İslami finansal araçların fıkhi mezheblere göre karşılaştırmalı analizi

Abstract

İslam dünyasının kendisine maddeten terakki ve ruhen tekâmül olanağı sağlayabilecek temel öğretilerinden uzaklaşarak gerilemesi ile batı toplumunun, maddi olarak gelişme sürecini yaşaması eş zamanlı fakat ters orantılı olmuştur. Ancak dünyanın global bir şekil alması ve Batı'nın kültürel yapısı lehinde tektipleşen bir iktisadi-hukuki yapıya zorlanması, ciddi bir za'fiyet içerisinde olan müslüman toplumun buna karşı mukavemet göstermesine engel olmuş, dolayısıyla karakteristik yapısı farklı olan pek çok sorun ve sorun haline gelen batı modelli çözümlerin İslam toplumuna taşınmasına neden olmuştur. Ülkemizde 1913 Adapazarı İslam Ticaret Bankası ile başlayan İslamî finans piyasası, sonrasında ekonomik krizler karşısında göstermiş olduğu mukavemet dolayısı ile hızla büyümeye ve gelişmeye başlamıştır. Buna karşın İslam toplumu Karz-ı Hâsen, Murabaha, Mudaraba, Müşaraka, Selem, İstisnâ, İcara, Tekâfül ve Sukuk benzeri finansal araçlara mahiyetlerini tam olarak bilmemesi nedeni ile temkinli yaklaşmakta, İslamiyet'e uygunluğunu ve diğer finansal araçlardan farklılığını sorgulamaktadır. Finans kurumlarının içerisinde bulunduğu sistemin faiz barındırması nedeni ile İslamî esaslara uygunsuzluğu, bu tür finansal araçları gerekli kılmıştır. Bu nedenle çalışmada dünyanın birçok ülkesinde kullanılan ve ülkemizde de hâlihazırda ele alınan İslamî finansal araçların fıkhî mezhebler açısından nasıl ele alındığı ve uygulanmasında hangi esasların dikkate alındığı incelenmiş mahiyetlerinin ne olduğu İslam'a uygunluk ölçüsüyle ele alınarak mezheblere göre İslamî finansal araçlar karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir.

Sayfa Sayısı:It has been synchronous and inversely proportional that Islamic World has regressed from its main principles that can provide a chance of materially increase and spiritually development, on the other hand that Western World has lived the development process. However, globalisation of the West for an economic-legal structure standardised in favour of its cultural nature have prevented Muslims, which are in a serious weakness, from showing resistance to them. Therefore, various problems or Western based solutions which have been a kind of problem transferred into Islamic society. Islamic finance market in Turkey established with Adapazarı Islamic Trade Bank in 1913 is getting enhanced and developed because of the resistance shown against economic crisis. Nevertheless, Islamic society approaches with caution to some Islamic financial tools such as benevolent loan (Karz-al Hasen), Murabaha, partnership (Mudaraba), Musharaka, Salam, Istisna, Islamic leasing (Icara), Takaful and Sukuk because they have information, thusly, asks its convenience to Islam and explores their differences from other financial tools. That the system of financial institutions is not appropriate to Islamic principles since it contains usury made use of Islamic financial tools essential. Therefore, in this study, Islamic financial tools used in many Islamic countries and being discussed in Turkey at the moment are comparatively analysed in terms of how they are handled by Islamic sects, which principles are considered when they are performed, and what their natures are.