Siirt yöresinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma

Abstract

Bu araştırma, Siirt yöresinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerini belirlemek, yöre bağcılığının sorunlarını ortaya koymak ve çözüm önerileri getirmek amacıyla, 2007-2009 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırma, üretici bağlarında yetiştirilen üzüm çeşitleri üzerinde yürütülmüştür. Çeşitlerin ampelografik özellikleri ?Uluslararası Bitki Gen Kaynakları Merkezi? (IBPGR) tarafından oluşturulan ?Üzüm Tanımlayıcıları? metoduna göre belirlenmiştir.Araştırma sonunda, Siirt yöresinde yetiştirilen 35 üzüm çeşidinin Vitis vinifera L türüne ait oldukları belirlenmiştir. Tane kabuk renginin 21 çeşitte `yeşil sarı', 11 çeşitte `koyu kırmızı mor', iki çeşitte `kırmızı siyah', Hergifi çeşidinde ise `kırmızı' olduğu tespit edilmiştir. İncelenen çeşitlerde, ortalama salkım büyüklüğü 88.40-297.60 cm², ortalama salkım ağırlığı 148.18-520.73 g, ortalama tane ağırlığı 2.11-6.28 g, omca başına ortalama verim 2.66-7.23 kg, suda çözünür kuru madde (SÇKM) %13-26 ve titre edilebilir asit 3.15-9.82 g/l arasında saptanmıştır. Olgunlaşma zamanı 28 çeşitte `geç', Tarsus Beyazı, Hacı Mendi ve Hezirani çeşitlerinde ise `orta' olarak bulunmuştur. Çiçek yapısının 30 çeşitte `erdişi', Çiçike Nator, Gadöv, Silopi, Polati ve Rötik çeşitlerinde ise `morfolojik erdişi fizyolojik dişi' olduğu belirlenmiştir.Anahtar kelimeler: Ampelografi, Yerli üzüm çeşitleri, IBPGR, Siirt.

In order to determine the ampelographic characters of grape varieties grown in Siirt province and reveal problems of province?s viticulture and suggest solutions, this research was carried out during 2007 and 2009. The study was performed on grape 35 local varieties grown producer vineyards. Ampelographic characters of varieties were identified according to ?Grape Descriptors? of IBPGR (International Board for Plant Genetic Resources).In the 35 grape varieties Grown in Siirt province belonging to species of Vitis vinifera L., berry skin colour was identified as `green yellow? in 21 varieties, `dark red-violet? in 11 varieties, `red black? in 2 varieties and `red? in Hergifi variety. The varieties had averagely 88.40-297.60 cm² bunch size, 148.18-520.73 g bunch weight, 2.11-6.28 g berry weight, 2.66-7.23 kg yield per vine, 13-26 % soluble solids content and 3.15-9.82 g/l titretable acidity. It has been observed that time of berry ripening was `late season? in 28 varieties and was `medium season? in Tarsus Beyazı, Hacı Mendi and Hezirani varieties. In addition, flower type was `hermaphrodite? in 30 varieties, `female with reflexed stamens? in Çiçike Nator, Gadöv, Silopi, Polati and Rötik varieties.Key words: Ampelography, Native grape varieties, IBPGR, Siirt.