Biberde phytophora capsici leona dayanıklılık ile bazı morfolojik ve pomolojik özellikler arsı ilişkiler ve bu özelliklerde heterozis etkileri üzerine araştırmalar

Abstract

ÖZ Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü'ne ait cam sera, yüksek plastik tünel, iklim odaları ve laboratuvar koşullarında 1994-1996 yılları arasında yürütülen bu araştırmada; biberde Phytophthora capsici Leon'a dayanıklılık ile bazı morfolojik ve pomolojik özellikler arasındaki ilişkiler ile bu özelliklerin melez azmanlıkları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Melezleme ile toplam verimde %+18.38, erkenci verimde %+23.49, toplam verimde bitki basma meyve sayısında %+10.54, erkenci verimde bitki başına meyve sayısında %+15.84, ortalama meyve ağırlığında %+0.94 oranlarında pozitif heterozis etkileri hesaplanmıştır. Yaprak alanlarında %+4.17, yaprak kalınlıklarında %+0.97, meyve eti kalınlıklarında %-3.55, meyve kabuğu kalınlıklarında %-3.98 meyve sapı kalınlıklarında da %-6.68 oranlarında heterozis etkileri saptanmıştır. Meyve uzunluklarında %+16.82, meyve çaplarında %-1.21, vegetasyon sonunda bitki boylan ve taç genişliklerinde ise %+8.20 ve %+6.72 oranlarında heterozis etkileri belirlenmiştir. Kotiledon uzunluğu ve genişliği ile hipokotil uzunluklarındaki heterozis etkileri de sırasıyla %-3.90, %-3.19 ve %+4.81 oranlarında olmuştur. Meyvede ve yapraktaki total klorofil içeriklerindeki heterozis etkileri de yine sırasıyla %+ 11.36 ve %+1.44 olmuştur. Tohum çimlenme süreleri, tohum çimlenme oranları ve gerçek yaprak görünme sürelerindeki heterozis oranları ise %-3.30, %+0.01 ve %-11.30 olmuştur. Son nekroz uzunluğundaki hetorozis oranı da %+7.73 olmuştur. Ancak burada tohum çimlenme süreleri, gerçek yaprak görünme süreleri ve son nekroz uzunluklarında pozitif (+) değerler olumsuz, negatif (-) değerler olumlu olarak algılanmalıdır. Dayanıklılık testi olarak kullandığımız kesik gövde ucu yönteminde son nekroz uzunlukları ile tohum çimlenme süreleri, toplam meyve verimleri arasında çok çok önemli (0.001) ve pozitif korelasyon katsayıları bulunmuştur. Son nekroz uzunlukları ile bitki başına erkenci meyve verimleri, ortalama meyve ağırlıkları ve meyve çapları arasında çok önemli (0.01) ve pozitif korelasyon katsayıları bulunmuştur. Gerçek yaprak görünme süreleri ve yaprak kalınlıkları ile son nekroz uzunlukları arasında önemli (0.05) ve pozitif korelasyon katsayıları belirlenmiştir. Tohum çimlenme oranlan ile son nekroz uzunlukları arasında çok önemli (0.01) ve negatif korelasyon katsayısı saptanmıştır. Bitki başına toplam meyve sayıları, meyve kabuğu kalınlıkları ve vegetasyon sonunda bitki boyları ile son nekroz uzunlukları arasında önemli (0.05) ve negatif korelasyon katsayıları bulunmuştur.

10 ABSTRACT The purpose of this study was to determine relationships of pepper resistance to Phytophtora capsici Leon. With some morphological and pomological characteristics and heterosis effects of this characteristics in condition of greenhouse, high plastic tunnel, climate chamber and laboratory in Horticulture Department of Agriculture Collage in Yüzüncü Yıl University, between 1994 and 1996 years. In cross breeding showed total yield (+18,38 %), early yield (+23,49 %), fruit numbers in per plant for total yield (+10,54 %), fruit numbers in per plant for early yield (+15,84 %), and average weight of fruit (+0,94 %) positive heterosis effects. Effects of heterosis in leaf area (+4,17 %), leaf thickness (+0,97 %), mesocarp thickness (-3,55 %), epicarp thickness (-3,98 %), fruit-stem thickness (-6,68 %), was calculated. Heterosis effects in fruit length (+18.82 %), fruit diameter (+8,20 %) and plant diameter (+6,72 %) in end of vegetation were determined. Effects of heterosis in cotyledon length, cotyledon width and hypocotyl length were -3,90%, -3,19% and +4,81%, respectively. Also, effects of heterosis in total chlorophyll in the leaf and the fruit were +11,36% and +1,44%, respectively. Heterosis effects in seed germination period, seed germination rate and real leaf stage were -3,30%, +0,01% and -11,30%, respectively. The last Negroes length was +7,73% heterosis. However, in seed germination period, reel leaf stage and the last Negroes length should be considered as negative values and the negative positive values should consider affirmative. Last Negroes length had significant (0,001) positive correlation's with seed germination and total yield. Also last Negroes length had significant (0,01) positive correlation with early yield, fruit weight and fruit diameter. Last Negroes length had significant (0,05) positive correlation with real leaf appearing period and leaf thickness. There was a significant (0,001) negative correlation between seed germination rate and last Negroes length. Fruit number in per plant, epicarp and end of vegetation plant length had significant (0,05) negative correlation with last Negroes length. Positive values should be considers as negative values and negative values should also be considered positive values.