Yönetici ve öğretmenlerin ilk ve ortaokullarda farklılıkların yönetimi konusundaki görüşlerinin değerlendirilmesi: Gaziantep ili Şehirkamil ilçesi örneği

Abstract

Bilgi ve enformasyon çağı olarak karakterize edilen içinde bulunduğumuz yeni yüzyılda sosyal, siyasal, teknolojik ve ekonomik hayatta yaşanan başdöndürücü hızdaki büyük değişim; örgütlerin felsefelerini, stratejilerini ve kültürlerini de etkilemekte; küreselleşmenin de etkisiyle örgütlerin özellikle işgücü profilinde büyük farklılaşmalara yol açmaktadır. Örgütlerle birlikte, işgören profilinin değişime uğramasıyla, üretimin en temel öğesi durumuna gelen insan kaynağının yönetimi de daha bir önem kazanmış, böylelikle yönetim tarzları ve insan ilişkilerinde yeni yaklaşımlara gerek duyulmaya başlanmıştır. Örgütlerde yaşanan bu paradigmatik dönüşümün doğal sonucu olarak, çalışan insanın yeterliklerinin yanında onu farklı kılan özellikleri de önem kazanmaya başlamıştır. Bu anlamda ihtiyaç duyulan yeni yönetim yaklaşımlarından biri de farklılıkların yönetimidir. Farklılıkların yönetimi; örgütlerde çalışanların farklılıklarına saygı duyulmasının ve hiçbir kişi ve gruba ayrım yapılmamasının yanında, farklılıkların bireysel ve örgütsel amaçlar doğrultusunda değerlendirilmesini ve onlardan yararlanılmasını esas alır. Amaç, tüm işgörenler için pozitif bir çalışma ortamı yaratarak, farklılıkların potansiyel avantajlarını artırmak ve olası sakıncalarını azaltmaktır.Bu araştırma; farklıklıların yönetimi kapsamında ilk ve Ortaokullardaki yönetici ve öğretmenlerinin; farklılıklara ilişkin algılarını ve ilk ve Ortaokullardaki farklılıkların nasıl yönetildiğine ilişkin görüşlerini saptamayı amaçlamaktadır. Bu amaçla ilk ve Ortaokullardaki yönetici ve öğretmenlerinin; `bireysel tutum ve davranışlar` ve `örgütsel değerler ve normlar` boyutlarında farklılıklara ilişkin algıları ve `yönetsel uygulamalar ve politikalar` boyutunda farklılıkların nasıl yönetildiğine ilişkin görüşleri değerlendirilmiştir.Betimsel tarama modelindeki araştırmanın hedef evreni, 2012-2013 eğitim ve öğretim yilında Gaziantep ili Şehitkamil ilçesinde bulunan kamu ilk ve Ortaokullarda görev yapan toplam 17250 öğretmen ve toplam 3960 yönetici oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini; 366 öğretmen, 45 yönetici oluşturmuştur.Araştırmanın verileri, Balay ve Sağlam (2004) tarafından geliştirilen `Farklılıkların Yönetimi Ölçeği` kullanılarak elde edilmiştir. Veriler, SPSS istatistik paket programı kullanılarak yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, ilişkisiz t testi, ilişkisiz varyans analizi (ANOVA), Mann-Whitney U testi ile çözümlenmiştir. Grup ortalamaları arasındaki farkın test edilmesinde =.05 anlamlılık düzeyi esas alınmıştır.Bu araştırma sonucunda, yönetici ve öğretmenlerin farklılıklar konusunda genelde olumlu görüşlere sahip oldukları, farklılıkları bir zenginlik olarak gördükleri, farklılıklar konusunda okulların olumlu örgütsel değerlere ve normlara sahip oldukları, yönetici ve öğretmenlerin ilk ve Ortaokullardaki yönetsel eylem ve uygulamalarda pek ayrımcılık yapılmadığını düşündükleri, farklıklıları dikkate alan, değerlendiren ve farklılıklara dayalı bir yönetim anlayışı sergilendiği bulgularına ulaşılmıştır. Ayrıca yönetici ve öğretmenlerin ortak (toplam) görüşleri alt boyutlarda farklılık göstermektedir.

In this new century that is characterized by knowledge and information, the great change in social, political, technological and economic life at a rattling rate affects philosophies, strategies and cultures of organizations and leads to significant differences in especially labor force profiles of organizations together with the effects of the globalization. As a result of the change in employee profile as well as organizations, human resources management which has become the very basic component of production has become more important, so new approaches are needed in management styles and human relationships. As a natural result of this paradigmatic transformation in organizations, diversities of working individuals as well as their efficiencies have also become important. In this sense, one of the necessary new management approaches is diversity management. Diversity management is predicated on respect for diversities between employees in organizations and non-discrimination between people and groups as well as assessment and utilization of differences according to individual and organizational goals. The main goal here is an increase in potential advantages of diversities and a decrease in possible disadvantages, by creating a positive working environment for all employees.Purpose of this study is to find out ideas of administrators' and teachers' in the scope of management of diversity about their perception on diversity and management of diversity in primary schools. With this purpose administrators' and teachers' perception about diversity in dimension of `individual attitudes and behaviours` and `organizational values and norms` and ideas of management of diversity in dimension of `administrative practices and policies` is evaluated.Target population of descriptive research model is 17250 teachers and 3960 administrators who work in Şehitkamil district of Gaziantep during 2012 – 2013 academic year. Research's sample is 366 teachers and 45 administrators.The data of the study was gathered, using the `Diversities Management Scale` developed by Balay and Sağlam (2004). The data was analyzed using SPSS pack statistics program, in terms of percentage, frequency, arithmetic mean, standard deviation, non-relational t test, non-relational analysis of variance (ANOVA), Mann-Whitney U test and two-way analysis of variance (split plot). In order to test the difference between the group averages, the =.05 significance level was taken as a basis. At the end of the study, the following findings were obtained: The administrators and the teachers generally had positive views on diversities, they considered diversities as enrichment, the schools had positive organizational values and norms concerning diversity, the administrators and the teachers thought there was not much discrimination in managerial actions and practices at high schools, and there was a diversity-based managerial insight that regarded and assessed diversities. The views of the administrators and the teachers differed according to position and region. Furthermore, the common (total) views of the administrators and the teachers differed in subdimensions. Although a lot of factors play a role in obtaining such results that could be considered as generally positive, it is thought that the effect of a strong historical and cultural heritage in Turkey, which guards Anatolia, where a lot of civilizations were founded, is so important in terms of respect for diversities and tolerance.