde 3-4, tavşanlarda ise 2-3 kök demeti halinde medulla oblangata'nın lateral kenarından çıktığı tespit edildi. Ggl. distale n. glossopharyngei'nin her iki türde oldukça zayıf bir yapıya sahip olduğu belirlendi. R. pharyngeus'un, her iki türde plexus pharyngeus'un oluşumuna katıldığı gözlendi,Ggl. otictım'ıın, kedilerde 0.3-0.4 mm. çapında, oval ve yassı, tavşanlarda ise düzensiz- yassı ve rostral yönde uzamış bir görünüme sahip olduğu tespit edildi. Anahtar kelimeler: kedi, tavşan, anatomi, beyin siniri, parasempatik ganglion'lar.

2. ABSTRACT In the present study, third, fifth, seventh and nineth brain nerves were macro- anatomically and subgrossly compared in 20 domestic adult cats and 20 adult New Zealand Rabbits in both sexes. The animals were euthanasied humanely and protected in 5% formol. The described nerves were disected both from medial to lateral and lateral to medial by pliers, lancet, magnifiying glass and disection microscope. Ciliary ganglion (ggl. ciliare) was established to be more evident in the cats. Trigeminal ganglion (ggl. trigeminale) had 4.2x5.3x1.7 mm. in width, length and depth respectively in the cats. On the other hand, it had 4.0x4.9x1.5 mm. in width, length and deth respectively in the rabbits. Lacrimal nerve (n. lacrimalis) arised from zygomaticotemporal branch (r. zygomaticotemporalis) in the cats and it arised from opthalmic nerve (n. opthalmicus) in the rabbits.. Zygomaticotemporal branch (r. zygomaticotemporalis) were absent in the rabbits. In the both species, lesser palatine nerve (n. palatums minor), greater palatine nerve (n. palatinus major) and caudal nasal nerve (n. nasalis caudalis) arised directly from maxillary nerve (n. maxillaris). It was seen that, caudal maxillary alveolar branches (rr. alveolares maxillares caudales) arises from maxillary nerve (n. maxillaris) in the both species. It was seen that, geniculate ganglion (ggl. geniculi) were not very obvious in the both species. Caudal auricular nerve (n. auricularis caudalis) was double and there was a communication branch between each nerve in the cats. A plexus buccalis was formated by ventral buccal branch (r. buccalis ventralis) in the rabbits. Mandibular ganglion (ggl. mandibulare) was curled necklace-like in the cats and it was 3-4 pieces of point sized ganglionic structure in the rabbits. In the both species, pterygopalatine ganglion (ggl. pterygopalatinum) was in plexus pterygopalatinus structure.It was established that, glossopharyngeal nerve (n. glossopharyngeus) arises from lateral corner of medulla oblangata as 3-4 and 2-3 root bunch in the cats and rabbits respectively. Distal ganglion (ggl. distale n. glossopharyngei) had a very weak strusture in the both species It was seen that, pharyngeal branch (r. pharyngeus) participate for the formation of plexus pharyngeus in the both species. Otic ganglion (ggl. oticum) was in 0.3-0.4 mm. in diamater, oval and flat in the cats. On the other hand, it was irregular-flat and elongated in rostral direction in the rabbits. key words: cat, rabbit, anatomy, cranial nerve, parasympathetic ganglia.