Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetiminde karşılaştıkları disiplin sorunları, nedenleri ve bu sorunlarla baş etme yöntemlerinin değerlendirilmesi: Bingöl ili örneği

Abstract

Bu araştırmada Bingöl il merkezindeki resmi ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetiminde karşılaştıkları disiplin sorunları, nedenleri ve öğretmenlerin bu sorunlarla baş etme yöntemleri değerlendirilmiştir. Ayrıca çeşitli değişkenlere göre öğretmen görüşlerinde anlamlı bir farklılığın olup olmadığı test edilmiştir. Araştırma, genel tarama modelinde yapılmış betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini Bingöl il merkezindeki 19 resmî ilkokulda görev yapan 308 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Evrenin tamamı ulaşılabilir olduğu için, ayrıca örneklem alma yoluna gidilmemiştir. Buna göre, il merkezindeki 19 ilkokulda görev yapan 249 öğretmene anket dağıtılmış, dağıtılan anketlerden 213'ü doldurularak geri dönmüştür. Geri dönen anketlerden 210'u analize dâhil edilmiştir. Dolayısıyla araştırmanın çalışma evrenini 210 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, dört bölümden oluşan anket kullanılmıştır. Anketin I. bölümünde katılımcılara ait `demografik bilgiler`, II. bölümünde `disiplin sorunları`, III. bölümünde `disiplin sorunlarının nedenleri` ve IV. bölümünde ise `disiplin sorunlarıyla baş etme yöntemleri` ile ilgili maddeler yer almaktadır. Araştırma verilerinin analizinde yüzde hesaplamaları, ortalama değer ve Ki-Kare testi kullanılmıştır. Ki-Kare testi için anlamlılık düzeyi 0,05 olarak belirlenmiştir.Araştırma sonuçlarına göre sınıf öğretmenlerinin `öğrencilerin derste tuvalete gitmek için izin istemeleri`, `öğrencilerin birbirlerini sıkça şikâyet etmeleri` ve `öğrencilerin sınıfta söz almadan konuşmaları` gibi disiplin sorunları ile daha çok karşılaştıkları görülmüştür.Öğretmenlere göre, disiplin sorunlarının en önemli nedenleri `bilgisayar oyunları, TV dizileri, internet ve medyanın olumsuz etkileri`, `eğitsel davranış ve tutum açısından yetersiz aile desteği`, `ailenin sosyoekonomik ve eğitim düzeyi`, `günde altı saatlik ders sayısının bu sınıf öğrencileri için fazlası olması` dır.Öğretmenlerin disiplin sorunlarıyla baş etmede en fazla kullandıkları yöntemlerin; `öğrenci ile göz teması kurarım`, `sorunu anlamaya çalışırım`, `sorumluluk veririm` ve `sınıf dışında öğrenciyle özel konuşurum` olduğu görülmüştür. Karşılaşılan disiplin sorunları ve disiplin sorunlarının nedenleri açısından öğretmenlerin görüşlerinde `cinsiyet` ve `okutulan sınıf` değişkenleri bakımından farklılaşma görülürken; öğretmenlerin disiplin sorunlarıyla baş etmede kullandıkları yöntemlerle ilgili görüşlerinde ise sadece `cinsiyet` değişkeni açısından anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Sınıf öğretmeni, sınıf yönetimi, istenmeyen davranış, disiplin sorunları

In this study the problems that primary school teachers, who are working at public primary schools in the city centre of Bingöl, encounter in class management, their reasons and the way in which they deal with these problems are evaluated. And also with regard to various variables if there is meaningful difference or not between teachers opinions are tested.The research is a descriptive study. The population of the study is all the 308 teachers who are working at 19 public primary schools in Bingöl province, Turkey. As the total target population of the research was accessible, there was no need to sampling. Thus questionnaire form was given to all 249 teachers who accepted to contrubiute to the research and 213 questionnaire forms were collected back and 2 of them were omitted. Finally 210 teachers selected as scope of the study. The data needed for the research gathered by applying the questionnaire form, developed by the researcher. The questionnaire consists of four parts. The first part of the questionnaire is about to participant personnel demographic information. The second part is about to discipline problems. The third part is about to the main causes of discipline problems and the fourth one is about to discipline strategies used by class teachers while managing tehir classroom. The data were analyzed by employing descriptive data analysis procedures including percentages, mean scores and the Chi-square test. Significance level has been taken as 0.05 for the Chi-square test.According to the results the discipline problems most frequently encountered by the primary class teachers are students' `asking for the toilet during the session`, `frequently complaining about their peers` and `frequently speaking among themselves during session`. The major causes of discipline problems are; `the negative effects of the computer games, TV series, internet and media` , `insufficient family support with regard to educational behavior and attitudes`, `family's socioeconomic and educational status`. The strategies mostly adopted by class teachers to overcome the students' misbehaviors are; `I apply eye contact with student if he/she does misbehavior`, `I try to understand the problem`, `I give responsibility to the student misbehaving`.Key Words: primary school teacher, classroom management, disruptive behaviour and discipline problems