Kabuk bağlayan Van yöresi topraklarına farklı katkı maddeleri uygulamalarının turp bitkisinin verim ve kalitesi üzerine etkilerinin araştırılması

Abstract

ÖZET Kabuk bağlayan Van yöresi topraklarında çeşitli toprak ıslah maddelerinin, farklı dozlarda uygulanmasının Raphanus sat ivus L.'nin ` Kırmızı Üzün Turp ` bitkisinin verim ve kalitesi üzerine etkilerinin araştırıldığı bu deneme 1990 yılında Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, uygulama ve araştırma alanı topraklarında tesadüf blokları deneme deseninde dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmanın yürütüldüğü topraklarda; bünye killi-tın olup kaymak tabakası sorunu görülmektedir. Kireç bakımından zengin azot ve fosfor bakımından ise fakir olan deneme alanı toprağında potasyum yeterli düzeydedir. Toprak hafif alkali karekterdedir. Denemede tezek külü, çiftlik gübresi, pomza ve kumun; 4, 8, 12 ton/da olmak üzere üçer dozu bel küreği ile toprağa, yaklaşık 25-35 cm derine karıştırılarak uygulanmıştır. Açıkta ve sulu koşullarda yürütülen bu araştırmada; çıkış oranı (%), kök verimi (kg/da), yaprak verimi (kg/da), kök/yaprak oranı, kök boyu (cm), kök çapı (cm), suda çözünebilir kuru madde (%), toplam kuru madde (%), kof 1 aşma oranı (%), kökün; azot, fosfor, potasyum ve kalsiyum içerikle ri (%) belirlenmiştir. Buna göre, kök verimi, yaprak verimi, kök/yaprak oranı, kök çapı, koflaşma oranı ve kökteki fosfor miktarına toprak ıslah maddelerinin etkisi istatistiki bakımdan önemli bulunmuştur.Diğer taraftan, çıkış oranı, kök boyu, suda çözüne bilir kuru madde, toplam kuru madde, turp bitkisinin kökün- deki azot, potasyum ve kalsiyum miktarları açısından uygu lamaların etkisi önemli bulunmamıştır. Toprağa karıştırlan tüm ıslah maddeleri turp ürün ve kalite özelliklerini şahite göre olumlu olarak etkilemiş tir. Ancak kök ve yaprak verimini, en fazla sırasıyla çiftlik gübresinin ve tezek külünün 8 ton/dalık uygulamaları artırdığı görülmüştür. Bu nedenle sözkonusu iki ıslah materyalinin dekara 8 ton olarak uygulanan dozları turp yetiştiriciliği için tavsiye edilmiştir.

SUMMARY This research was carried out to investigate the effects of different soil improving agents, mixing with crusting soil in Van region in different dosis, on the yield and crop quality of radish (Raphanus sativus L.) It was made by using random block design with four replicition each block at the reseach and applying soil of Faculty of Agriculture in -Van in year 1990. The soil of experiment ial area are clay-loam in texture and they have crusting layer problem in fact. The studied soils are rich in lime and poor in nitrogen and phosphor. And potossium content of soil is enough for plant culture. The soil's reaction is slightly alcaline. In the trial dried dung ash, farm manure, pumica and sand were applied as 4, 8 and 12 tons/da by using a showel approxmately 25-35 cms in depth of soil and mixed uniform ly. The trials were carried out in open field by using irrigation. The following parameters were observed or analyzed; emergence ratio (%), tubercle yield (radish) (kg/da), vegetative yield (kg/da), tubercle / vegetative mass ratio, tubercle length (cm), tubercle diameter (cm), water soluble dry matter (%), total dry matter (%), hallow- ness ratio {%) and nitrogen, phosphor, potassium and calci um contents of tubercles (%). According the obtained values the effect of soil improving agents on tubercle yield, vegetative mass yield, tubercle / vegetative mass ratio, tubercle diameter, hallo- wness ratio and phosphor content of tubercle were foundsignificant statistically. In the other hand, the effects of soil improving agents on the emergency ratio, water soluble dry matter, total dry matter, nitrogen, potassium and calcium contents of tubercles were found to be in significant. All soil improving agents, mixed with soils, using in the study effected the tubercle yield and quality of radish positively in comparing to the blanks. However, the tubercle and vegetative mass increased by application of farm manure and dried dung ash, using 8 tons/da. Thus it can be suggest that usages either farm manure or dried dung ash in 8 tons/da to improve the yield of radish in crusting soils of Van.