Türk Hukukunda kooperatifler üzerindeki ilgili Bakanlık denetimi

Abstract

Kooperatifçilik, bireylerin gereksinimleri sonucu ortaya çıkan temelinde birlikte iş yapma fikri olan, toplumun kalkınmasında önemli role sahip olan bir sistemdir. Bu sistem doğası gereği tarihin ilk dönemlerinden bugüne kadar, aynı isimle anılmasa bile, kendisini çeşitli yöntemlerle gösteren bir sistemdir. Kooperatifler belirli bir sosyal amaç çerçevesinde ekonomik bir örgütlenme olduğu için, bu yönüyle toplumdaki sosyo-ekonomik yapıyı etkilemektedir. Bu etkiden dolayı devlet de ekonomik açıdan kooperatiflere karşı ilgi duymaktadır. Kooperatif ile devletin böyle sürekli etkileşim içinde olmasından dolayı devlet bu alana müdahale ederek denetim altında tutmakta ve kooperatif hareketine yön verebilecek kanun, yönetmelik, tüzük vs. hazırlama yoluna gitmektedir. Tezin birinci bölümünde, kooperatifçilik ile ilgili genel bilgilere yer verilmiştir. Birinci bölümde, kooperatifçiliğin dünya ve Türkiye'deki tarihi gelişimi ve ilkeleri, kooperatif tanımı, hukuki niteliği, sınıflandırılması ve türleri anlatılmıştır. Tezin ikinci bölümünde, devlet ile kooperatif arasındaki ilişkiler incelenmiş, daha çok kooperatiflerde denetim konusu üzerinde durulmuştur. Bu kısımda öncelikle kooperatiflerde denetim türleri incelenerek, iç denetim ve üst denetim hakkında bilgi verilmiştir. Tezin üçüncü bölümünde ise kooperatifler üzerindeki dış denetim üzerinde durulmuş ve Kooperatifler Kanunu'nda düzenlenen ilgili Bakanlıkların görev ve yetkileri incelenmiştir. Tezin sonuç kısmında ise buraya kadar açıklanan bilgiler ışığında Türk Hukuku'nda Kooperatifler Üzerindeki İlgili Bakanlık Denetimi üzerinde değerlendirmeler yapılmış, varılan sonuçlar özetlenmiş ve sorunlara çözüm önerileri getirilmiştir.

Cooperation is a system that arises from requirements of individuals, based on the basis of the idea of doing business together and plays an important role in community development. This system has manifested itself in various ways intrinsically, even if not referred to by the same name, from early history to the present. Cooperatives are economic organizations with frameworks of specific social purpose, so they affect the socio-economic structure of society. Because of this effect, the state is interested in the economic aspects of cooperatives. Due to state-cooperative interaction, the state keeps control of the field related to cooperatives by intervening and implementing laws, regulations, statutes, etc., that can give direction to the system of cooperatives. In the first part of the thesis, general information was given about the principles of cooperatives. In this section, historical development and principles of cooperation in the world and Turkey, definitions of cooperatives, legal character, classifications, and types of cooperatives were described. In the second part of the thesis, the relationship between the state and cooperatives was considered; however, this part focused more on cooperative control. In this section, types of cooperative audits were considered as well as released information about internal audits and upper audits.The third part of the thesis focused on the external audits of cooperatives and the tasks and powers of relevant ministries. It also examined the Cooperatives Law through which they are enacted.In the result of the thesis, in light of the information explained so far about evaluations of ministry auditing on the cooperatives in Turkish, conclusions were summarized and solutions were offered to the problems