Türkiye`de balya makinesi imalat durumu ve sorunları üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET TÜRKİYE'DE BALYA MAKİNASI İMALAT DURUMU VE SORUNLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA ERGUNHAN, Gökhan Yüksek Lisans Tezi, Tarım Makinaları Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Doç. Dr. Hasan YUMAK Ekim 1999, 16 sayfa Kaba yem bitkilerinin tarlada hasat edildikten sonra depolanması için uygulanan en yaygın yöntem balyalama işlemidir. Balyalama işlemini gerçekleştiren makinaların iki tipi bulunmaktadır. Bunlar prizmatik balya makinaları ve silindirik balya yapan makinalardır. Prizmatik balya yapan makinalar silindirik (rulo) balya yapan makinalara göre tercih edilmektedir. Bunun nedeni prizmatik balyaların elle kolayca taşınabilecek ve yığılabilecek büyüklükte ve ağırlıkta olmalarıdır. Ancak bazı durumlarda aşağıdaki avantajları nedeniyle silindirik balya makinaları tercih edilebilir. Bu avantajlardan birincisi birim kütlenin balyalama maliyetinin daha az oluşu, ikincisi materyal sürekli formda rulo halinde birbiri üzerine yumaklanarak toplandığından tahıl sapı ve diğer kalın saplı bitkisel materyalin balyalanmasına daha uygundur. Ülkemizde kullanılan balya makinalarının büyük çoğunluğu Avrupa ve diğer ülkelerden ithal edilmektedir. Günümüzde sadece iki firma balya makinası imalatını sürdürebilmektedir. Bu çalışmada Türkiye'de balya makinası imalat durumu ve sorunları saptanmıştır. Bu amaçla TARMAKBİR, IGEME ve balya makinası imal eden kuruluşlardan gerekli bilgiler toplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, ülkemizde dört firma ÎRTEM (Tekirdağ), TRAKMAK (Ankara), SÖNMEZLER (Adana) ve PAKSAN (Balıkesir) prizmatik balya makinası üretimine değişik tarihlerde başlamışlardır. Bu firmaların hepsinin de yaptıkları balya makinalarının teknik özelliklerinin birbirine yakın olmaları ilginçtir. İRTEM firması 1991-1993 yılları arasında 17 adet balya makinası üretmiş, ancak daha sonra kullanıcılardan gelen yoğun şikayetler nedeniyle balya makinası üretimini bırakmıştır. TRAKMAK, 1980- 1987 yılları arasında PR 148 SIMM model 250 adet üretmiş, 1987 yılından sonra üretim programından balya makinasını çıkarmıştır. Adana'da faaliyet gösteren SÖNMEZLER firması 1996 yılında balya makinası üretimine başlamış, 1998 yılı sonuna kadar 14 adet balya makinası üretmiştir. Balıkesir Bandırma'da kurulu bulunan PAKSAN firması 1991 yılında balya makinası üretimine başlamış, daha sonra giderek bu imalat dalında uzmanlaşmıştır. 1999 yılı sonu itibariyle firmanın ürettiği balya makinası sayısı 313 adettir. Halen anılan son iki firma balya makinası üretimini sürdürmektedir. IGEME (Başbakanlık İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi) verilerine göre son onbir yılda değişik tipte ve büyüklükte 2010 adet balya makinası ithal edilmiştir. Bunların çoğunluğu (yaklaşık %92'si) İtalya orjinlidir. Diğer bir ifade ile, ülkemizde şimdiye kadar üretilen balya makinası sayısı, İtalya'dan son on yılda ithal edilen miktarın üçte biri dolayındadır. Anahtar kelimeler: Balya makinası, prizmatik balya makinası, makine imalatı, balya makinası imalatı, ot toplama.

ABSTRACT A RESEARCH ON STATUS OF BALER MANUFACTURING IN TURKEY AND RELATED PROBLEMS ERGUNHAN, Gökhan Msc, Farm Machinery Department Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Hasan YUMAK October 1999, 16 pages The most widely used method of handling hay from field to store is baling. Two types of balers in popular use are rectangular balers and round balers. Rectangular balers are preferred rather than round balers in our country because of rectangular bales of a size small enough to be lifted by hand and easily stacked and occupies less space in store; and small bales form a convenient unit for animal breeding. In some cases, however, round balers are used because of following advantage. Cost of round baling is lower than rectangular ones, and they are more convenient to bale straw and other fibrous materials. Rectangular balers are widely used both hay and straw in our country. Majority of balers are imported from other countries. Some local firms have introduced manufacturing rectangular baler. Currently only two manufacturer can continue producing baler. In present study, status of manufacturing baler and related problems were determined in Turkey. For this aim, data was acquired from TARMAKBİR, IGEME and baler manufacturer. According to results, four firms that are İRTEM (Tekirdağ), TRAKMAK (Ankara), SÖNMEZLER (Adana) and PAKSAN (Balıkesir) have manufactured rectangular baler. It is interesting that the machines made by local firms was almost same from the point of technical features. İRTEM has made 17 balers between 1991 and 1993 years then stopped manufacturing baler due to numerous faults coming from farmers. TRAKMAK has made 250 balers, PR 148 SIMM model, in 1980- 1987. After 1987, TRAKMAK has removed baler production program. SÖNMEZLER, located in Adana, has introduced baler production in 1996 and the firm has made 14 balers up to the end of 1998. PAKSAN, located in Balıkesir has started to produce baler in 1 99 1. Then the firm has specialized on baler production. Its baler production has reached 313 up to 1999. Currently, last two firms have manufacturing rectangular baler. According to IGEME (Undersecretariat for Foreign Trade Export Promotion Center) records, 2010 balers (in various type and size) were imported in last ten years. Majority of them was made by Italy (appr. 92%). On the other words, number of baler made in our country is only a third of than those imported from Italy in last ten year up to now. Key words: Baler, rectangular baler, machine manufacturing, hay handling, baler import. m