Ahlat bölgesinde koyunların yetiştirme yöntemleri üzerine araştırmalar

Abstract

ÖZET AHLAT BÖLGESİNDE KOYUNLARIN YETİŞTİRME YÖNTEMLERİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR KOCA, Nazif Yüksek Lisans Tezi, Zootekni Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Prof. Dr. Yücel AŞKIN Şubat 2000, 62 sayfa Bu araştırma Bitlis ili Ahlat ilçesi koyunculuğunun yetiştirme yöntemlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöre koyun yetiştiriciliğinin özgün özelliklerini yansıtması açısından 7 köyde ve toplam 52 aile işletmesinde Mart, Nisan ve Mayıs 1998 tarihlerinde anket uygulaması yapılmıştır. Araştırmada İşletmelerin genel özellikleri, balam ve yönetim uygulamaları, verim özellikleri, sağlık koruma, ürünlerin değerlendirilmesi ve yetiştiricilerin sorunları incelenmiştir. İşletmecilerin ortalama yaşı 44.83±1.67, hane halkı sayısı 13.48±0.78 bulunmuştur. Yörede Morkaraman ırkı yaygın olmakla beraber Hamdani koyun ırkının artışı söz konusudur. İşletmelerde ortalama anaç koyun sayısı 65.28+4.1, toplam sürü sayısı 131±8.0 bulunmuştur. İşletmelerin %76.9'u kaba yem ve %50'si kesif yem deposuna, %57.7'si mekanizasyon varlığına sahiptir. Meradan yararlanma süresi 7-9 aydır. Sayılan ortalama 500 baş olan ortak sürüler 2 çoban tarafından otlatılır. Mera dönemi dışmda günde 2 kez yemleme yapılır. Koç katımı genelde Eylül ayında yapılır. Koç ve koyunların damızlıkta kullanma süreleri ortalama 50.54±1.52 ve 55.39±1.65 aydır. İşletmelerde kısırlık oram %6.69, yavru atma oranı %7.10 ve kuzu ölüm oram %7.87 olarak bulunmuştur. Kuzuların sütten kesim ağırlığı, pazarlama ağırlığı, koçlarda canlı ağırlık ve koyunlarda canlı ağırlık ortalamaları sırasıyla 25.29±0.45, 29.25±1.07, 78.57±2.24 ve 46.83±0.81 kg ve kuzuların sütten kesim yaşı ve pazarlama yaşı ise 145.58+0.45 ve 214.45+7.31 gün bulunmuştur. Koyunların ortalama günlük süt verimi 0.655 kg ve sağım süresi 5 ay, yapağı verimi ortalama koçlarda 2.11 kg, koyunlarda 1.69 kg bulunmuştur. Kuzuları emiştirme süresi ortalama 150.58±4.52 gündür. Sağım işlemi doğumlardan 70-75 gün sonra başlamaktadır. Yapağı genelde iç tüketimde, süt ve süt ürünleri ise iç tüketimin yanında yörede pazarlanmaktadır. Yetiştiriciler özellikle yem girdilerinin yüksek, veteriner hizmetlerinin yetersiz ve ürünlerin pazarlanması sırasında karşılaştıkları güçlükleri sorun olarak görürken, çözümü tamamen kamu kuruluşlarından beklemektedirler. Anahtar kelimeler: Koyun yetiştiriciliği, Bakım ve Yönetim, Verim özellikleri, Ürünleri pazarlama, Yetiştirici sorunları

ABSTRACT A RESEARCH ON SHEEP PRODUCTION SYSTEMS IN AHLAT REGION KOCA, Nazif MSc Thesis Animal Science Supervisor : Prof. Dr. Yücel AŞKIN February 2000, 62 pages. This study was carried out to investigate sheep production methods in Ahlat, Bitlis. To determine special features of the local sheep production a questionnaire was applied to 52 family enterprises in 7 villages spring of 1998. In the study general characteristics of farms and care and management applications, preventive health application and producers problems were investigated. The farmers' average age was found as 44.8±1.7 and the average number was found as 13.48±0.78. Although, Morkaraman breed is predominant, the population of Hamdani breed increases in the region. In me farms average number of breeders was 65.28±4.1 and herd size was 131±8.0. The percent of farms that have stores roughage was 76.9%, 50% for concentrate and 57.7% of them have mechanization. The grazing period is about 7-9 months. The combined herds composed of approximately 500 sheep are grazed by two shepherds. After grazing period, sheep were fed two times a day. Rams were added to herds partly in August and October, but mainly in September. The average periods of using rams and ewes in breeding were 50.54 ± 1.52 and 55.39 ± 1.65 months, respectively. It is found that the infertility is 6.69%, the proportion aborts is 7.10% and the lamb losses up to tree months is 7.87% for lambs. The weaning weight of lambs is 25.29 ± 0.45, their marketing weight is 29.25± 1.07,the average weight of adult rams is 78.57 ± 2.24 and is 46.83 ± 0.81 kg for ewes. The average weaning age of lambs 145.58 ± 0.45 and marketing age is 214.45 ± 7.31 days. It is found that the average milk production is 0.655 kg and the milking period is 5 months. Average grease fleece yield is found as 2.1 1 kg for rams and is 1.69 kg ewes there are differences between farms in suckling practice. However suckling once a day during the milking season usual in all farms. The average period for suckling is 150.58 ±4.52 days. Milking starts 70-75 days after birth. They are milked twice a day by women. About 29 % of the enterprises sell male lambs after they are well nourished. Spring wool usually is used family purposes. Milk and milk products is used in the family and marketed in the region. According to the producers their problems are high price of feed, insufficient veterinary services and difficulties in marketing. They expect the solutions to these problems from the public organizations. Key words: Sheep raising, Care and management, production characteristics, Marketing of the products, Produces problems in