XVI-XVII. yüzyıl şerʻiye sicillerine göre Konya`da kadın

Abstract

Yeniçağ Osmanlı tarihçiliğinde sosyal tarih ve hususiyetle de toplum içerisindeki kadının yeri hak ettiği değeri bulamamıştır. Bu çalışmada kadının sosyal hayattaki konumu incelenmek suretiyle Osmanlı toplum yapısı aydınlatılmaya çalışılmıştır. Bu amaçtan hareketle XVI. ve XVII. yüzyılda Konya toplumundaki kadın analiz edilmiştir. Bu çalışmada, kadın konusu incelenirken temel kaynak olarak Konya Şerʻiye Sicilleri kullanılmıştır. Bu çerçevede, şerʻiye sicillerinden hareketle kadın; aile hayatı, adlî ve sosyo-ekonomik hayat çerçevesinde değerlendirilmiştir. Aile kurumuna dair veriler kadın açısından incelenmiş, bu bağlamda namzed, evlilik, boşanma, mihir, nafaka ve miras konuları ele alınmıştır. Kadının adlî konulardaki durumu; zina, taciz ve tecavüz, öldürme, darp ve yaralama, hırsızlık, küfür ve hakaret, içki içme hususlarıyla tespit edilmiştir. Son olarak kadının sosyal ve ekonomik hayattaki konumu; temsil etme gücüyle birlikte mülk satışları ve alacak konuları, vakıflarla ilişkisi, ev ve giyim malzemeleri ile izah edilmiştir. Burada gayrimüslim kadınlar ve köle ve cariyeler bahsi de değerlendirilmiştir. Neticede; XVI. ve XVII. yüzyılda Konya'da kadınların mahkemeleri etkin olarak kullandıkları ve bu mahkemelerdeki davalarda davacı, davalı, şahit ve vekil olarak bulundukları görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Konya, Şerʻiye Sicilleri, Kadın, XVI-XVII. Yüzyıllar

The social history and especially woman's place in the society could not find deserved value in Early Modern Ottoman historiography. In this study, Ottoman social structure has been studied to clarify by examining the position of woman in the social life. For this purpose, woman in Konya society in the XVI. and XVII. centuries has been analyzed. In the study, Konya Shari'a Court Records have been used as the main source when examining issue of woman. In this context, woman has been evaluated in the framework of family life, judicial and socio-economic life based on Shari'a Court Records. Information on the family instution has been examined in term of woman. In this context, engagement, marriage, divorce, mihr, alimony and heritage have been also discussed. The status of woman in judicial matters has been identified with the connection of adultery, abuse and rape, murder, minted and wounding, theft, swearing and insult, drink. Finally, the position of woman in social and economic life has been explained with the matter of property sales and claim, relationship with foundations, household and clothing materials as well as the power of represent. Furthermore, here the matter of non-Muslim women and slaves and concubines has been also assessed. Eventually; it has been seen that women in Konya used actively courts and participated as plaintiff, defendant, witness and proxy in these court cases in the XVI. and XVII. centuries.