Çocukların dijital oyun bağımlılığında ailelerin bazı değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Teknolojiyi oldukça aktif kullanan günümüz çocukları arasında dijital oyun bağımlılığı yaygın olarak görülen bir durumdur. Özellikle teknolojik cihazlara daha kolay ulaşabilen, sosyo-ekonomik düzeyi iyi olan çocuklardaki artan dijital oyun bağımlılık oranları da dikkat çekmektedir. Ailelerin dijital oyun bağımlılığını önleme ya da tedavi etme noktasında önemli bir faktör olduğu bilinmektedir. Bu bağlamda dijital oyun bağımlısı olan çocuklar ile dijital oyun bağımlısı olmayan çocukların aile yaşantılarının bilinmesi önemli görülmektedir.Bu tez çalışmasının öncelikli amacı; çocukların dijital oyun bağımlılığında ailelerin bazı değişkenler açısından incelenmesidir. Bu amaçla ilk olarak çocuklara dijital oyun bağımlılığı ölçeği uygulanmış, çocukların dijital oyun bağımlılık düzeyleri belirlenmiştir. Ayrıca dijital oyun bağımlılığı ölçeği sonucuna göre; oyun bağımlılık puanları en yüksek olan çocukların ebeveynleri ile oyun bağımlılık puanları en düşük olan çocukların ebeveynlerinden yarı yapılandırılmış görüşme yoluyla nitel veriler toplanmıştır.Çalışmanın örneklemini; 2015-2016 Eğitim Öğretim yılının 2. döneminde Van ili Merkez ilçesinde bulunan özel bir kolejin ortaokul kısmında (5., 6., 7. ve 8. sınıflar ) eğitim gören öğrenciler ile bu öğrencilerin ebeveynleri oluşturmaktadır.Bu çalışmada hem nicel hem de nitel yöntemler kullanılmıştır. Öğrencilerin dijital oyun bağımlılık düzeylerini betimlemeye yönelik toplanan veriler araştırmanın nicel boyutunu; çocukları dijital oyun bağımlısı olduğu düşünülen ebeveynler ile çocukları dijital oyun bağımlısı olmadığı düşünülen ebeveynlerle yapılan görüşmeler ise araştırmanın nitel boyutunu oluşturmaktadır.Çalışmada ilk olarak çocukların dijital oyun bağımlılık düzeyleri belirlenmiş ardından dijital oyun bağımlısı olduğu düşünülen çocuklar ile dijital oyun bağımlısı olmadığı düşünülen çocukların aile yaşantıları incelenmiştir. Yarı-yapılandırılmış görüşmeler sonucu metne aktarılan ses kayıtları içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. İlk olarak alt temalar ortaya çıkartılmış, ardından ana temalar oluşturulmuştur. Sonuçlar bu bağlamda analiz edilip yorumlanmıştır. Çocukları dijital oyun bağımlısı olan ailelerin; çocuklarına daha az ilgi gösterdiği, teknolojinin olumsuz yönlerine karşı kendilerini çaresiz hissettikleri ve bu konuda çocuklarına teknolojiyi tamamen yasaklayabildikleri görülmektedir. Ebeveynlerin çocukları ile olan iletişimlerinde bazı problemler yaşadığı, çocuklarına hafif veya ağır şiddet uygulayabildiği ortaya çıkmıştır. Ebeveynlerin teknolojinin olumsuz yönleri hakkında bilinçli olduğu fakat bu konuda çocuklarını yönlendirmede sıkıntılar yaşadığı, teknolojiyi tamamen yasaklama yoluna gittikleri görülmektedir. Ayrıca bu ebeveynlerin çocuklarının dijital oyun bağımlısı olmaları hakkında suçu çocuklarının arkadaş çevresinde ya da okudukları okulda gördükleri ortaya çıkmıştır.Dijital oyun bağımlısı olmayan çocukların aile yaşantıları incelendiğinde ise; ailelerin geniş olduğu, aile içinde bir huzur ortamının hâkim olduğu, aile içerisinde kesin yasakların değil de daha çok belli kuralların olduğu, çocukların her istediği teknolojik cihazın hemen alınmadığı, çocukların oynadığı dijital oyunları sınırlandırdığı görülmektedir. Ayrıca ebeveynlerin çocuklarla beraber etkinlikler yaptığı, aile bireylerinin çocuğa yakın ilgi gösterdiği, özellikle annenin çocuğuyla olumlu bir iletişim kurduğu da görülmektedir

Digital game addiction is commonly seen among today's children who are using technology very actively. Especially, increasing digital game addiction rates in children who have better socio-economic status and who are more accessible to technological devices are also notable. It is known that parents are an important factor in preventing or treating digital game addiction. In this context, it is important to know the family experiences of children who are addicted to digital gaming and children who are not addicted to digital gaming. The primary purpose of this thesis is the study of children's family life in terms of some variables in digital game addiction. For this purpose, firstly digital game addiction scale was applied to children and the level of children's digital game addiction was determined. In addition, according to digital game addiction scale result; Qualitative data were gathered through semi-structured interviews with the parents of the children with the highest gaming addiction scores and the parents of the children with the lowest gaming addiction scores.The scope of the study is formed by the middle school students of a private school (5th, 6th, 7th and 8th grades) located in the central province of Van in the second term of 2015-2016 Academic year and by the parents of them.Both quantitative and qualitative methods were used in this study. While the data collected for describing the level of students' digital game addiction constitute the quantitative dimension of the research, negotiations with parents the children of whom are thought to be addicted to digital games and with parents the children of whom are not considered to be addicted to digital games constitute a qualitative dimension of the research.At the end of the study, children 's digital game addiction levels were determined first and then family experiences of children thought to be addicted to digital game and children not considered to be digital game addicted were examined. Voice recordings transmitted to the text as a result of semi-structures interviews were evaluated by using contextual analysis. Initially sub-themes were uncovered, and then main themes were created. The results were analyzed and interpreted in this context.It has been seen that families whose children are addicted to digital games show less interest in their children, feel helpless against the negative aspects of technology, and can totally forbid technology to their children in this regard. It has emerged that parents have had some problems in communicating with their children and that they have been able to exert slight or severe violence on their children. It is seen that parents are conscious about the negative aspects of technology but they are suffering from directing their children in this regard and that they are on the verge of forbidding technology altogether. Moreover, it has emerged that these parents saw the entourage of their children or the school they studied as guilty of making children digital game addicted.When the family structures of children without digital game addiction are examined, it is seen that families are wide, that a peaceful environment is dominant within the family, that there are certain rules rather than definite prohibitions within the family, that any technological devices children want are not bought immediately, and that families limit the digital games played by children. It is also seen that parents are engaged in activities with children, family members show close interest to the child, and especially the mother communicates positively with her children.