Yenidoğan kuzuların ön mide hastalıklarında (Indigesyon-gastropati-abomasal timpani) klinik, hematolojik, biyokimyasal değişiklikler ve bu hastalıkların tedavisi üzerine araştırmalar

Abstract

66 8. ÖZET Bu çalışmada yeni doğan kuzuların indigesyonlannda (gastropati-abomasal timpani) klinik bulgular, hematolojik ve bazı biyokimyasal parametreler ile etiyolojik faktörler araştırıldı. Araştırmanın materyalini 30'u indigesyonlu (gastropati-abomasal timpanili), 10'u sağlıklı olmak üzere toplam 40 adet Akkaraman kuzu oluşturdu. Araştırmada kullanılan hasta kuzular Van'ın çeşitli mahalle ve köylerinden hayvan hastanesina getirilen abomasal timpanili yaşları 7-75 gün ve canlı ağırlıkları 4-14 kg arasında değişen kuzulardı. Kontrol grubu abomasal timpanili kuzuların bulunduğu sürülerde klinik muayeneleri yapılarak sağlıklı oldukları anlaşılan kuzulardan seçildi. İncelenen kuzulardan hematalojik ve biyokimyasal parametreler için vena jugularisten iki ayrı tüpe kan alındı. Abomasal içerik mikrobiyolojik analiz için steril mide sondasıyla steril tüplere alındı. Abomasal timpanili 3 kuzuda otopsi yapıldı. Hasta grubunda, kontrol grubuna göre nabız, glikoz ve üre değerlerinde önemli miktarlarda artış saptanırken (p<0.05), hemoglobin, total protein, CPK, ALP, Ca değerleriyle (p<0.05), lipaz ve P değerlerinde (p<0.01) önemli bir düşüş tespit edildi. Hasta grubundaki kuzuların abomasum içeriklerinden yapılan mikrobiyolojik ekimlerde E Coli, Proteus, Streptococ ve Staphylococlar izole edildi. Bu grupdaki kuzuların otopsilerinde abomasumun çok gergin, şişkin ve dolgun olduğu görüldü. İçinde pıhtılaşmış süt ile birlikte kötü kokulu, kumlu, sindirilmemiş yem parçalarından oluşan anormal bir içerik gözlendi. Abomasum mukozası hiperemik olup mukozada yer yer peteşiler, hemorajiler, ülserler ve incelmeler tespit edildi. Sonuç olarak; kuzulardaki abomasal timpaniye (1) Ön midelerin düzensiz gelişimi. (2) Beslenme hataları. (3) Kaba yeme geçiş döneminde abomasum mukozasının travması. (4) Abomasumda anormal fermentasyon sonucu gaz üreten bakterilerin aşın üremesi. (5) Ca, P gibi bazı iz elementlerin noksanlığı sonucu gelişen pika. (6) Çevresel ve fiziksel faktörlerin neden olduğu kanısına varıldı.

67 9. SUMMARY `Studies on clinical, haematolojical and biochemical changes and treatment of forestomach diseases (indigation-gastropathy-abomasal tympany) ofnew-borned lambs ` In this study, clinical findings, hematological, some biochemical parameters and aetiological factors in the indigations (gastropathy-abomasal tympany) of neonatal lambs were investigated. Totally 40 Akkaraman lambs, 30 of which had indigation (gastropathy- abomasal tympany) and 10 of which were healthy lambs used as material in this study. The diseased lambs used in the present study were those which were brought to the animal hospital from various villages and suburbs of Van, 7-75 days-old, having abomasal tympany and their live weights varried from 4 to 14 kilos. The control group was formed in the way of separating the healthy ones from the diseased in the flocks after clinical examination. Blood samples with and without anticoagulant were taken from v. jugularis of the lambs for haematological and biochemical analysis. Abomasal content was taken into sterile tubes by sterile stomach drill for microbiological analysis. Autopsy was performed in 3 dead lambs with abomasal tympany. It was observed that the values of glucose and urea increased significantly (p< 0.05) and the values of hameoglobin, total protein, CPK and ALP (p<0.05) and the values of lipaz and P decreased significantly (p<0.01) compared to the control group. E Coli, Proteus, Streptococ and Staphylcocs were isolated in the microbiological examinations of abomasal contents of the diseased. It was observed that abomasum was very tense, swallon and filled. Furthermore, it was also observed that the content which was composed of non-digested dry feed pieces was abnormal with its coagulated milk in, bad fragrant and sandy. Abomasal mucoseas were hyperemic and partly petechial, haemorrhagic, ulcerative and thin as a result of erosions seen in the autopsies of the diseased lambs. It was concluded that the following points may well be the reasons of abomasal tympany in lambs. (1) lrragular development of forestomach, (2) faults of feeding, (3)trauma of abomasal mucousa during the transition period of to rourhage, (4) increase in gas producing bacteria as the result of abnormal fermentation in abomasum, (5) pica which comes up as a result of deficiencies of some trace elements especially Ca, P, (6) environmental and physical factors.