Varlık`ın semptomu olarak Leviathan

Abstract

Bu tezin amacını kısaca şöyle özetleyebilirim: Birincisi, Hobbes'un siyaset felsefesini bir sosyal teori haline getirmek; ikincisi, Aristoteles, Hobbes, Kant, Hegel, Heidegger, Derrida, Girard, Kristeva ve Zizek arasındaki paralellikleri göstermek; üçüncüsü Lacancı psikanalizin Zizek tarafından nasıl da bir sosyal teori haline getirildiğini cinsellik sosyolojisi merkezinde göstermek; dördüncüsü, Hobbes'un siyaset felsefesinin Lacancı-Zizekçi psikanalizle olan mütekabiliyetini ortaya koymak; beşincisi, Zizek'in ihmal ettiği Aristoteles metafiziğini, Hobbes'un siyaset teorisini ve mahremiyetin ekonomisini Zizek'in teorisine ilhak etmektir. Bizler, cinsellik hakkında sahiden konuşmaya başladığımızı zan ya da iddia ettiğimizde, konuşmanın sınırlarını tâ en başından beri `patolojik` cinsel kimlikler olarak tayin ettiğimiz için tam da cinselliğin patolojisini, failler-arası günlük ampirik tezahürünü, cinsel kimliklerimizle boy gösterdiğimiz toplantılarda bile aramızda katiyen cinsel etkileşim olmadığını tahayyül etmemizi mümkün ve mecbur kılan ideolojik fantezimizi ihlal eden semptomlarını sessizleştirmeye içtimai olarak karar vermiş haldeyiz. (Cinsel) ilişkilerimize dair kurduğumuz içtimai fanteziyi ihlal eden âdî semptomlar (tahrik olma, şehvetlenme, farkında olarak ya da olmayarak tâciz etme vs.) sadece günlük hayatımızda değil aynı zamanda sosyolojik çalışmalarımızda da maskelenmektedir. Bu yüzden cinsellik meselesine dair esaslı bir cevap verebilmek için fantezi ile semptom arasındaki ilişkinin etraflıca irdelenmesi gerekmektedir. Bu da ancak, istisna ile yasa ve bu dikotominin devamı olan diğer dikotomilerin; cüzi ile küllînin, misal ile sınıfın, a/dunamis ile energia'nın, köle ile efendinin, mahrumiyet ile mahremiyetin, Leviathan ile siyasî/içtimaî durumun, transandantal fail ile numenanın, Geist ile ideanın, dasein ile Sein'ın, Gerçek ile gerçekliğin, mülhak ile Yasa'nın, OHAL ile hukukun, oikos ile polis'in, kadın ile erkeğin, hayvan ile insanın arasındaki ilişkinin ontolojik tahliliyle mümkün olabilir. Böyle bir tahlil yapabilmek içinse, Kıta Avrupası Felsefesi'nin istisna-yasa merkezinde telif edilmiş en kanonik metinlerini birbirleriyle irtibatlı okumak lazımdır. Mevzubahis ettiğimiz cinsellik meselesinin çekirdeğini teşkil eden fantezi-semptom ikiliğinin mucidi olan Lacancı Psikanaliz'in, istisna-yasa dikotomisinin bütününe şâmil tahlilleri deruhte eden felsefeyle olan irtibatının zorunluluğunu ve katiyetini tespit etmek için, Lacan'ın teorisinin kalbinde yer alan bütün ikiliklerin de [kadın-erkek, şuurdışı-şuur, lafzileştirmenin faili-lafzileştirilen fail, Gerçek-simgesel, jouissance-haz (ilkesi), küçük öteki-büyük Öteki, dürtü-güdü, amel-fiil, ölüm-simge, arzu-talep, ana kasteden (kapitone noktası)-kasteden (zinciri), nazar-bakış, boş konuşma-tam konuşma, rüya-gerçeklik, şey-simgesel düzen] yasa-istisna dikotomisinin, o kendi kendinin yapısökümünü ilânihaye yapıp duran diyalektik yapısında vücut bulduklarını teslim etmemiz icap etmektedir. Bize göre istisna-yasa ilişkisinin paradoksal ontolojisini ayan beyan tahlil etmiş ilk (modern) filozof Hobbes'tur. Bununla beraber, fantezi-semptom ikiliğine bağlı olarak cinsellik meselesi esasen psikanalizin sahasına girdiği; Hobbes'a müracaat etme sebebimiz de psikanalizin Kıta Felsefesi'yle ve bu felsefeyle rabıtalı olan sosyolojiyle, istisna-yasanın o engin ve kaygan ontolojik pistinde nasıl da muhteşem bir uyumla vals yaptığını göstermek olduğu için, tezin merkezinin diğer yarısına, Lacancı psikanalizi Kıta Avrupası Felsefesi'yle mukayese edip son derece sofistike bir sosyal teoriye dönüştürmüş olan Zizek'i yerleştiriyoruz. Böylelikle Hobbes'la Zizek'in, biz görmeden çok evvel, sanki tek bir bedenmişçesine vals yapıyor olduklarını Viktoryen gözlerin önüne sermeye çalışıyoruz. Hobbes'tan kastımız, Hobbes'un geliştirdiği felsefenin tamamı değildir; daha ziyade Hobbes'un Leviathan kitabında doğa durumu ve içtimaî sözleşme üzerine kaleme aldığı bölümlerdir. Bu kısa bölümlerde Zizek'in sosyal teori piyasasında tedavüle koyduğu Lacan'ın psikanaliz kavramlarının başlıcalarını tespit ediyoruz. Dolayısıyla Zizek'in Lacan'ı açıklamak ve doğrulamak için kullandığı bütün felsefeciler de Hobbes'u açıklıyor ve doğruluyorlar. Bu tezde hem Hobbes ve Zizek (ve dolayısıyla Kant, Hegel, Marx ve Lacan ve ayrıca Aristoteles, Schmitt, Foucault, Agamben ve Derrida) arasındaki rabıtları tespit edip açıklamaya hem de Zizek'in lafzileştirdiği Lacancı psikanalizin tam da bir sosyal teoriye tekabül ettiğini göstermeye çalıştım. Bu minvalde Zizek'in ideoloji, fail, (içtimaî) gerçeklik, fantezi, semptom, sinthome, fallus, gerçek-muhayyel-simgesel (makamları), büyük Öteki, babanın-adı, jouissance, arzu, objet petit a, Yasa, erkek, kadın ve antagonizma kavramlarını Hobbesçu bir çerçevede, Hobbes'un doğa durumu, Leviathan, siyasi durum ve içtimai sözleşme kavramlarını da Zizekçi bir çerçevede izah etmeye gayret ettim.Anahtar Kelimeler: Leviathan, siyaset teorisi, mahremiyet, sosyal teori

I can summarize the purpose of this thesis as follows: First, to turn Hobbes' political philosophy into a social theory within the field of sexuality; second, to indicate the parallels among Aristotle, Hobbes, Kant, Hegel, Heidegger, Focault, Derrida, Girard, Kristeva, and Žižek; third, to show how Lacanian psychoanalysis has been turned into a social theory by Žižek; fourth, to put forth the correspondence between the political philosophy of Hobbes and Lacanian-Žižekian psychoanalysis; fifth, to annex Aristotelian metaphysics, Hobbesian political theory, and the economy of privacy ignored by Žižek to his theory. When we have supposed or claimed that we genuinely start to talk about sexuality, we have socially decided on silencing the very pathology of sexuality, its inter-subjective daily empirical manifestation, the symptoms transgressing our ideological fantasy that makes for us possible and necessary to imagine that no sexual interaction ever takes place among us even in the meetings we show ourselves off with our sexual identities since we designated the limits of this talk as `pathological` sexual identities from the very beginning. The abject symptoms (e.g., arousal, lustfulness, intentional or unintentional molestation, etc. which violate the social fantasy we create vis-à-vis our (sexual) relations have been masked not only in our daily lives but also in our socilogical works. Therefore, the relationship between fantasy and symptom should be scrutinized thoroughly so as to give a sound answer to these question of sexuality. And this can only be possible through the ontological analysis of the relationship between exception and rule, and of the dichotomies which are the continuations of this dichotomy such as particular and universal, example and class, a/dunamis and energeia, slave and master, privation and privacy, the Leviathan and state of politics/society, transcendental subject and fenomena, Geist and idea, dasein and Sein, the Real and reality, supplement and Law, the state of exception and law, oikos and polis, woman and man, animal and human. To do such an analysis, it is a must to read the most canonical texts of the Continental Philosophy in their relation to one another. In order to descry the necessity and the certainity of the relation of Lacanian psychoanalysis as the inventor of the duality of fantasy-symptom that constitutes the kernel of the question of sexuality that we put forward with the philosophy which undertakes analyses encompassing the entirety of the duality of rule-exception, we have to concede the fact that all the dualities standing at the heart of Lacan's theory (woman-man, unconscious-conscious, subject of enunciation-subject of enunciated, the Real-symbolic, jouissance-pleasure [principle], small other-big Other, drive-instinct, action-deed, death-symbol, desire-demand, master signifier [point de capiton]-[chain of] signifier, gaze-look, full speech-speech, dream-reality, Thing-Symbolic order) come into being in the dialectical structure of the rule-exception dichotomy unceasingly deconstructing itself. According to us, the first (modern) philosopher who explicitly probed the paradoxical ontology of the rule-exception relationship is Hobbes: The Leviathan is the (constitutive) exception to the state of politics/society – it is both in and out of the state of politics. At the same time, since the question of sexuality in relation with fantasy-symptom duality in fact belong to the realm of psychoanalysis and the reason why we appeal to Hobbes is to show how psychoanalysis waltzs with the Continental Philosophy and the Sociology related to this philosophy accross the boundless and slippery floor of rule-exception with a perfect harmony, in the other half of the thesis we locate Žižek who turned Lacanian psychoanalysis into an extremely sophisticated social theory by comparing it to the Continental Philosophy. In this way, we try to reveal to `Victorian eyes` that Hobbes and Žižek, long before we see, had been waltzing as if they are one single body.By `Hobbes` we do not mean his whole philosophy, but rather the chapters on the state of nature and the social contract in Leviathan. In these short chapters, we discern the fundamentals of the notions of Lacanian psychoanalysis put to circulation in the market of social theory by Žižek. Thus all of the philosophers Žižek employs to elucidate and to confirm Lacan elucidate and confirm Hobbes, too. In this thesis, I tried both to determine and to illuminate the connections between Hobbes and Žižek (and Kant, Hegel, Marx, and Lacan, and also Aristotle, Schmitt, Foucault, Agamben, and Derrida accordingly) and furthermore to show that the Lacanian psychoanalysis discussed by Žižek corresponds exactly to a social theory. In that vein, I tried to clarify Žižek's notions of ideology, subject, (social) reality, fantasy, symptom-sinthome, phallus, real-imaginary-symbolic (registers), big Other, name-of-the-father, jouissance, desire, objet petit a, Law, man, woman, and antagonism in a Hobbesian frame, and Hobbes' notions of the state of nature, the Leviathan, the state of politics, and the social contract in a Žižekian frame.Key Words: Leviathan, political theory, privacy, social theory