Korunga ile karışıma giren kılçıksız brom ve mavi ayrığın değişik ekim şekillerindeki kuru ot ve ham protein verimleri, ham protein oranları ve karışımların botanik kompozisyonları

Abstract

Bu çalışmada korunga, kılçıksız brom ve mavi ayrık türleri ile bunların hem yalnız ve hem de ikili karışımlarının ot ve protein verimleri ile botanik kompozisyonları incelenmiştir. Değişik ekim şekillerinde (serpme, 30, 45 ve 60 cm) planlanan araştırma, Van'da Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nin kıraçtaki deneme tarlalarında, 1994 yılında, bölünen - bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuş ve yürütülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre; denemede kullanılan bitkilerin 1995-1996 yıllarında yaş ot,, kuru ot ve ham protein verimleri biçim yıllarına göre farklı olmuştur. Korunga ve diğer türlerin ilk biçim yılında en fazla yaş ot, kuru ot ve ham protein verimi alınmıştır. Karışımların ot ve ham protein verimleri, korunganın karışıma katılma oranlarına göre değişmiştir. İki yıllık verim sonuçlarına göre; yalnız ekilen korunga, kılçıksız brom ve mavi ayrık türlerinden dekara sırasıyle, 2455.0, 1 125.7, 1155.9 kg/da yaş ot; 631.4, 368.1, 362.5 kg/da kuru ot; % 15.74, 8.16, 8.56 ham protein oranı; 100.0. 28.3, 31.4 kg/da ham protein verimleri elde edilmiştir. Karışımlar arasında en yüksek ham protein oranı (% 12.90) korunga + kılçıksız brom karışımından tespit edilmiş olup, iki karışım arasındaki fark önemli bulunmuştur. Korunga + mavi ayrık, korunga + kılçıksız brom karışımların ortalama yeşil ot verimleri sırası ile 1861.0- 1897.8 kg/da, kuru ot verimleri 495.8-521.7 ve ham protein verimleri 59.9-64.2 kg/da olarak bulunmuştur. Ekim şekilleri türlerin ve karışımların yaş ot, kuru ot ve ham protein verimlerini çok önemli derecede etkilemiştir. Serpme ekimden dekara ortalama 2021.5 kg yaş ot, 553.0 kg kuru ot ve 73.4 kg ham protein alınmıştır. 30, 45 ve 60 cm aralıkla sıraya ekimlerde ise sırası ile 2108.2. 1838.9. 1549.0 kg yaş ot; 555.3. 510.9. 415.8 kg kuru ot; 75.0, 66.0, 52.9 kg ham protein verimi alınmıştır. Türlerin yalnız ekiminde korunga'da 30 cm, kılçıksız brom ve mavi ayrıkta 45 cm sıra aralığında en fazla yaş ot ve kuru ot ile ham protein verimi sağlanmıştır. Karışımların ortalaması olarak % 100, 75, 50, 25 ve hiç korunganın bulunmadığı saf buğdaygilin (% 100) ham protein oranları sırasıyle % 15.37, 13.94, 13.22, 12.51 ve 7.98 olup ortalamalar arasındaki fark önemli bulunmuştur. Anahtar Kelimeler:Korunga, kılçıksız brom, mavi ayrık, yem bitkileri karışımı, kuru ot verimi

In this study, sainfoin (Onobrychis sativa Lam.), smooth bromegrass (Bromus inermis Leyss.), intermediate wheatgrass (Agropyron intermedium (Host.) Beauv.) and their pure and different rates were chosen as the subject of research. Planned research for different sowing methods (casting, 30, 45 and 60 cm) was established in the spring of 1994 at fields of Y.Y.Üniversity Agriculture Faculty, Van. The research was established as a split - split plots design with three replications and carried out. In this research, fresh and dry herbage yield, crude protein rate, crude protein yield and botanical composition of researh subjects in 1995 and 1996 were investigated. Fresh herbage and hay yield, crude protein yield of plants were found different depend on years. Hay herbage and crude protein were higher in the first year of sainfoin and other species. Hay yield and crude protein of mixtures differed according to years and sainfoin involved in the mixture as well as their rates. According to two years results, sainfoin, smooth bromegrass and intermediate wheatgrass fresh herbage yields were 2455.0, 1125.7, 1155.9 kg/da, hay yields were 631.4, 368.1, 362.5 kg/da, crude protein rates were 15.74, 8.16, 8.56 %, and crude protein yields were 100.0, 28.3, 3 1.4 kg/da respectively. The heighest crude protein rate (12.90 %) was obtained from sainfoin + smooth bromegrass mixture and there was a significant difference between the two mixtures. Avarages fresh herbage weight of mixtures were 1861.0 - 1897.8 kg/da, their hay yields were 495.8 - 521.7 kg/da, and crude protein yields were 59.9 - 64.2 kg/da. Sowing methods affected significantly fresh herbage, hay, and crude protein yields of species and mixtures. Casting metod had 2021.5 kg/da fresh herbage. 553.0 kg/da hay, 73.4 kg/da crude protein yields. 30, 45 and 60 cm row spacing had 2108.2, 1838.9, 1549.0 kg/da fresh herbage yields, 555.3, 510.9. 415.8 kg/da hay yields and 75.0. 66.0. 52.9 kg/da crude protein yields, respectively. While 30 cm row spacing in sainfoin had the heighest fresh and dry herbage yields as well as protein yields, 45 cm row spacing in smooth bromegrass and Intermediate wheatgrass had the heighest fresh, dry herbage yield and protein yield. As average of the mixtures, crude protein rates of mixtures (100, 75, 50, 25 an 0 % sainfoin) were 15.37,13.94, 13.22, 12.51 and 7.98 %, respectively. Differences among averages were found significant. Key Words: Sainfoin, smooth bromegrass, intermediate wheatgrass, forage mixtures, hay yield