25 ocak 2005 Hakkari depremi(mw=5.9) kaynak özellikleri ve sismotektonik özellikleri

Abstract

ÖZET25 OCAK 2005 HAKKARİ DEPREMİ (MW=5.9) KAYNAK ÖZELLİKLERİ VESİSMOTEKTONİK ÖNEMİATALAY, KubilayYüksek Lisans Tezi, Jeoloji Anabilim DalıTez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Murat UTKUCUOcak 2007, 38 sayfa25 Ocak 2005 Hakkari depreminin telesismik P ve SH dalga kayıtlarının tersçözümlemesi yapılarak kaynak özellikleri incelenmiştir. Bu çalışma için Kikuchi ve Kanamori(1991) tarafından geliştirilmiş deprem nokta kaynak ters çözüm yöntemi kullanılmıştır. Tekalt olaylı kaynak süreci varsayıldığında tatmin edici bir uyum elde edilememiştir. Verileretatmin edici bir uyum, iki alt olaylı bir kaynak süreci ile elde edilmiştir ki; bu durum karmaşıkbir kaynak sürecine işaret etmektedir. KB-GD ve KD-GB doğrultulu farklı nokta kaynak griddüzlemi tanımlanarak kırılma doğrultusu modellemede kısıtlanmaya çalışılmıştır. Verininçözünürlülüğü kırılma düzlemi doğrultusunun kısıtlanmasına olanak vermemiştir. Bununlabirlikte, bu farklı ters çözümlemelerden elde edilen kaynak parametreleri çok benzer olupkaynak parametrelerinin verilerden iyi çözümlendiğini önermektedir. Kaynak bölgesiyakınında KB-GD doğrultulu önemli sağ yanal doğrultu atımlı fayların uzanması, olayda KB-GD doğrultulu bir kırılmanın çok daha olası olduğunu önermektedir.KB-GD uzanımlı düğüm düzlemi için ters çözümleme sonuçları 2005 Hakkaridepremi kırılması için dış merkezin 12 km altında sağ yanal doğrultu atımlı büyük bir altolayı (doğrultu:287.3o eğim:79.3o rake:-178.6 o; sismik moment: 0.38x1018 Nm; kaynakkırılma zamanı: 7 sn) ve bunun 6 km GD'sunda ve 6 km derinlikte yerleşmiş normal atımınegemen olduğu oblik faylanmalı küçük bir alt olayı (doğrultu:240.8o eğim:57.4o rake:-52.7o;sismik moment: 0.16x1018 Nm; kaynak kırılma zamanı: 5 sn) önermektedir. Toplam çözümsonuçları ise 298.1o doğrultulu, 70.0o KD eğimli bir düzlem üzerinde, -160.0o kayma açılı ve0.36x1018 Nm sismik momentli (MW=5.7) bir sağ yanal doğrultu atımlı faylanmagerektirmektedir.Anahtar kelimeler: Deprem kaynak süreci, Doğu Türkiye, Kaynak ters çözümlemesi,25 Ocak 2005 Hakkari depremii

ABSTRACTSOURCE PROPERTIES OF THE JANUARY 25, 2005 HAKKARİ EARTHQUAKE(MW=5.9) AND ITS SEISMOTECTONIC IMPORTANCEATALAY, KubilayMsc. Geology ScienceSupervisor: Assist. Prof. Dr. Murat UTKUCUJanuary 2007, 38 pagesTeleseisimically recorded P and SH waveforms of the January 25, 2005 Hakkariearthquake are inverted to examine source process. A point-source inversion techniquedeveloped by Kikuchi and Kanamori (1991) is utilized for this purpose. A satisfactory fit tothe data could not be achieved by assuming a single subevent source process. The data can befitted well using two-subevent source process indicating a complex source process. Bydefining two different point-source-grid directions in NW-SE and NE-SW directions, therupture direction is also tried to be constrained in the modeling. The data resolution did notallow constraining rupture direction. However, source parameters resulted from theseinversions are very similar suggesting that they are well resolved from the data. The fact thatNW-SE trending major right-lateral strike-slip faults extend in the near source region suggeststhat a rupture in NW-SE direction is much likely for the earthquake.Inversion results for NW-SE trending nodal plane suggest a major shock with right-lateral faulting (strike:287.3o dip:79.3 o rake:-178.6 o; seismic moment: 0.38x1018 Nm; sourceprocess time: 7 sn) below the epicenter at 12 km depth and a minor source with normalo orake:-52.7 o; seismic moment:faulting dominant oblique faulting (strike:240.8 dip:57.40.16x1018 Nm; source process time: 5 sn) located 6 km farther SE of the major shock at 6 kmdepth for the 2005 Hakkari earthquake. The total solution requires a right-lateral faultingalong a rupture plane striking 298.1o, dipping 70.0o NE with a rake angle of 160.0o andseismic moment of 0.36x1018 Nm (MW=5.7).Key words: Earthquake source process, Eastern Turkey, Source inversion, 25 January2005 Hakkari earthquake.iii