Cumhuriyet dönemi Türk heykel sanatında gelenek olgusu (1923-1950)

Abstract

Gelenek ve sanat arasındaki en önemli ortak özellik aktarım özelliğidir. Her ikisi de geçmiş yaşantılarla günümüz yaşantıları arasında bir köprü görevi görür. Kültürel aktarım aynı toplumlar arasında olabileceği gibi farlı toplumlar arasında da olabilir. Sanat, bu aktarım sürecinde kullanılan yöntemlerden biridir. Heykel, sanat yoluyla kültürel aktarımın şüphesiz en önemli araçlarındandır. Zira heykel, görsel okumayı sağladığından medeniyetlerin tarihsel mirasının araştırılmasına olanak sağlar.Türk heykel sanatı gelenek ve kültürel aktarım şeması açısından bir bütünlük arz etmez. Türklerin İslamiyet'i kabulünden önce her alanda ortaya konulan heykel sanatı, İslam dininin kabulünden sonra, tasvir yasağı tartışmalarından dolayı pek varlık gösterememiştir. Türk toplumu bu alana tamamen yabancı kalmıştır. Cumhuriyetin ilanıyla birlikte ülkeye yabancı eğitmenler ve heykeltıraşlar davet edilerek batı kaynaklı bir sanat eğitimi verilmeye ve bu yönde alışkanlık oluşturulmaya çalışılmıştır. Devlet, heykel sanatını 1950?li yıllara kadar bir araç olarak kullanmış ve yapılan eserler devlet denetiminde yapılmıştır. ?Cumhuriyet Dönemi Türk Heykel Sanatında Gelenek Olgusu? konulu bu araştırmada, Cumhuriyet dönemi Türk heykel sanatının gelenekten yararlanma ve gelenek oluşturma süreçlerinin araştırılıp değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Anahtar Kelimeler: Gelenek, heykel, anıt, sanat

The most crucial characteristic between the tradition and the art is the way to expression one. Both of them play a bridge role between the past lives and the present lives. Just as the cultural expression exists in the similar societies; it can be between different ones as well. Art is one of the methods used in these expression methods. The sculpture by all means is one of the most important tools of cultural expression via art. The sculpture enables the historical heritage to be investigated due to its visual reading. The Turkish sculpture art in terms of traditional and cultural expression scheme is not of completeness. The sculpture, which existed before the Turks accepting the Islam, after the religion of Islam was adopted, could not protect its existence due to the arguments of description ban. The Turkish People was totally foreign to this field. Following the foundation Republican Government, foreign trainers and sculptors were invited and a western education was started and the effort was tried to be gained. The state didn?t use any tools until 1950s and the works of art made were under the control of the government. In the ?The tradition phenomenon in the Turkish Sculpture Art in Republic Period? titled research, the evaluation of getting benefit from Turkish Sculpture Art and to create a tradition in the Republic Period were aimed. Key Words: Tradition, Sculpture, monument, art