II. Meşrutiyet`ten günümüze hükümet sistemleri

Abstract

Demokratik sistemlerle yönetilen ülkelerde, demokratik kuralların yerleşikliği ile seçilen hükümet şekli arasındaki ilişki, farklı tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Kurulduklarında benimsedikleri hükümet sistemini hiç değiştirmeden uzun yıllar devam eden ülkeler olduğu gibi, tarihsel süreç içerisinde, farklı hükümet sistemleriyle yönetilmiş ülkeler de vardır. Bu durum sistemin başarısında, hükümet sistemi tercihinin tek başına belirleyici bir faktör olmadığının göstergesidir. Her ülkenin kendi özel şartları, siyasi, ekonomik, hukuki bir alt yapısı vardır. Bu sebeple, kuvvetler ayrılığı ve buna dayalı hükümet sistemlerinin açıklanmasında, bu sistemlerin işleyişini etkileyen unsurların, bir bütün olarak incelenmesinde fayda vardır. Zira güçler ayrılığı kuramı ve buna dayalı hükümet sistemi sınıflandırmaları anayasa hukuku açısından önemli kavramlardır.Ülkemizde de zaman zaman, farklı hükümet sistemlerinin uygulanması istikametinde tartışmalar yaşanmaktadır. Türkiye bağlamında tartışmalar, güçlü yürütmeye, istikrarlı yönetime duyulan ihtiyaç ekseninde cereyan etmektedir. Daha etkin ve daha hızlı yürütme öngören başkanlık ve yarı- başkanlık sistemlerine geçilmesi şeklindeki değişiklik önerileri, siyasiler ve akademik çevreler tarafından dile getirilmektedir. 2007 Anayasa değişikliği, 2014 Mart'ında yapılan yerel seçimler ve arkasından halk tarafından yapılan ilk Cumhurbaşkanlığı seçimleri, hükümet sistemi değişikliği konusunu bir kez daha gündemin ilk sıralarına taşımıştır. Ancak parlamenter bir geleneğe sahip olan ülkemizde, yeni sistemin nasıl uygulanacağı, bu yeni sistemde Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Bakanlar Kurulu'nun görev ve yetkilerinin nasıl düzenleneceği konularında farklı görüşler ileri sürülmektedir. Ayrıca yeni sistemin çok sık yaşadığımız, ülkemizi ciddi anlamda kilitleyen, ekonomik, sosyal, siyasi ve hukuki krizlere çözüm olup olamayacağı da merak konusudur. Bu tezde öncelikle hükümet sistemleri ayırıcı özellikleri göz önünde bulundurularak anlatılacaktır. Sonrasında Türk anayasal tarihinde hangi hükümet sistemlerinin uygulandığı, dönem dönem yaşanan aksaklıklar, uygulamada ortaya çıkan sorunlar incelenecektir. Çalışma 2007 Anayasa değişikliğinin sistem üzerindeki etkileri ve 2014 Cumhurbaşkanlığı seçimi sürecinin siyasal sisteme etkilerinin anlatıldığı bölümle bitirilecektir.

In countries governed by democratic systems, the relationship between the form of the chosen government and the embeddedness of the democratic rules has brought different discussions. As well as there are some countries adopting their government systems without changing them for many years since their establishments, there are also other countries governed by different systems of government in the historical process. This case is an indication that the choice of the government system alone is not a determining factor in the success of the system. Each country has its own special requirements, political, economic and a legal infrastructure. Therefore, it is useful to examine the factors affecting the operation of these systems as a whole in the explanation of the separation of powers and the government systems based on it. Because the theory of separation of powers and the classifications of government system based on this are important concepts in terms of constitutional law. From time to time, discussions take place on the implementation of different systems of government in our country, too. They take place in the axis of the need for stable management and a strong execution in Turkey. Amendment proposals concerning presidential and semi-presidential systems envisaged more efficient and faster execution are voiced by political and academic circles.2007 constitutional amendment and the local elections held in 2014 march's made by the people as well as the first presidential elections, moved once again the government system changes to the first row of the agenda. However, as a parliamentary tradition of our country, different views aroused on the subject of how to implement the new system and how to organize the duties and power of the President of this new system and the prime minister and cabinet are proposed. Also the new system which unearths serious economic, social, and political locks, is also a topic of interest whether it can be a solution to the common legal crisis in our country. In this thesis, It will be explained primarily government systems considering the distinctive features. Following, which government systems are applied will be examined together with the experienced troubles arising occasionally, and problems arising in practice in the history of Turkish constitutional will be analyzed. The study will be completed with an explanation of the impact aroused after constitutional amendments in 2007 and the effects 2014 presidential election process on the political system.