Van ve çevresinde yetişen bazı yöresel ürünlerde doğal radyoaktivite seviyesinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Van ve çevresinde yetişen bazı yöresel ürünlerin doğal radyoaktivite değerlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, belirlenen ürünlerden örnekler alınarak içeriğindeki toplam alfa ve toplam beta radyoaktivite seviyeleri ölçülmüştür. Besin maddelerinde doğal olarak bulunan radyoizotop konsantrasyonu bölgenin doğalfon seviyelerine, iklimine ve tarım uygulamalarına bağlı olarak değişir. Aynı şekilde beslenme alışkanlıkları da bölgeden bölgeye, ülkeden ülkeye farklılıklar göstermektedir. Buna bağlı olarak, çalışmada Van halkının beslenme alışkanlıkları göz önünde bulundurularak örnekleme işlemi farklı yerlerden yapılmıştır. Bu amaçla Van ve çevresinden alınan örnekler üç farklı gruba ayrılmış ve kendi aralarında karşılaştırılmıştır. Birinci grupta bitki örnekleri incelenmiş ve bitki örnekleri içinde en yüksek toplam alfa ve beta aktivite konsantrasyonları uçkun1 örneğinden alınmıştır. İkinci grup meyve-sebze örneklerini içermekte olup en yüksek toplam alfa ve toplam beta aktivite konsantrasyonları kavun örneğinde tespit edilmiştir. Üçüncü grupta diğer besin maddeleri ve içme suyu örnekleri incelenmiş ve en yüksek toplam alfa aktivitesi balık (İnci Kefali) örneğinden en yüksek toplam beta aktivitesi ise ceviz3 örneğinden alınmıştır. Bu örneklerin, toplam alfa ve beta radyoaktivite konsantrasyonlarını belirlemek içingaz akışlı orantılı sayaç sistemi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre analiz edilen ürünlerin radyoaktivite değerleri birbirleriyle karşılaştırılmıştır.Anahtar kelimeler: Van, Doğal radyoaktivite, Besin, Toplam alfa, Toplam beta.

In this study, it is purposed that the natural radioactivity values are determined in some regional foodstuffs cultivated in Van and its surroundings. In accordance with this purpose, the gross alpha and gross beta radioactivity levels in content of samples are measured by sampling in from established products. The natural radioisotope concentration found in foodstuffs, changes depending on natural background levels, climate and agricultural applications of the region. Similarly, food habits show the differences from region to region and from country to country. Therefore, by regarding the food habits of community in Van in study, the sampling is made from the different locations. For this purpose, the samples taken from Van and its surroundings are divided into three different groups and compared among themselves. In the first group, the plants samples are investigated and the highest gross alpha and beta activity concentrations are obtained from rhubarb1 in the plant samples. The second group contains fruit-vegetablesamples and the highest gross alpha and beta activity concentrations are determined in the melon sample. In the third group, the other foodstuffs and drinking water samples are examined and the highest gross alpha and beta activities are obtained from fish (pearl mullet) and walnut3 samples, respectively. To determine the gross alpha and gross beta radioactivity concentrations of these samples, gas flow proportional counter is used. According to obtained results, theradioactivity values of analyzed products are compared with each other.Key words: Van, Natural radioactivity, Foodstuff, Gross alpha, Gross beta.