Bazı nohut (Cicer arietinum L.)çeşitlerinin Bingöl koşullarındaki verim ve adaptasyon yeteneklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma 2011 yılında, sekiz adet nohut çeşidinin Bingöl ekolojik koşullarındaki verim ve verim komponentlerini belirlemek amacıyla tesadüf blokları deneme deseninde ve üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür.Çalışmada kullanılan çeşitlere ait bir yıllık sonuçlara göre, bitki boyu 41.4-46.6 cm, ilk bakla yüksekliği 20.8-29.9 cm, ana dal sayısı 2.2-2.6 adet, bitkide bakla sayısı 17.7-30.3 adet, bitkide tane sayısı 15.9-29.8 adet, bitki verimi 5.80-9.79 adet, baklada tane sayısı 1.03-1.16 adet, 100 tane ağırlığı 42.88-49.21 g, metrekarede bitki sayısı 12.4-16.6 adet, biyolojik verim 176.9-214.1 kg/da, tane verimi 72.4-108.2 kg/da, hasat indeksi % 39.8-51.9, çıkış süresi 11-12 gün, çiçeklenme süresi 39-44 gün ve olgunlaşma süresi 76-79 gün olarak bulunmuştur.Çeşitler arasındaki bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, baklada tane sayısı, 100 tane ağırlığı, hasat indeksi, çıkış süresi ile çiçeklenme süresi bakımından olan farklılıklar istatistiki olarak önemli farklılıklar tespit edilmiştir.En yüksek verimli (108,2 kg/da) Yaşa-05 çeşidi 46.6 cm bitki boyuna, 21.2 cm ilk bakla yüksekliğine, 2.5 adet ana dal sayısına, 22.8 adet bitkide bakla sayısına, 22.1 adet bitkide tane sayısına, 7.70 g bitki verimine, 1.06 adet baklada tane sayısına, 43.67 g 100 tane ağırlığına 15.9 adet metrekarede bitki sıklığına, 214.1 kg/da biyolojik verime ve %50 hasat indeksine sahip olmuştur.Tane verimi ile bitki boyu (r=0.498*), hasat indeksi (r=0.476*), bitkide bakla sayısı (r=0.750**), bitkide tane sayısı (0.775**), bitki verimi (r=0.830**) ve biyolojik verim (r=0.965**) arasındaki ilişkiler istatistiki olarak önemli bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Nohut, Cicer arietinum L., Adaptasyon, Verim,Verim Komponentleri, Korrelasyonlar

This research was conducted in 2011 under Bingol ecological conditions to determine the yield and yield components of eight chickpea cultivars. Experiment was arranged in randomized complete block design with three replications.According to one year results belonging to the cultivars used in the study, plant height 41.4-46.6, first pod height 20.8-29.9 cm, number of main brunch 2.2-2.6, number of pods per plant 17.7-30.3, number of kernels per plant 15.9-29.8, plant yield 5.80-9.79 g, number of kernels per pod 1.03-1.16, 100 kernel weight 42.88-49.21 g, number of plants per square meter 12.4-16.6, biological yield 176.9-214.1 kg/da, seed yield 72.4-108.2 kg/da, harvest index 39.8-51.9 %, duration to emergence 11-12 days, duration to flowering 39-44 days and duration to maturity 76-79 days were found.The differences among cultivars in respect to plant height, first pod height, number of kernels per pod, 100 kernel weight, harvest index, days to emergence and days to flowering were found significant, statistically.The highest yielding cultivar (Yaşa-05) had 46.6 cm of plant height, 21.2 cm of first pod height, 2.5 of number of main brunch, 22.8 of number of pods per plant, 22.1 of number of kernels per plant, 7.70 g of plant yield, 1.06 of number of kernels per pod, 43.67 g of 100 kernel weight, 15.9 of plant number per square meter, 214.1 kg/da of biological yield, and 50.0 % of harvest index.The correlations between seed yield and plant height (r=0.498*), harvest index (r=0.476*), number of pods per plant (r=0.750**), number of kernels per plant (0.775**), plant yield (r=0.830**) and biological yield (r=0.965**) were statistically significant.