İmar Hukukunda kazanılmış haklar

Abstract

Çalışmada idare hukuku alanında karşılaşılan kazanılmış haklar kavramının imarhukuku alanındaki yeri tartışılmıştır. Kazanılmış haklar kesin bir tanımının yapılamamasıdolayısıyla oldukça tartışmalıdır. Kavramın amacının ve unsurlarının belirlenmesiuygulamadaki problemleri çözmeyi kolaylaştırma kabiliyetine sahiptir. İdare hukukundakazanılmış haklar tek taraflı işlemler yapmaya yetkili güçlü idare karşısında bireylerinhaklarını korumayı amaçlamaktadır. Bu yüzden kazanılmış hakların korunması idareyisınırlayan bir yükümlülük olarak görülmektedir.İmar hukukunda ise kazanılmış hakların amacı, yapısına usulüne uygun ruhsat ilebaşlayan kişinin sonradan yapılan değişiklikler ve düzenlemeler karşısında korunmasıdır.İmar alanında idare yapılan her değişiklik karşısında daha önce verilen ruhsatları kişilerdenalma isteği içerisindedir. İşte kazanılmış haklar konusunda açık düzenlemeler olmadığı içinidarenin işlemleri ile bireylerin hakları arasındaki dengeyi sağlama konusunda yargıorganlarına önemli yükümlülükler düşmektedir. Yargı organlarından beklenen eskidüzenlemelere göre alınmış ruhsatların koruma altına alınması, kişilerin bu ruhsatlara göreinşa ettiği yapılara dokunulmasının önüne geçilmesidir. Kazanılmış haklar için nesnel vunsurlar belirlenmemiş olması, uygulamada hak kayıplarına neden olabilmektedir. Bu türhak kayıpları, bireylerin hukuka olan güvenini sarsacağı için çalışmamızda kazanılmışhakların unsurları ve amaçları irdelenmiştir. Bu değerlendirme yapılırken idarehukukundaki kazanılmış haklar sorununa, yargı kararlarına ve daha nesnel ölçütler getirmişABD hukukuna yer verilmiştir. Değerlendirme sonucunda ise imar hukukunda kazanılmışhakların korunması gerektiği ve bu koruma olmadığı takdirde hukuk devleti ilkesineaykırılık olacağı tespit edilmiştir. Kazanılmış hakların korunmaması halinde ise yapılarınher değişikliğe uygun olması aranacaktır. Bu durum, hem düzenli kentleşmenin önünegeçmeye sebep olacak hem de çok ciddi zararlara yol açacaktır.Anahtar Kelimeler: Kazanılmış Hak, İmar Hukuku, İmar Planları, Yapı Ruhsatı

In this study, replaced by the concept of acquired rights in zoning law, which isadopted in the field of administrative law, was discussed. Vested rights are quitecontroversial because of absence of a precise definition. Determination of the componentsand the purpose of the concept have the ability to facilitate solving problems in practice.Vested rights in administrative law aim to protect the rights of individuals against thecompetent and powerful authority which can make unilateral operations. Therefore, theprotection of vested rights is seen as an obligation that limits the administration.The purpose of vested rights in zoning law is protect individuals who startedstructure with duly permit, against subsequent changes and regulations. In zoning theadministration is willing to take permits previously granted from individuals on thegrounds that performed changes. Because of lacking clear regulations on vested rights,judicial organs have significant liabilities about providing a balance betweenadministration procedures and the rights of individuals. Expectations from judicial organsare the conservation of the permit taken according to the previous regulations and toprevent the violations of structures which is built according to this permit. Due to not viidetermined objectively elements for vested rights, loss of rights may occur in application.Because of such rights losses will undermine confidence in the law, the vested rightselements and objectives of our study were examined. By this evaluation is been includedvested rights issue in administration law, judicial decisions and United States law whichbrings more objective criteria. In conclusion of evaluation, it has been determined that inzoning law, protection of vested rights is a necessity and without protection of vestedrights would be contrary to the rule of law. If the vested rights does not protect, it will besought that structures must be suitable for any changes. This situation will prevent regularurbanization and lead serious damage.Key Words: Vested Right, Zoning Law, Development Plans, Construction Permit