Van ve yöresinde sun`i tohumlama isteği ile getirilen ineklerde östrusun pretik tespiti üzerine araştırmalar

Abstract

ı.ÖZ Bu çalışma Y.Y.Ü. Veteriner Fakültesi Kliniğine ve Tarım İl Müdürlüğüne sun'i tohumlama için getirilen 2-5 yaşlan arasında, reprodüktif sorunu bulunmayan, üç kezden daha fazla tohumlanmayan 254 inek ve düve üzerinde gerçekleştirildi. Bu çalışmada Van ve yöresindeki hayvan sahipleri tarafından östrüste oldukları sanılarak sun'i tohumlama isteğiyle getirilen düve ve ineklerin en uygun tohumlama zamanının tespiti, sun'i tohumlamanın başarısını etkileyebilecek bazı faktörlerin ortaya konması ve östrüs tespitinde kullanılan kimi yöntemlerin etkinliğinin belirlenmesi amaçlandı. Hayvanlar üç gruba ayrıldı. 1. grup ineklerden 5 mi süt alınarak üzerine potasyum dikromat (%2) ve potasyum klorür (%3) solüsyonundan 0.5 mi ilave edilerek soğuk zincir içerisinde muhafaza edildi. Bir ayın sonunda Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Hayvan Sağlığı Nükleer Araştırma Enstitüsü Lalahan Laboratuar'ına götürülerek progesteron değerleri belirlendi. 2. ve 3. grubu oluşturulan inekler günlük olarak ikiye bölündü. 2. grup ineklerin, vaginal ve rektal muayene ile östrüsleri araştırıldı. Vaginal muayenede, vagina ve serviks bulguları, rektal muayenede uterus ve ovaryum bulguları kaydedildi. 3. grup inekler östrüsleri araştırılmaksızın tohumlandı. Bütün inekler tohumlandıktan 2-3 ay sonra gebelik muayeneleri yapıldı. Çalışmada, sun'i tohumlama isteği ile getirilen ineklerin östrüslerinin en etkili vaginal ve rektal muayene yöntemiyle tespit edilebileceği sonucuna varıldı. Ayrıca, Van ve yöresindeki yetiştiricilerin %44.40'ımn östrüsü zamanında tespit edemediği belirlendi. Birinci grupta %36.36, 2. grupta %48.97, 3. grupta ise %19.40 gebelik elde edildi. Anahtar Kelimeler: İnek, östrüs, süt-progesteron, vaginal ve rektal muayene II

2.ABSTRACT The present study was performed on 254 cows and heifers aged between 2 and 5 which had no reproductive problems and hadn't been inseminated more than three times before. These animals mentioned were brought to the Animal Hospital of the Y. Y. Ü. and to the Clinics of the Van Agriculture Ministry for Artificial Insemination. In the present study, it was aimed to determine the best artificial insemination time, in heifers and cows thought to be in estrous brought and for artificial insemination by the animal owners in and around the region of Van. It was also aimed to determine some factors that affect artificial insemination succees. Effectiveness of some methods that aimed to determine estrous were also investigated. The animals were divided into three groups. Five ml of milk samples were taken from the first group of animals. Five hundred microliter (0.5ml) of potassium dichromate (2%) and potassium chlorure (3%) solution were preserved in cold chain adding to the milk samples and sent to the Animal Health Nuclear Research Institute of Turkish Atom Energy in cold chain for to detect progesterone levels after one month. The cattle which were in second and third group were divided into two daily. Presence of estrous were investigated in the second group of animals through vaginal and rectal examination. Vaginal and cervical findings were recorded after vaginal examination. Uterus and ovarian findings were recorded after rectal examination.The third group of animals were artificially inseminated without investigeting estrous status. Animals in all groups were artificially inseminated and examined in terms of pregnancy 2-3 months after the insemination. Results in the present study showed that, detection of estrous of the animals brought for artificial insemination were the best when the animals examined through vaginally and rectally. It was also observed that, about 44.40% of animal owners missed the oestrus in time. Pregnancy rates after artificial insemination were 36.36% in first group, 48.97% in second group and 1 9.40% in third group in the present study. Key Words: Cow, estrous, milk-progesterone, vaginal and rectal examination. Ill