Sınıf öğretmenlerinin öğretimsel liderlikle ilgili görüşlerinin incelenmesi: Şanlıurfa ili örneği

Abstract

Bu araştırmada, sınıf öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rollerini hangi düzeyde yerine getirdikleri, hangi düzeyde gerçekleştirdikleri ve uygulamada yaşanılan sıkıntıların neler olduğu, sınıf öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda belirlenmeye ve bu doğrultuda eğitimin paydaşlarına önerilerde bulunulmaya çalışılmıştır. Şanlıurfa merkez, merkez ilçe ve ilçelerde bulunan ilkokullarda çalışan sınıf öğretmenlerinin, `öğretim programı ve öğretim sürecinin yönetimi`, `dersin amaçlarının belirlenmesi ve paylaşılması`, `öğrencilerin desteklenmesi ve geliştirilmesi`, `öğretim süreci ve öğrencilerin değerlendirilmesi`, ile `düzenli öğretme-öğrenme çevresi ve iklimi oluşturma` boyutlarında öğretimsel liderlikle ilgili görüşleri alınmaya çalışılmıştır. Bu okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre öğretimsel liderlik boyutlarını belirlemek ve öğretimsel liderliğin sınıf öğretmenlerine ve katılımcılara ilişkin belirlemiş olduğumuz bazı değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmek amaçlanmıştır.Bu araştırmanın evrenini 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Şanlıurfa ili merkezinde ve ilçelerinde bulunan ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır. Buna göre, Şanlıurfa il merkezinde ve ilçelerinde bulunan 66 ilkokul ve bu okullarda görev yapan 793 sınıf öğretmeni rastgele seçilerek oluşturulmuştur. Araştırmada şu sonuçlara ulaşılmıştır:1. Sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre, Şanlıurfa ilindeki ilkokullarda çalışan sınıf öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rollerini yerine getirme düzeyleri yönünden en etkili boyut Öğretim Süreci ve Öğrencilerin Değerlendirilmesi boyutu olup, en az etkili bulunan boyutlar ise Öğrencilerin Desteklenmesi ve Geliştirilmesi ile Dersin Amaçlarının Belirlenmesi ve Paylaşılması boyutlarıdır. 2. Şanlıurfa ilindeki ilkokullarda çalışan sınıf öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rollerini yerine getirme düzeylerine ilişkin görüşleri arasında öğretimsel liderlik boyutları açısından anlamlı bir farklılık vardır. 3. Şanlıurfa ilindeki ilkokullarda çalışan sınıf öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rollerini yerine getirme düzeylerine ve boyutlarına ilişkin görüşleri, mesleki kıdemlerine göre tüm boyutlar arasında anlamlı bir farklılık vardır.4. Şanlıurfa ilindeki ilkokullarda çalışan sınıf öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rollerini yerine getirme düzeylerine ve boyutlarına ilişkin görüşleri öğrenim durumlarına göre Eğitim Programı ve Öğretim Sürecinin Yönetimi boyutu arasında anlamlı bir farklılık varken diğer boyutlar arasında anlamlı bir farklılık göstermemektedir.5. Şanlıurfa ilindeki ilkokullarda çalışan sınıf öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rollerini yerine getirme düzeylerinden Öğretim Süreci ve Öğrencilerin Değerlendirilmesi boyutuna ilişkin görüşleri cinsiyetlerine göre farklılık göstermektedir. Diğer boyutlar ile cinsiyet arasında anlamlı bir farklılık göstermemektedir.6. Şanlıurfa ilindeki ilkokullarda çalışan sınıf öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rollerini yerine getirme düzeylerine ilişkin görüşleri yabancı dili mesleklerinde kullanmalarına göre Öğrencilerin Desteklenmesi ve Geliştirilmesi boyutundaki özelliklerde ve boyutları tüm olarak ele aldığımızda anlamlı bir farklılık göstermektedir. 7. Şanlıurfa ilindeki ilkokullarda çalışan sınıf öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rollerini yerine getirme düzeylerine ve boyutlarına ilişkin görüşleri bilgisayarı mesleklerinde kullanmalarına göre tüm boyutlar arasında anlamlı bir farklılık göstermektedir.8. Şanlıurfa ilindeki ilkokullarda çalışan sınıf öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rollerini yerine getirme düzeylerine ve boyutlarına ilişkin görüşleri medeni durumlarına göre değişmektedir. Bu farklılığa baktığımızda Eğitim Programı ve Öğretim Sürecinin Yönetimi, Öğrencilerin Desteklenmesi ve Geliştirilmesi, Düzenli Öğretme-Öğrenme Çevresi ve iklimi Oluşturma boyutları ile boyutları tüm olarak ele aldığımızda anlamlı bir farklılık ortaya çıkmaktadır.9. Şanlıurfa ilindeki ilkokullarda çalışan sınıf öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rollerini yerine getirme düzeylerine ve boyutlarına ilişkin görüşleri yaşına göre değişmektedir. Bu değişime baktığımızda Dersin Amaçlarının Belirlenmesi ve Paylaşılması, Eğitim Programı ve Öğretim Sürecinin Yönetimi, Öğrencilerin Desteklenmesi ve Geliştirilmesi, Düzenli Öğretme-Öğrenme Çevresi ve iklimi Oluşturma boyutları ile boyutları tüm olarak ele aldığımızda anlamlı bir farklılık göstermektedir.10. Şanlıurfa ilindeki ilkokullarda çalışan sınıf öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rollerini yerine getirme düzeylerine ve boyutlarına ilişkin görüşleri memleketlerine göre aralarında anlamlı bir farklılık göstermemektedir.11. Şanlıurfa ilindeki ilkokullarda çalışan sınıf öğretmenlerinin öğretimsel liderlik rollerini yerine getirme düzeylerine ve boyutlarına ilişkin görüşleri kurumdaki hizmet sürelerine göre Düzenli Öğretme-Öğrenme Çevresi ve iklimi Oluşturma boyutu arasında anlamlı bir farklılık varken diğer boyutlar arasında anlamlı bir farklılık göstermemektedir.Anahtar Kelimeler: Öğretimsel Liderlik, Sınıf Öğretmeni, İlkokul

In this study, regarding of the classroom teachers' opinions, it is tried to determine that if the classroom teachers perform their roles of educational leadership and in this direction it is made suggestions to education partners what they should do in this path. It is tried to receive opinions from the classroom teachers who work in Primary Schools in Şanlıurfa city centre and towns, about educational leadership by dealing some dimensions; 'Controling the Curriculum and Teaching Process', 'Stating and Sharing the Aims of Subjects', 'Supporting and Improving Students', 'Evaluating the Students and the Teaching Process' and 'Creating A Regular Teaching–Learning Environment'. According to some factors we designeted, it's aimed to state if the educational dimensions of the classroom teachers work in these schools change or not.The classroom teachers work in Şanlıurfa Centre and its towns between the years 2013 and 2014 farms the universe of this study. Accordingly it is generated that sixty-six Primary School in Şanlıurfa and seven hundreds ninety three classroom teachers are selected randomly by using the layering technique.These results came through in this study:1. According to the classroom teachers, as they perform the roles of educational leadership in Şanlıurfa, the most effective educational dimension is 'Evaluating the Students and Teaching Process'. The least effective dimensions are Supporting and Improving Students and Stating and Sharing the Aims of Subjects.2. There is a meaningful difference in terms of the educational dimensions among the views related to the Educational Leadership of the classroom teachers work in the Primary Schools in Şanlıurfa.3. In respect of the educational leadership, there are meaningful differences to the length of service of the classroom teachers work in Şanlıurfa.4. In respect of the classroom teachers' educational backround, there is a meaningful difference between the Curriculum and the Controling of the Teaching Process but not among the other dimensions.5. In respect of the classroom teachers' gender, their opinions about the dimension of 'Evoluating Students and the Teaching Process' differ from the opinions about the other dimensions.6. As we consider all the educational dimensions, their views of the dimension 'Supporting and Improving Students' differ from the properties of the other dimensions in respect of their usage of foreign language.7. There is a meaningful diffrence among all educational dimensions as we consider the views related to the Educational Leadership of the classroom teachers work in the Primary Schools in Şanlıurfa, in respect of their usage of computer in the line of professions.8. The views related to the Educational Leadership of the classroom teachers work in the Primary Schools in Şanlıurfa show a change according to their marital status. As we consider this change, the dimensions which are Controling the Curriculum and Teaching Process, Supporting and Improving Students, Creating A Regular Teaching–Learning Environment differ from the other dimensions.9. The views related to the Educational Leadership of the classroom teachers work in the Primary Schools in Şanlıurfa show a change according to their ages. This change causes the dimensions which are Stating and Sharing the Aims of Subjects, Controling the Curriculum and Teaching Process, Supporting and Improving Students, Creating A Regular Teaching–Learning Environment to make a meningful difference from the other educational dimensions.10. The views related to the Educational Leadership of the classroom teachers work in the Primary Schools in Şanlıurfa show a change according to their homeland.11. The views related to the Educational Leadership of the classroom teachers work in the Primary Schools in Şanlıurfa show a change according to their periods of service in the foundation. So, this change set the dimension Creating A Regular Teaching–Learning Environment apart from the other educational dimensions.Key words: Educational Leadership, Classroom Teacher, Primary School