Van Gölü doğusunda ve güneydoğusunda yüzeylenen Van formasyonunun stratigrafisi, paleontolojisi ve çökelme ortamları

Abstract

ÖZET VAN GÖLÜ DOĞUSU VE GÜNEYDOĞUSUNDA YÜZEYLEYEN VAN FORMASYONUNUN STRATİGRAFİSİ, PALEONTOLOJİSİ VE ÇÖKELME ORTAMLARI SAĞLAM, Azad Yüksek Lisans Tezi, Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Prof. Dr. Sefer ÖRÇEN Şubat 2003, 88 sayfa Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeoloji Mühendisliği Anabilimdalı'nda Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanan bu çalışmada, Van Gölü doğusunda yüzeyleyen Alt - Orta Miyosen yaşlı Van formasyonunun stratigrafik ve paleontolojik özellikleri ayrıntılı incelenmiştir. Elde edilen veriler çerçevesinde Van formasyonunun biyostratigafisi, kronostratigrafisi ve paleoekolojisi kurgulanarak çökelme ortamlannın belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçlar göz önünde bulundurularak inceleme alanından beş adet ölçülü stratigrafik kesit alınmış ve bu kesitlerden sistematik kayaç ve fosil örnekleri derlenmiştir. Derlenen sistematik örneklerden yapılan incekesit ve yıkama materyallerinde saptanan bentonik ve planktonik foraminiferlere ait cins ve tür tanımlamaları yapılmış, bunlara bağlı olarak Van formasyonunun biyostratigrafisi, kronostratigrafisi ve paleoekolojisi ortaya konulmuştur. Ayrıntılı çalışmalar sonucunda Van formasyonunun yaşı, Burdigaliyen - Langiyen (Alt - Orta Miyosen) olarak belirlenmiştir. Van formasyonunun olasılı Burdigaliyen öncesi (Oligosen?- Akitaniyen) yaşlı Alüvyon yelpazesi çökellerini üzerleyen, Alt Burdigaliyen yaşlı bentonik forarniniferli - algli - ekinitli istiftaşı- tane taşı karbonat istifinde; Miogypsina irregularis (Michelotti), Amphistegina lessonii d'Orbigny, Operculina complanata Defiance, bentonik foraminiferleri ile ve tabulat mercanlardan oluşan makrofosiller tanımlanmıştır. Bu fasiyesleri üstleyen Van formasyonun üst seviyelerinden derlenen Üst Burdigaliyen yaşlı algli - bentonik forarniniferli (biyoklastlı) - pelajik forarniniferli istif taşı (kalkarenit) ve şeyi ardalanmah istife ait yıkama ve incekesit örneklerinde Miogypsina irregularis (Micholetti), Miogypsina intermedia Drooger, Operculina complanata Defiance, Amphistegina lessonii d'Orbigny, bentonik foraminiferleri; Globigerinoides ruber (d'Orbigny), Globigerinoides subquadratus Brönnimann, Globigerinoides trilobus sacculiferus (Brady), Globigerinoides trilobus trilobus (Reuss), Catapsydrax dissimilis (Cushman and Bermudez), planktonik forarniniferleri ile Gastropoda, Pelecycpoda ve Mercan makrofosilleri saptanmıştır. Kalkarenit - şeyi ardalanmah istifin üst bölümlerinde tanımlanan Orbulina suturalis Brönnimann türüyle, formasyonun yaşının Langiyen' e (Orta Miyosen) kadar yayılım gösterdiği belirlenmiştir. Anahtar kelimeler: Van formasyonu, Paleontoloji, Stratigrafi, Burdigaliyen, Langiyen.

ABSTRACT STRATIGRAPHY, PALEONTOLOGY AND DEPOSITIONAL ENVIROMENTS OF THE VAN FORMATION OUTCROPENG ON EAST AND SOUTHEAST OF LAKE VAN SA?LAM, Azad MSc, Department of Jeology Engineering Superviser: Prof. Dr. Sefer ÖRÇEN February 2003, 88 pages In this study, prepared as a thesis of master of science for geology engineering in Yüzüncü Yıl University, stratigraphic and paleontologic characteristics of Lower-Middle Miocene Van formation which outcrops in east of Lake Van were studied. The objective of this study was to determine the depositional environments of the Van formation according to the biostratigraphy, chronostratigraphy and paleoecology. By considering these aims, five stratigraphic sections were measured on research area and systematic rock and fossil samples have been prepared along these sections. Species and genus definations of benthonic and planktonic foraminifer were determinted from thin section and washing materials of these systematic samples. According these studies, biostratigraphy, chronostratigraphy and paleoecology of Van formation have been established. End of the detailed studies, the age of Van formation was determinted as Burdigalian-Langhian (Lower-Middle Miocene). Some macrofossils have been determinted which consist of tabulat corals with and benthonic foraminifera such as a Miogypsina irregularis (Michelotti), Amphistegina lessonii d'Orbigny, Operculina complanata Defiance, in the carbonate sequence of Lower Burdigalian age with benthonic foraminifer algae-echinits sediments and grainrocks lying on aluvial fan deposits of probably Pre-Burdigalian (Oligocene?- Akitaniyen) Van formation. Benthonic foraminifera such as, Miogypsina irregularis (Micholem), Miogypsina intermedia Drooger, Operculina complanata Defrance, Amphistegina lessonii d'Orbigny,; planktonic foraminifera such as, Globigerinoides ruber (d'Orbigny), Globigerinoides subquadratus Brönnimann, Globigerinoides trilobus sacculiferus (Brady), Globigerinoides trilobus trilobus (Reuss), Catapsydrax dissimilis (Cushman and Bermudez) with Gastropoda, Pelecycpoda and coral macrofossils were determineted from washing samples and thinsection samples of sequence of upper Burdigalian age with algae-benthonic foraminifera pelagic foraminifera like a chalkarenit and shale deposits on the upper level of the Van formation under these facies. Field and laboratory observations support that an appearing Orbulina suturalis Brönnimann species which was definated upper level of the chalkarenit - shale sequence, so that it was determineted to formation has been outcropped in the study area at Langhian. Key words: Van formation, Paleontology, Stratigraphy, Burdigalian, Langhian. m