Van ekolojik koşullarında azotlu gübre form ve dozlarının aspir (carthamus tinctorius l.) `de verim ve verim unsurları üzerine etkisi

Abstract

oz Bu çalışma Van'da, Aspir (Carthamus tinctorius L.) bitkisi için en uygun azotlu gübre form ve dozlarını saptamak amacıyla, 1997 yılında Y.Y.Ü. Ziraat Fakültesi deneme tarlalarında tesadüf parsellerinde faktöriyel deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Denemede azotlu gübre kaynakları olarak amonyum sülfat (% 21), üre (%45) ve amonyum nitrat (% 33)'ın 0, 4, 8 ve 12 kg/da seviyeleri uygulanmıştır. Kullanılan aspir çeşidinde (Dinçer) farklı form ve dozda uygulanan azotlu gübrenin, bitki boyu, dal sayısı, tabla sayısı, tablada tane sayısı, tabla çapı, bin tane ağırlığı, protein oranı, ham yağ oranı, tane verimi, protein verimi ve ham yağ verimine etkisi incelenmiştir. Elde edilen bulgular değerlendirilmiş ve tane verimine azot form ve dozlarının etkisi çok önemli bulunmuştur. En yüksek tane verimi azot dozlarına göre 165.95 kg/da ile 12 kg N/da dozundan, azot formlarına göre ise, 164.55 kg/da ile amonyum nitrat gübresinden elde edilmiştir. Bunun yanında en yüksek ham yağ oranı azot dozlarına göre % 26.8 ile 8 kg N/da dozundan, azot formlarına göre ise % 27.1 ile amonyum sülfat gübresinden elde edilmiştir.

VI ABSTRACT In this study it was investigated the effects of most suitable nitrogenous forms and dosages for Safflower {Carthamus tinctorius L.) in Van. The experiment was conducted the factorial experiment design in randomized block with 3 replication into the experimental area of university of Yüzüncü Yıl, Agricultural Faculty, Field Plants Department in 1997. In the experiment from the nitrogenous forms of fertilizer ammonium sulfate (21%), urea (45%) and ammonium nitrate (33%) used with 0, 4, 8, 12 kg/da dosages. It was investigated the effects of different N-forms and dosages to plant height, number of branch, number of head, number of seed, diameter of head, weight of 1000 seeds, percent of protein, percent of oil, yield of seed, yield of protein and yield of oil on variety of Safflower (Dinçer). When the inventions was obtain and evaluate, the effects of fertilizers and dosages were found very significant to yield of seed. The highest yield of seed with 165.95 kg/da was established by 12 kg N/da according to dosage. The highest yield of seed with 164.55 kg/da was established by ammonium nitrate according to N-forms. Another way, the highest percent of crude oil with 26.8 % was established by 8 kg N/da and with 27. 1 % by ammonium sulfate according to the other.