Bitlis yöresindeki anne sütü ve inek sütünde ağır metal (As, Cd, Pb, Zn ) iyonlarının tayini

Abstract

Anne sütüyle ve inek sütüyle beslenen bebeklerde, annenin çok öncesinden maruz kalmış olduğu toksik ağır metaller hem anne hem de bebek için bir potansiyel tehlike oluşturmaktadır. Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışmanın amacı; Bitlis merkez, Tatvan ilçesi ve çeşitli köylerinden alınan; 75 tane inek sütü ve doğumdan sonra 6 aylık emziren gönüllü annelerden alınan 75 anne sütünde toksik metal olan kurşun (Pb), arsenik (As), kadminyum (Cd) ve temel beslenme iz elementlerinden biri olan çinko (Zn) indüktif eşleşmiş plazma kütlesi spektrometresi ile analiz etmekti. Çalışma özel bir akredite laboratuarına ölçülmüştür. Örneklerde Arsenik (As), Kadmiyum (Cd) ölçülebilir seviyenin altında olmasına rağmen çinko (Zn), Kurşun (Pb) değerleri ölçülebilmiştir. Yapılan araştırmalarda Tatvan ilçesinden toplanan anne sütlerindeki kurşun ve çinko seviyelerinin en yüksek olduğu saptanmıştır. Bitlis merkezden alınan sütlerin metal seviyelerinin ise Bitlis'in köylerinden alınan metal seviyelerinden daha yüksek olduğu saptanmıştır. İnek sütlerindeki Zn seviyesinin ise en yüksek olduğu saptanmıştır. Analizler sonucunda anne sütlerinde ortalama kurşun değerleri sırasıyla Bitlis merkez, Tatvan ve köy olmak üzere 0.0003 ± 0.00004 mg/kg, 0.00045 ± 0.000052 mg/kg, 0.0002 ± 0.00003 mg/kg ortalama çinko değerleri sırasıyla 3.2 ± 0.636 mg/kg, 3.34 ± 0.569 mg/kg, 2.5 ± 0.363 mg/kg bulunmuştur. İnek sütlerinde ortalama kurşun değerleri sırasıyla (Bitlis merkez, Tatvan ve köy) 0.002 ± 0.0004 mg/kg, 0.003 ± 0.0004 mg/kg, 0.001 ± 0.0003 mg/kg çinko değerleri ise sırasıyla 3.7 ± 0.51 mg/kg, 3.6 ± 0.49 mg/kg, 3.0 ± 0.41 mg/kg olarak bulunmuştur. Yapılan analizler sonucunda gruplar arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. (p<0.05). Anahtar kelimeler: Anne sütü, İnek sütü, Ağır metaller, ICP-MS

Mother's milk and cow's milk fed-infants, long before the mother is exposed heavy metals are potentially dangerous for both mother and baby. The aim of this study was prepared asa master thesis; Concentrations of toxic heavy metals (Pb, Cd, As) and major nutritional trace element (Zn) which collected center Bitlis, Tatvan and various villages in the 75 volunteer nursing mothers received 6 months after the birth human's milks and 75 cow milks were analyzed by Inductively Coupled Plasma- Mass Spectrometer. Work is measured in accredited laboratory. In the samples As and Cd were under detectable leves although Zn and Pb were measured. Survey conducted, Zn and Pb levels in the mother milk which collected Tatvan borough were determined the highest. The all metal levels in the mother milks and cow milk which collected Bitlis center higher than villages. Zn levels in the cow milks which collected Bitlis center the highest. As a results of analysis, the avarege values of the lead in the human milks respectively ( Bitlis center, Tatvan borough and villages) were found 0.0003 ± 0.00004 mg/kg, 0.00045 ± 0.000052 mg/kg , 0.0002 ± 0.00003 mg/kg ; the avarege values of the zinc 3.2 ± 0.64 mg/kg, 3.34 ± 0.57 mg/kg, 2.5 ± 0.37 mg/kg. The avarege values of the lead in the cow milks respectively ( Bitlis center, Tatvan borough and villages) were found 0.002 ± 0.0004 mg/kg, 0.003 ± 0.0004 mg/kg, 0.001 ± 0.0003 mg/kg; the avarege values of the zinc 3.7 ± 0.51 mg/kg , 3.6 ± 0.49 mg/kg, 3.0 ± 0.41 mg/kg. As a results of analysis between groups weren't found significant relationship. (P>0.05)Key words: Mother milk, Cow milk, Heavy metals, ICP-MS