Öğretmenlerin psikolojik sermaye algıları ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

Eğitim örgütleri, toplumun temel taşı olan bireyleri yetiştiren, şekillendiren en önemli yapılardan biri olmasından ötürü sürekli olarak kendini geliştirmeli ve her türlü yenilik sürecine açık olmalıdır. Eğitim örgütlerimizde bu yenilenme sürecini gerçekleştirecek kilit unsurlardan birisi de öğretmenlerdir. Öğretmenler çağa ayak uydurma, gelişme ve yenileşme faaliyetlerinde yeni perspektiflere açık olmalıdır. Psikolojik sermaye, bu bağlamda yeni perspektifler sunan, güncel bir araştırma alanıdır. Örgütsel bağlılık ise 1960'lardan beri birçok araştırmacı tarafından incelenmiş ve incelenmeye de devam konulardan biri olmaya devam etmektedir. Örgütsel bağlılık, örgüt ile işgörenin arasındaki ilişkiyi belirten psikolojik bir durumdur. Bu psikolojik durum, işgörenlerin örgüt üyeliğini sürdürmesi noktasında önemli bir etkiye sahiptir. Bu araştırmadaki amacımız, güncel ve yeni bir konu olan psikolojik sermaye kavramı ile örgütsel bağlılık kavramı arasında ileri sürdüğümüz bağlantıyı belirlemektir. Araştırma öğretmenlerin psikolojik sermaye algısının, örgütsel bağlılık düzeylerine etkisini belirlemeye yöneliktir. Psikolojik sermaye algısı yüksek öğretmenlerin, eğitim örgütlerinde yer alması ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının artacağı varsayılmış ve böylelikle de literatüre katkı sağlanmak istenmiştir.Çalışmanın ilk bölümünde araştırmanın problem durumu, amacı, önemi ve sınırlılıkları hakkında bilgi verilirken, ikinci bölümde pozitif psikoloji, pozitif örgütsel davranış ve pozitif örgütsel davranışın içinde değerlendirilen psikolojik sermaye kavramı ve bileşenleri incelenmiştir. Araştırmanın üçüncü bölümünde örgütsel bağlılık kavramı ve bu kavrama ait çeşitli yaklaşımlar, örgütsel bağlılığı etkileyen faktörler ve sonuçları incelenmiştir. Çalışmanın dördüncü ve beşinci bölümü, araştırmaya katılan öğretmenlerden anketler yolu ile elde edilen veriler ile bu verilerle yapılan analizler sonucunda ortaya çıkan bulgular ve yorumlamalardan oluşturmaktadır Araştırmanın evreni, 2013-2014 eğitim öğretim yılında, Kahramanmaraş ili devlet okullarında görev yapan 12.867 kişilik öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini evrenden rastgele seçilen 404 kişilik öğretmen grubu oluşturmaktadır. Araştırma betimsel tarama modelinde yapılmıştır. Araştırmada psikolojik sermayeyi ölçmek için Luthans ve diğerleri (2007), tarafından geliştirilen 24 sorudan oluşan 4 boyutlu Psikolojik Sermaye Ölçeği kullanılmıştır. Örgütsel bağlılığı ölçmek için ise Allen ve Meyer (1990), tarafından geliştirilen ve 17 sorudan oluşan 3 boyutlu Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır.Yapılan istatistiki çalışmalar sonucunda, öğretmenlerin psikolojik sermaye algılarının, öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerini etkilediği görülmüştür, alt boyutlar açısından bakıldığında; öğretmenlerin psikolojik sermaye algıları ile duygusal ve normatif bağlılıkları arasında anlamlı ilişkiler bulunmuş ve iyimserlik, umut, özyeterlilik alt boyutlarının duygusal bağlılığı, umut ve iyimserlik alt boyutların normatif bağlılığı etkilediği görülmüştür. Psikolojik sermayenin alt boyutlarından olan iyimserlikle devam bağlılığı arasında ise zayıf ve negatif yönlü ilişki saptanmış, diğer alt boyutlar ile devam bağlılığı arasında ise anlamlı ilişkiye rastlanmamıştır. Anahtar Kelimeler: Pozitif Psikoloji, Pozitif Örgütsel Davranış, Psikolojik Sermaye, Örgütsel Bağlılık

Educational organizations should improve themselves perpetually and be open to every kind of new idea process because they are one of the the most important structures of education which shapes and brings up the individuals who are the keystone of the society. Teachers are one of the key elements who will carry out this renovation process at our educational organizations. Teachers should be open to modernization, new perspectives for improvement and renovation activities. Psychological Capital, within this context, is a current research area which presents new perspectives. Organizational commitment has been investigated by many researchers since 1960 and it has still continued to be done so. Organizational commitment is a psychological situation that defines the relationship between the organization and worker. That psychological situation has an important effect in relation to the workers' continueing their oganizational membership. Our aim in this research is to define the link we have alleged between the terms - psychological capital which is a current and new subject and organizational commitment. The research is towards to define the psychological perceptions of teachers on the effect of organizational commitment loyalty level. It is assumed that the organizational commitment of teachers will increase if the teachers whose psychological perception is high take part in educational organization and thus, it is required to contribute to the literature. Whereas the problem situation, aim, importance, limitations of the research are being given in the first part; positive psychology, positive organizational behavior and the term of psychological capital which is evaluated in the organizational behavior and its components are examined in the second part. In the third part of the research, the term of organizational commitment and the various approaches related to that term, the factors that affect the organizational commitment and its results are analyzed. The fourth and fifth part of the research consist of the data obtained from the teachers attending the research via questionnaires and the findings and interpretations emerged from the results of the analyses that are done those data. The research population has consisted of 12,867 teachers working in public schools in Kahramanmaras in 2013-2014 education years. A group of 404 teachers who have been chosen randomly among the population has formed the sample of the research. The research has been done with the descriptive survey model. In the research, 4-dimensional Psychological Capital Scale developed by Luthans and the others (2007) and consisting of 24 questions has been used in order to assess the psychological fo capital. In order to measure the organizational loyalty, 3-dimensional Organizational Commitment Scale developed by Allen and Meyer (1990) and consisting of 17 questions has been used.As a result of the statistical studies, it has been seen that the psychological capital perception of teachers affect their organizational commitment levels. When it has been looked from the lower dimension aspect, meaningful relationships between the psychological capital perception of teachers and emotional and their normative commitment have been found and it has been seen that the lower dimensions of optimism, hope and self-efficacy affect the emotional commitment and the lower dimensions of hope and optimism affect the normative commitment. A weak and avoidant relation is determined between optimism which is one of the lower dimensions of psychological capital and perpetuity commitment, and no meaningful relations between other lower dimensions and perpetuity commitment have been encountered.Key words: Positive Psychology, Positive Organizational Behavior, Psychological Capital, Organizational Commitment