Norduz erkek kuzularında bazı testis özellikleri

Abstract

ÖZET NORDUZ ERKEK KUZULARINDA BAZI TESTIS ÖZELLİKLERİ YILMAZ, Ayhan Yüksek Lisans Tezi, Zootekni Ana Bilim Dalı Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Turgut AYGÜN Temmuz 2001, 58 sayfa Bu çalışma, Akkaraman varyetesi olarak kabul edilen Norduz erkek kuzularının bazı testis özelliklerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma materyalini, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde yetiştirilmekte olan Norduz koyun tipinin 1999 yılı doğum mevsiminde doğan kuzuları oluşturmuştur. Erkek kuzular ortalama 3 aylık yaşta sütten kesilmiştir. Testis özelliklerinin belirlenmesi için 21 gün aralıklarla, toplam 6 denetim yapılmıştır. Denetimlerde kuzuların testis özellikleri ile birlikte canlı ağırlıkları da alınmıştır. Kuzularda testis özellikleri olarak testis çapı, testis uzunluğu, skrotum çevresi ve skrotum uzunluğu ölçüleri üzerinde durulmuştur. Ayrıca, doğum tipi, ana yaşı, kuzu yaşı ve canlı ağırlık gibi kesikli ve sürekli çevre faktörlerinin söz konusu testis özelliklerine etkileri ortaya koyulmuştur. Norduz erkek kuzularında testis çapı, testis uzunluğu, skrotum çevresi ve skrotum uzunluğunun ortalama değerleri sırasıyla 3.18, 6.26, 17.44 ve 11.76 cm olarak bulunmuştur. Çalışmada etkisi incelenen çevre faktörlerinin testis özelliklerine etkisi, yaş ve canlı ağırlık dışında, testis özelliğine göre farklılık göstermiştir. Buna göre, testis çapı üzerine ana yaşı ve doğum tipinin önemli bir etkisi bulunmamıştır. Testis uzunluğu üzerine, testis çapından farklı olarak, doğum tipinin etkisi önemlidir (P<0.05). Tekiz doğan kuzuların testis uzunluğu ikiz doğanlardan P<0.05 düzeyinde daha yüksek bulunmuştur. Testis özellikleri üzerine ana yaşının istatistik olarak önemli bir etkisi bulunmamıştır. Testis çapı ve testis uzunluğu üzerine canlı ağırlık ve yaş faktörlerinin P<0.01 düzeyinde önemli etkisi görülmüştür. Skrotum çevresi üzerine ana yaşının etkisi PO.05 düzeyinde önemli bulunmuştur. Yaş dönemleri (1. yaş dönemi 90., 2. yaş dönemi 110., 3. yaş dönemi 130., 4. yaş dönemi 150., 5. yaş dönemi 170., ve 6. yaş dönemi 190. gün) ve doğum tipinin ise skrotum çevresine önemli bir etkisi görülmemiştir. Buna karşılık, skrotum uzunluğuna yaş dönemlerinin etkisi çok önemlidir (PO.01). Skrotum çevresi ve skrotum uzunluğuna yaş ve canlı ağırlığın P<0.01 düzeyinde önemli etkisi bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Testis özellikleri, Erkek kuzu, Norduz

ABSTRACT SOME TESTIS CHARACTERISTICS OF NORDUZ MALE LAMBS YILMAZ, Ayhan Msc, Animal Science Advisor: Assist. Prof. Dr. Turgut AYGÜN Temmuz 2001, 58 pages This study was performed to determine some testis traits in Norduz (variety of Akkaraman) male lambs. The experiment material was the male lambs that they are born in birth season in 1999 at Agricultural Research Center of University of Yüzüncü Yıl. Male lambs were weaned when they are on about three month old. To determine testis characteristics, testicular measurement were taken 6 times at 21 days intervals. Live weight was also recorded. Testis diameter, testis length, scrotum circumference and scrotum length were researced as testis characteristics. In addition, the effects of temporary and permanent environmental factors as type of birth, age of dam, daily age and live weight were determined. The mean values of the testis diameter, testis length, scrotum circumference and scrotum length in Norduz male lambs were found 3.18, 6.26, 17.44 and 11.76 cm, respectively. In the study, effect of the environmental factors on testis characteristics, except for daily age and live weight,were varied according to testis characteristic. The effects of dam of age and type of birth on testis diameter were not found, significiantly. Alike testis diameter, effect a type of birth on testis length was found, significiantly (PO.05). Testis length of single born lambs were higher than testis length of twin lambs (P<0.05). Testis diameter and testis length were affected from live weight gain and age, significiantly (PO.01). Effect of dam of age on scrotum circumference was seen, significiantly (PO.05). Effects of age stages (1. age stage 90; 2. age stage 110; 3. age stage 130; 4. age stage 150; 5. age stage 170; 6. age stage 1 90 daily age) and type of birth on scrotum circumference were not found, significiantly. In contrast to, effect of age stages on scrotum length was determined, significiantly (PO.0 1 ). Effects of live weight and age on scrotum circumference and scrotum length were found, significiantly (PO.01). Key Words: Testis characteristics, Male lamb, Norduz ill