Van Gölü yüzey sularında klorofil-A değişiminin seaWIFS görüntüleri ve yer ölçümleri ile izlenmesi

Abstract

ÖZET VAN GÖLÜ YÜZEY SULARINDA KLOROFİL-a DEĞİŞİMİNİN SeaWiFS GÖRÜNTÜLERİ VE YER ÖLÇÜMLERİ İLE İZLENMESİ CÜREOĞLU, Mehmet Yüksek Lisans Tezi, Su Ürünleri Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Doç. Dr. Mustafa SARI Kasım 2002, 30 Sayfa Yerkürede hiçbir su kütlesi saf su niteliğinde olmadığı gibi denizler, göller ve akarsularda biyolojik, kimyasal ve fiziksel bazı olgular bulunmaktadır. Özellikle evsel atıklar, sanayi atıkları, akarsular ve bununla birlikte çeşitli yollarla sulara kansan organik madde önemli bir kirlilik parametresi olmaktadır. Sularda organik maddenin temel biyolojik göstergesi fitoplanktonlardır. Fitoplanktonlar besin zincirinin alt basamağını oluşturmakta ve kendisi üzerinden beslenen diğer büyük canlıların tespitinde de kullanılmaktadır. Fitoplanktonlar karbon döngüsü içinde yer almakta ve C02 nedeniyle iklim değişimleri üzerine önemli etkiye sahiptirler. Bu nedenlerle sulardaki klorofil miktarının izlenmesi önemlidir. Bu çalışmada Van körfezindeki klorofil-a konsantrasyonunun spektrofotometrik ve uzaktan algılama metotlarıyla belirlenmesi amaçlanmaktadır. Çalışma, Ocak 2002 ile Mayıs 2002 tarihleri arasında Van İskelesi, Karasu deşarjı açıklan, İnköy ve Akdamar Adası açıklan olarak belirlenen dört ayrı istasyondan numuneler alınarak yapılmıştır. Van körfezini oluşturan bölgede yapılan çalışmada Klorofil-a'nın tesbitinde, SeaSTAR uydusuna ait SeaWiFS algılayıcısı ve yer ölçümleri arasındaki uyum karşılaştırılmıştır. Klorofiller elektromanyetik spektrumun görünür kısmında bulunan mavi ve kırmızı ışığı absorbe edip yeşili yansıtma özelliği kullanılarak uzaktan algılama metotlarıyla da tespit edilebilmektedir. Aylık klorofil-a tespiti için uzaktan algılama ölçümlerinde OC2 algoritması, yer ölçümlerinde spektrofotometrik yöntem kullanılmıştır. Böylece Van Gölü'nde aylık klorofil-a konsantrasyonu SeaWiFS ve spektrofotometrik yöntemle tespit edildi. Bu iki yöntem arasındaki ilişki belirlendi. Anahtar Kelimeler: Van Gölü, Klorofil-a, Uzaktan Algılama

ABSTRACT OBSERVATION OF CHLOROPHYLL-a CHANGING IN SURFACE WATER OF THE LAKE VAN BY USING SeaWiFS IMAGERY AND IN SITU MEASURUMENTS CÜREO?LU, Mehmet MSc, Fisheries Science Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Mustafa SARI December 2002, 30 pages In the world, any water is not pure water and there are some differences amongst oceans, lake and rivers in respect of biological, chemical and physical characteristics. Organic matter can be an important pollution parameter which inflowing to rivers from house and industrial waste with various ways. Phytoplankton is master biologic indicator for organic matter in waters. In other hand, phytoplankton is first ring in food chain and use for determining of living total biomass in waters. That's way, it is important that observing of chlorophyll in waters. In this study, its aimed that, chlorophyll-a concentration was determined either in situ measurement or satellite imagery in Lake Van. Because chlorophyll-a is known as a common indicator for organic pollution in water. Study was carried out on collected samples from four stations, Van Landing, Karasu, Inköy and Akdamar Island between 2002 January and 2002 May. Chlorophyll-a was determined by using data from SeaWiFS which sensor of the SeaSTAR satellite, and in situ measurements in Van Bay. Algorithm of OC2 was used for SeaWiFS data and spectre-photometric method was used for in situ measurement of the chlorophyll-a every month. In this way, changing of monthly chlorophyll-a concentration was observed, and the results was used for determining of organic pollution in Van Bay. Key words: Van Lake, Chlorophyll-a, Remote Sensing m